14–16 ноябрь кунлари Ўзбекистон пойтахтида бўлиб ўтган Кичик ёшдаги болаларга ғамхўрлик ва таълим бериш бўйича бутунжаҳон конференциянинг сўнгги кунида 150 га яқин давлат вакиллари ЮНEСКОнинг Тошкент декларациясини қабул қилишди.

Аввалроқ Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев конференция делегатларига айтган қутлов нутқида шундай деган эди: «Бугунги конференция қизғин муҳокама ва фикр алмашиш руҳида ўтиб, янги ғоя ва ташаббуслар, аниқ таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқилишига ишончим комил. Конференция якунида қабул қилинадиган Тошкент декларацияси бу борадаги биргаликдаги саъй-ҳаракатларимиз учун асос бўлиб хизмат қилиши шубҳасиз».

Тошкент декларацияси 2030 йилгача бўлган даврда мактабгача таълимининг халқаро кун тартибини белгилашга қаратилган. Ушбу ҳужжат конференция доирасидаги маслаҳатлашув жараёни орқали тайёрланган ва имзолангандан сўнг БМТнинг олтита расмий тилига таржима қилинади ва ЮНEСКОга аъзо давлатларга тарқатилади.

«Ўзбекистонда ЮНEСКОнинг 2022 йилни таълимга сафарбарлик йилига айлантириш ҳақидаги қатъий қароридан келиб чиқиб, дунёга кучли хабар юбориш имконияти мавжуд. Тошкентда истиқомат қилувчи жамиятни – ўз фарзандлари ҳақида қайғурувчи, уларга тўғри йўл кўрсатувчи ва уларга муносиб эътибор қаратувчи жамият моделини белгилашимиз керак», — деди воқеани шарҳлар экан ЮНEСКОнинг Бош директори Одри Азуле.

Кичик ёшдаги болаларни тарбиялаш ва таълим бериш тизимини глобал ўзгартириш стратегиясининг бир қисми сифатида Тошкент декларациясида бир қатор етакчи тамойиллар белгиланди: ўқув дастурлари ва педагогиканинг сифати ва долзарблигини ошириш; барча болалар учун тенг ва инклюзив таълим хизматларини таъминлаш ва фавқулодда вазиятларда кичик ёшдаги болаларни тарбиялаш ва таълим беришга кириш ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва кафолатлаш. Бу ва бошқа қатор вазифалар замирида педагог кадрларни ривожлантириш ва қўллаб-қувватлаш, инновацияларни кенг жорий этиш, соҳани давлат томонидан қўллаб-қувватлаш каби фундаментал омиллар мужассам.

ЮНEСКОнинг Тошкент декларациясининг 2030 йилгача бўлган Кичик ёшдаги болаларни тарбиялаш ва таълим беришни ривожлантиришнинг асосий йўналишлари – БМТ Барқарор ривожланиш мақсадларига эришишнинг муҳим босқичини белгилаб берган қоидалари имзоланган пайтдан бошлаб халқаро ташкилотлар ва иштирокчи давлатларнинг тегишли вазирликлари учун қўлланмага айланди. Жаҳон ҳамжамиятининг 4.2-бандини амалга оширишда шундай дейилган: «2030 йилгача барча қизлар ва ўғил болалар бошланғич таълимга тайёр бўлишлари учун сифатли мактабгача таълимни ривожлантириш, парвариш қилиш ва кичик ёшдаги болалар сифатли таълим тизимидан фойдаланиш имкониятига эга бўлишлари жоиздир».