Россиялик иммунолог Николай Крючков коронавирус билан касалланиш хавфини сезиларли даражада камайтира оладиган омилларни маълум қилди.

Мутахассиснинг сўзларига кўра, биринчи навбатда, кучли туғма иммунитетга эга бўлганлар “Cоvid-19” таҳдид қила олмайдиган инсонлар тоифасига киришади.

“Нисбатан оз миқдордаги вирусли «доза»га қарши бундай иммунитет юқори нафас йўллари даражасида ишлаган ҳолда инфекциянинг танага киришига йўл қўймайди”, - дея тушунтирди мутахассис «Комсомолская правда» газетасига берган интервьюсида.

«Бундан ташқари, кучли организмга эга бўлган одамларда ҳам коронавирус билан касалланиш хавфи паст бўлади. Бундай ҳолатда қонда тромблар шаклланиши ҳамда бошқа инфекция асоратлари, хусусан, ситокин бўрони (иммунитет тизимининг гиперреакцияси) нолга камаяди. Шунингдек, ҳатто барқарор организмга эга бўлган беморларда инфекция бўлса ҳам, касаллик, одатда, деярли сезилмайди», деб ҳисобламоқда Крючков.

«Кимдир ҳатто буни сезмаслиги ёки эътибор ҳам бермаслиги мумкин. Масалан, бир неча кун йўталади, холос. Бундай ҳолатда инфекция тана кирган ва ўзига хос иммунитет сақланиб қолган бўлади», дейди мутахассис.

Олимларнинг аниқлашича, иммунитет тизимининг ва умуман организмнинг кучи инсоннинг ирсий хусусиятларига боғлиқ бўлади.

Нега баъзи коронавирусга чалинганлар оғир хаста бўлишадию, бошқалар эса йўқ?

“Буни қуйидагича тушунтириш мумкин: инсоннинг индивидуал генетик хусусиятлари, шу жумладан, баъзи ферментлар, хусусан, ангиотензин ўзгартирувчи фермент (ACE2) фаолиятини аниқлайдиган жиҳатлар”, - дейди Белгород давлат миллий тадқиқот университети инсон молекуляр генетикаси лабораториясининг раҳбари Михаил Чурносов.

Унинг таъкидлашича, АCE2 - бу махсус фермент бўлиб, у туфайли организм сув-туз балансини ва қон босимини нормал ушлаб туради. Бундан ташқари, унинг «излар»и тананинг барча тўқималарида, шу жумладан, ўпкада ҳам мавжуд.

Яна бир мутахассис иммунолог Мария Полнернинг таъкидлашича, ҳужайрага кирадиган коронавирус АCE2 билан бирлашади.

«Назария шуни кўрсатдики, инфекциянинг янада жиддий тус олиши АCE2 концентрациясининг ошиши билан, камроқ бўлса, мос равишда, паст даражадаги концентрацияси билан боғлиқ бўлади. Тадқиқотлар давомида бу ферментнинг миқдорига боғлиқ эканлиги аниқланган», дейди у.

“Тадқиқотчилар аллақачон АCE2 концентрациясида роль ўйнаши мумкин бўлган кўплаб омилларни ўрганиб чиқишган. Хусусан, улар АCE ингибиторлари ва минералокортикоид рецепторларининг антагонистларини (дорилар – таҳр.), сурункали обструктив ўпка ва юрак-қон томир касалликларининг мавжудлигини ҳам ўрганишган”, дея қайд этмоқда юқумли касалликлар бўйича мутахассис Екатерина Степанова.

Шу билан бирга, олимлар томонидан биринчи қон гуруҳига эга беморлар орасида коронавирусдан энг кам ўлим ҳоллари қайд этилганлиги аниқланган.

Жорий йилнинг 15 май куни эса Федерал Биотиббиёт Агентлиги раҳбари Вероника Скворсова тўртинчи қон гуруҳига эга бўлган инсонлар коронавирусга камроқ чалинишини маълум қилди.

«Хорижий тадқиқотларда қайд этилган ҳамда ФБА марказларида тўлиқ тасдиқланган қизиқарли ҳолат шундаки, инфекцияга чалинланганлар орасида иккинчи қон гуруҳи вакиллари қолган қон гуруҳларига эга бўлган беморлардан устундир. Ундан кейинги ўринларда эса биринчи ҳамда учинчи қон гуруҳи эгалари туришибди. Улар орасида коронавирус энг кам аниқланганлар тўртинчи қон гуруҳи вакилларидир», дейди у.

Шу билан бирга, иммунолог Крючковнинг таъкидлашича, “Cоvid-19”ни юқтириб олиш олиш хавфи кам одамларнинг яна бир тоифаси аллақачон коронавируснинг бошқа мавсумий турларига чалинганлардир.

“Бундай инсонларнинг организмида кучли антитаначалар ҳамда иммун хотира ҳужайралари сақланиб қолади, бу эса ўз навбатида, SARS-CоV-2га қарши «ўзига хос иммунитет реакциясини» фаоллаштиради”, дейди Крючков.