Сўнгги маълумотларга кўра, Россиянинг юқори малакали ракета мутахассислари ўтган йил давомида бир неча бор Эронга ташриф буюрган. Бу ҳақда «Reuters» ахборот агентлиги ишончли манбаларга таяниб хабар берди. Ҳарбий соҳадаги ҳамкорликнинг тобора кучайиши ва махфий ташрифлар Исроил билан кескинлик янада ортаётгани ҳақида тахминларни кучайтирмоқда.

Қайд этилишича, етти нафар россиялик мутахассис 2023 йил 24 апрель ва 17 сентябрь кунлари Москвадан Теҳронга махсус парвозлар орқали етиб келган. Уларнинг барчаси давлат хизмат сафарлари учун ажратилган махсус тоифадаги паспортларга эга бўлган. Бу эса уларнинг ташрифи шахсий ёки тижорат мақсадларидан кўра, ҳарбий-техник ҳамкорлик доирасида амалга оширилганидан далолат беради.

Манбаларга кўра, Россия мутахассислари Эрондаги ракета ишлаб чиқариш заводлари, шу жумладан ер остидаги махфий иншоотларга ташриф буюрган. Шунингдек, улар Каспий денгизи соҳилидаги Амирабод портидан 15 км ғарбда жойлашган ракета базасида ҳам бўлган. Бу маълумотларни Ғарб давлатлари разведкаси ҳам тасдиқлаган.

Аниқланган мутахассисларнинг барчаси юқори мартабали ҳарбий тажрибага эга. Уларнинг икки нафари полковник, икки нафари эса лейтенант-полковник лавозимида бўлиб, улар ҳаво ҳужумидан мудофаа, артиллерия ва ракета технологиялари бўйича мутахассислар ҳисобланади. Бу эса ташрифлар оддий ҳарбий маслаҳат ёки ҳамкорликдан кўра, янги ракета тизимларини ривожлантириш билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини кўрсатади.

Энг қизиғи, ушбу ташрифлар Исроил ва Эрон ўртасидаги кескинликнинг юксалаётган пайтида амалга ошган. 2023 йил апрель ва октябрь ойларида икки давлат ўртасида бир неча бор ҳарбий тўқнашувлар кузатилган эди. Бу эса Россия мутахассисларининг ташрифи Исроилга қарши тайёргарлик ишлари билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини кўрсатмоқда.

«Reuters» агентлиги Россия ва Эрон мудофаа вазирликларидан расмий изоҳ сўраганини, аммо улар бу борада муносабат билдиришдан бош тортганини билдирди. Шунингдек, Исломий инқилобий гвардия корпуси ҳам бу масала юзасидан ҳеч қандай расмий баёнот бермади.

Журналистлар россиялик мутахассислар билан ҳам боғланган. Уларнинг беш нафари Эронга сафар қилганини рад этган, бири эса изоҳ беришдан бош тортган. Бу эса масаланинг ҳали ҳам махфийлигини сақлаб қолаётганидан далолатдир.

2024 йил январь ойида Россия ва Эрон ўртасида 20 йиллик ҳарбий ҳамкорлик шартномаси имзоланган эди. Унга кўра, Эрон Россияга «Shahed» дронларини етказиб беришни бошлади. Ушбу дронлар ҳозирда Украина урушида кенг қўлланилмоқда.

Экспертларнинг фикрича, Россия ва Эрон ўртасидаги ҳарбий ҳамкорлик нафақат Украина уруши, балки Яқин Шарқдаги ҳарбий мувозанатда ҳам жиддий ўзгаришларга олиб келиши мумкин. Шу сабабли, АҚШ ва Ғарб давлатлари ушбу ҳамкорликни диққат билан кузатиб бормоқда.

Хулоса қилиб айтганда, Россия ва Эрон ўртасидаги махфий ҳарбий ҳамкорлик Исроил билан кескинлик фонида жиддий хавотирларга сабаб бўлмоқда. Бу ҳамкорлик келгусида нафақат Яқин Шарқ, балки дунё геосиёсатини ўзгартирувчи омиллардан бирига айланиши мумкин.