Фото: Reuters

Оқ уй АҚШ ва Украина президентлари учрашувидан сўнг Украинага ҳарбий ёрдам бериш тўхтатилганини тасдиқлади.

АҚШ президенти Дональд Трамп Украина президенти Владимир Зеленскийдан Америка ёрдами учун миннатдорчилик билдирилмаганидан норозилигини билдирди. Ёрдамнинг тўхтатилиши Киев тинчликка содиқлигини намойиш қилмагунча давом этиши кутилмоқда.

Қарор 28 февраль куни Оқ уйнинг Овал кабинетида АҚШ президенти Дональд Трамп ва Украина президенти Владимир Зеленскийнинг кескин учрашувидан кейин қабул қилинган. Учрашувда Трамп Зеленскийнинг Америка ёрдами учун миннатдорчилик билдирмаслигидан норозилигини билдирди.

Оқ уй вакилининг айтишича, АҚШ Украинага ҳарбий ёрдамни тўхтатиб, можарони тинч йўл билан ҳал қилишга ҳисса қўшишини таъминлаш учун уни қайта кўриб чиқмоқда.

«Президент бор эътиборини тинчликка қаратишини очиқ айтди. Ҳамкорларимиз ҳам шу мақсадда содиқ бўлишлари керак», — дейди у.

Президент Трамп, шунингдек, Мудофаа вазири Пит Хегсетга барча ҳарбий ёрдам юкларини, шу жумладан Польша орқали транзит ўтаётган қуролларни ҳам тўхтатишни буюрган. Танаффус «Украина раҳбарлари тинчликка самимий садоқатини намойиш қилмагунча» давом этади.

Бу қарор америкалик бир қатор юқори мартабали амалдорлар билан Украинага ҳарбий ёрдамни қайта кўриб чиқиш масаласи муҳокама қилинган учрашув фонида қабул қилинди. «Axios» маълумотларига кўра, йиғилишда Давлат котиби Марко Рубио, Пентагон раҳбари Пит Хегсет, вице-президент Жеймс Вэнс, миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчи Майк Вальс ва бошқа расмийлар иштирок этган.

Шу йилнинг март ойининг бошида Вальс «Fox News» телеканалига берган интервьюсида АҚШ ҳукумати «Америка халқининг сабри чексиз эмас, уларнинг ҳамёнлари чексиз эмас, уларнинг таъминоти ва ўқ-дорилари чексиз эмас» деб ҳисоблашини айтганди. Вальс, шунингдек, Украина можаросини кўп йиллар давом этиш варианти АҚШ учун қабул қилиниши мумкин эмаслигини таъкидлади.

АҚШ вице-президенти Жеймс Вэнснинг айтишича, Вашингтон Украинадаги ҳарбий амалиётларни абадий молиялаштирмайди. Унинг сўзларига кўра, урушни давом эттириш учун АҚШда қурол ва пул етарли эмас, Украинада эса етарлича одам йўқ.

«Ўзини боқаётган қўлни тишлади»

Оқ уй матбуот котиби Керолин Левиттнинг «Fox News» телеканалига айтишича, Украина президенти Владимир Зеленский «Ўзини боқаётган қўлни тишлаган».

Унинг сўзларига кўра, Оқ уйда Дональд Трамп билан учрашуви чоғида Зеленский иқтисодий инқироз шароитида Украинага сезиларли ёрдам бериши мумкин бўлган фойдали қазилмалар бўйича битим имзолашга яқин турган, бироқ бу таклифни рад этишни маъқул кўрган.

Левиттнинг қўшимча қилишича, АҚШ ва Америка халқи Украинадаги можарони молиялаштиришдан чарчаган.

«АҚШ ва Америка халқи бу уруш учун тўловларни тўлашдан чарчаган. Президент Трамп келишувга эришмоқчи. Афсуски, президент Зеленский ҳозирча буни хоҳламаслиги маълум бўлди», — дейди Левитт.

Украинадаги можаро 2022 йилнинг февралида бошланганидан бери АҚШ Киевга йирик ҳарбий ёрдам, жумладан, ўқ-дорилар ва ўқ-дорилардан тортиб, ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари ва зирҳли транспорт воситаларигача бўлган кенг турдаги қурол-яроғларни етказиб берди.

АҚШ президенти Дональд Трамп февраль ойида собиқ давлат раҳбари Жо Байден маъмурияти томонидан Украинага кўрсатилган ёрдам масаласини кўтарган эди. Республикачининг сўзларига кўра, АҚШ жами 500 миллиард доллар ажратган.

Бунга жавобан Украина Трамп ҳисоб-китобларининг тўғрилигига шубҳа билдирди. Уларнинг фикрича, Киев 500 миллиард доллар қарздор эмас, чунки АҚШдан кўрсатилган ёрдам миқдори 100 миллиард долларни ташкил этган. Ўз навбатида, Зеленский ҳам АҚШ олдидаги қарзларини тан олишдан бош тортди ва мамлакат грант шаклида ёрдам олганини айтди.

«Мен ҳатто 100 миллиард долларни ҳам тан олмайман, биз президент Байден билан бу грант эканлигига келишиб олгандик! Грант бу мажбурият эмас... Мен украиналикларнинг 10 авлоди тўлайдиган бирор нарсага имзо чекмайман», деганди Украина етакчиси.

Трамп Зеленскийга босим ўтказиш учун шу қарорга келган — Буюк Британия

АҚШ президенти Дональд Трамп Украина етакчиси Владимир Зеленскийга босим ўтказиш учун Украинага ҳарбий ёрдамни тўхтатишни буюрди. Бу фикрларни Буюк Британиянинг «The Times» газетаси ёзди.

«Оқ уй Зеленскийни икки мамлакат жума куни имзолаши керак бўлган ноёб менарал ресурслар бўйича келишув бўйича хавфсизлик кафолатлари ҳақидаги талабларидан воз кечишга мажбур қилади», дейилади мақолада.

Қайд этилишича, агар Зеленский Трамп қарорига жавоб бермаса ва келишув имзолашни кечиктиришда давом этса, Украина армиясининг жанг майдонидаги аҳволи янада ёмонлашади, Киевнинг музокаралардаги позицияси жиддий равишда заифлашади.

Ғарб Россияни ғолиб демоқда

«The New York Times» газетасининг ёзишича, Россия АҚШ президенти Доналд Трампнинг Украинага барча ҳарбий ёрдамни тўхтатиш қароридан асосий фойда олувчи ҳисобланади.

«Трампнинг қарори можаронинг муҳим палласида Вашингтон ва Киев ўртасидаги тафовутни кескин кучайтиради. Бу ҳаракатдан энг бевосита фойда олувчи Россия президенти Владимир Путиндир», — дейилади мақолада.

Мақола муаллифларининг фикрича, Трамп ва Украина етакчиси Владимир Зеленский ўртасидаги ҳар қандай чўзилган низо Москва позициясини фақат жанг майдонида ёки ўт очишни тўхтатиш бўйича музокаралар чоғида мустаҳкамлайди.

«Bloomberg» агентлиги АҚШнинг Киевга ёрдамини қайта тиклаш шартини ёзди. АҚШ мудофаа вазирлигининг юқори мартабали мулозимларидан бири Украина ҳукумати «тинчлик тарафдори эканини намойиш қилмагунча» Киев ёрдам ололмаслигини айтди.