Архив фото

Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича олий вакили Кая Каллас Украина ҳудудида Ғарб тинчликпарвар кучларининг мавжудлиги билан ушбу мамлакат учун «мустаҳкам» хавфсизлик кафолатлари тарафдори эканини айтди.

Унинг сўзларига кўра, Ғарб тинчликпарвар кучлари «яхши жиҳозланган ва ўзини ҳимоя қила оладиган» бўлиши керак. Шу ўринда дипломат ўт очишни тўхтатиш режимини шунчаки кузатишнинг ўзи етарли эмас, деб ҳисоблайди.

«Украина тинчликни таъминлаш учун Ғарбга таяниши керак. Кремль эса ўт очишни тўхтатиш келишувининг бузилиши Украина иттифоқчиларининг ҳам жиддий муносабатига сабаб бўлиши мумкинлигини билиши керак», — дейди Каллас.

18 август куни Россия ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили Мария Захарова «кўнгиллилар коалицияси»нинг Украинага Ғарб ҳарбий контингентини жойлаштириш эҳтимоли ҳақидаги баёнотлари Россия ва АҚШнинг тинчликка эришиш йўлидаги саъй-ҳаракатларини бузишга қаратилганини айтди. Жумладан, у Киевдаги ўз ҳимоячиларини Россияга қарши йўналишда «қатъий ушлаб турган» ва НАТО бўйича ҳамкорларини можарони кучайтиришга ундаётган инглизларни алоҳида таъкидлади.

«Газеты.Ru» материалида айтилишича, НАТО Украина Қуролли Кучларини можаро тугаганидан кейин ҳам кучайтиришига ишонтирди. Ўз навбатида, Россия Москвага таҳдид соладиган ҳар қандай хавфсизлик кафолатларига қарши чиқди. Биз қандай кафолатлар ҳақида гапирамиз ва нима учун бу масала Россия учун жуда муҳим.

Украина ташқи ишлар вазири Андрий Сибиганинг таъкидлашича, республика учун келажакдаги хавфсизлик кафолатларининг асосий шартларидан бири уларнинг қонуний мажбурийлиги эканидадир.

Унинг қўшимча қилишича, кафолатларнинг ҳарбий қисми, яъни энг муҳими, Украина иттифоқчилари томонидан миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчилар даражасида аллақачон муҳокама қилинмоқда.

«Биз гаплашаётган хавфсизлик кафолатларининг қонуний мажбурий бўлиши муҳим… Биз учун бу нафақат Европада, балки келажакда барқарор хавфсизлик архитектурасига қўшилган ҳисса бўлади, чунки Европа ва Ҳинд-Тинч океани минтақаси хавфсизлиги бир-бирига боғланган», — дейди у.

Шу йилнинг 21 август куни «Зеркало Недели» нашри АҚШнинг вице-президенти Жей Ди Вэнс АҚШ раҳбариятининг Европа етакчилари ва Украина президенти Владимир Зеленский билан учрашуви чоғида Украина учун хавфсизлик кафолатларининг иккита вариантини таклиф қилгани, иккаласи ҳам ҳозир бўлганларни қониқтирмагани ҳақида ёзган эди.

Манбага кўра, биринчи вариант Украинага НАТО Низомининг 5-моддасига ўхшаш хавфсизлик кафолатларини тақдим этишни назарда тутади. Бу барча ҳамкор давлатлардан бирига ҳужум қилинган тақдирда ёрдам беришни назарда тутади. Шу билан бирга, Вэнс таъкидладики, бу ҳарбий ҳаракатларга киришишни англатмайди, фақат ҳарбий бўлмаслиги мумкин бўлган ёрдам кўрсатишни назарда тутади.

Иккинчи вариантга кўра, Украина Қуролли Кучлари Украина қўшинлари сонини кўпайтириш ҳисобига мустаҳкамланади. Вэнс мақсадли рақамни 350-400 минг киши деб атади.

АҚШ президенти Дональд Трампнинг айтишича, Украина учун хавфсизлик кафолатларининг ўзига хос хусусиятлари ҳали муҳокама қилинмаган.

«Унга (украиналикларга — таҳр) Европа томонидан муҳим хавфсизлик кафолатлари тақдим этилади, худди шундай бўлиши керак, чунки улар ўша ерда», — дейди Оқ уй раҳбари.

Шу билан бирга, Трамп Қўшма Штатлар Европа Иттифоқи мамлакатларига ёрдам кўрсатиш нуқтаи назаридан жараёнда иштирок этишини таъкидлади.

АҚШ президенти Доналд Трамп ва Украина етакчиси Владимир Зеленский ва Европа давлатлари вакилларининг Оқ уйда бўлиб ўтган учрашуви Украина учун хавфсизлик кафолатлари ҳақида тушунча бера олмаган. Худди шундай нуқтаи назарни Австралиянинг «The Sydney Morning Herald» газетаси мутахассисларга таяниб ёзди.

«Украина учун хавфсизлик кафолатлари ноаниқлигича қолмоқда, бироқ Вашингтондаги учрашувда улар ҳеч бўлмаганда маълум қилинди», — деб ёзади нашр.

Мақолада таъкидланишича, Қўшма Штатлар Украинанинг хавфсизлик архитектурасида бевосита иштирок этиш ниятида эмаслигини ва ҳамма нарсани европаликларнинг елкасига ўтказишни режалаштираётганини аниқ кўрсатган.

Вашингтондаги учрашувни шарҳлар экан, Мудофаа устуворликлари таҳлил маркази эксперти Женнифер Кавана томонлар муҳокама қилган Киев учун хавфсизлик кафолатларини «вақтни беҳуда сарфлаш ва хаёлот» деб атади. Унинг таъкидлашича, бу суҳбатлар фақат музокаралар жараёнини кечиктиради, бу вақт талаб этади ва Россия армиясининг олдинга силжишига имкон беради.

Бундан олдин АҚШнинг НАТОдаги доимий вакили Метью Уитакер Европа Украинага хавфсизлик кафолатларини бериши ва улар бу учун тўлаши ҳам кераклигини айтганди.