Фото: AP

АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп миллиардер Илон Маск ва Республикачилар партиясидан президентликка собиқ номзод Вивек Рамасвамини Оқ уйга қайтганидан сўнг ташкил этишни режалаштирган янги орган Ҳукумат самарадорлиги департаментига раҳбар этиб тайинлади.

“Бу икки ажойиб америкалик биргаликда менинг маъмуриятимга ҳукумат бюрократиясини йўқ қилиш, ортиқча қоидаларни қисқартириш, беҳуда харажатларни қисқартириш ва федерал агентликларни қайта қуриш ёрдам беради”, — деди Трамп сешанба куни қилган баёнотида.

“Муҳими, биз ҳар йили 6,5 триллион долларлик давлат харажатларимиз давомида мавжуд бўлган катта исрофгарчилик ва фирибгарликни йўқ қиламиз”, — дейди Трамп. Унинг қўшимча қилишича, Маск ва Рамасвами ўз ишларини 2026 йилнинг 4 июлига қадар, яъни АҚШ Мустақиллик декларацияси имзоланганининг 250 йиллигига қадар якунлайди. “Кўпроқ самарадорлик ва камроқ бюрократияга эга ихчам ҳукумат Америка учун ажойиб совға бўлади”, — дейди у.

Таклиф этилаётган бўлим Трампнинг сайловолди ташвиқоти чоғида унинг энг кўзга кўринган тарафдорларидан бири Маск томонидан берилганлиги айтилади. Август ойида миллиардер Трампга ҳукумат “чиқинди”ларига қарши кураш бўйича янги комиссия тузиш ғоясини илгари сурган.

“Сен энг зўр қисқартирувчисан. Менга Илон Маск керак. Менга кучли, жасоратли ва ақлли одам керак”, — дейди Оқ уйнинг бўлажак раҳбари.

“Мен ҳукумат самарадорлиги бўйича комиссия тузаман, унга бутун федерал ҳукуматнинг тўлиқ молиявий ва самарадорлик аудитини ўтказиш ва кескин ислоҳотлар бўйича тавсиялар бериш вазифаси юкланади”, — деган эди Трамп сайловолди тадбирларнинг бирида.

Янги бўлим ташкил этилганидан кейин қандай фаолият кўрсатиши номаълум. Асли жанубий африкалик миллиардер Маск “Tesla” компанияси асосчиси, “Х” компаниясининг эгаси ва ракетасозлик компанияси “SpaceX” раҳбари ҳисобланади.

Рамасвами эса фармацевтика компанияси асосчиси ҳисобланади. Бу йил бошида у Республикачилар партиясининг бошланғич мавсумида Трампга қарши рақобатлашди, фақат январь ойида пойгани тўхтатиб, Трампни қўллай бошлади. Трампга июл ойида Пенсилвания штатининг Бутлер шаҳрида ўтказилган митингда суиқасдга уринишдан кейин Маск уни қўллаб-қувватлай бошлади.

Қонга беланган Трампнинг видеосини ижтимоий тармоққа жойлаштирган Маск бундан кейин “Мен президент Трампни тўлиқ қўллаб-қувватлайман ва унинг тез тузалиб кетишига умид қиламан”, — дея ёзганди. Шундан кейин Маск Трампнинг сайловолди кампаниясига миллионлаб доллар хайрия қилиб, омма олдида чиқиш қила бошлади.

Трамп 5 ноябрда бўлиб ўтган президентлик сайловларида ғалаба қозонганидан бери Маск ҳам Флорида штатидаги Палм-Бичда Трамп билан бирга эди.

2016 йилда президентликка биринчи муваффақиятли номзодини қўйганидан бери Трамп Вашингтонни кераксиз бюрократия ва коррупциядан халос қилиш ҳақидаги ваъда бериб келади. Сешанба кунги баёнотда Трамп иккинчи муддатда муҳим ўзгаришларга ҳам ишора қилган. У аллақачон федерал ёрдам тарқатувчи, мактаблардаги камситишларга қарши курашувчи ва таълим даражаси бўйича тадқиқотларни нашр этадиган Таълим вазирлигини ёпишга ваъда берди.

Трампга кўра, келажакдаги Ҳукумат самарадорлиги департаменти кенг миқёсли таркибий ислоҳотларни амалга ошириш ва ҳукуматда илгари ҳеч қачон кузатилмаган тадбиркорлик ёндашувини яратиш бўйича Оқ уй билан ҳамкорлик қилади.

Маск, агар федерал функцияларни кўриб чиқиш ваколати берилса, у 2 триллион доллардан кўпроқ маблағни тежашни таклиф қилишини айтган эди. Бу ҳукумат йиллик умумий харажатларининг деярли учдан бирига тенг. Трампнинг қўшимча қилишича, янгича тизим ҳукумат чиқиндиларига алоқадор ҳар қандай одамни ҳайратда қолдиради.