Foto: AP

AQSHning saylangan prezidenti Donald Tramp milliarder Ilon Mask va Respublikachilar partiyasidan prezidentlikka sobiq nomzod Vivek Ramasvamini Oq uyga qaytganidan soʻng tashkil etishni rejalashtirgan yangi organ Hukumat samaradorligi departamentiga rahbar etib tayinladi.

“Bu ikki ajoyib amerikalik birgalikda mening maʼmuriyatimga hukumat byurokratiyasini yoʻq qilish, ortiqcha qoidalarni qisqartirish, behuda xarajatlarni qisqartirish va federal agentliklarni qayta qurish yordam beradi”, — dedi Tramp seshanba kuni qilgan bayonotida.

“Muhimi, biz har yili 6,5 trillion dollarlik davlat xarajatlarimiz davomida mavjud boʻlgan katta isrofgarchilik va firibgarlikni yoʻq qilamiz”, — deydi Tramp. Uning qoʻshimcha qilishicha, Mask va Ramasvami oʻz ishlarini 2026-yilning 4-iyuliga qadar, yaʼni AQSH Mustaqillik deklaratsiyasi imzolanganining 250-yilligiga qadar yakunlaydi. “Koʻproq samaradorlik va kamroq byurokratiyaga ega ixcham hukumat Amerika uchun ajoyib sovgʻa boʻladi”, — deydi u.

Taklif etilayotgan boʻlim Trampning saylovoldi tashviqoti chogʻida uning eng koʻzga koʻringan tarafdorlaridan biri Mask tomonidan berilganligi aytiladi. Avgust oyida milliarder Trampga hukumat “chiqindi”lariga qarshi kurash boʻyicha yangi komissiya tuzish gʻoyasini ilgari surgan.

“Sen eng zoʻr qisqartiruvchisan. Menga Ilon Mask kerak. Menga kuchli, jasoratli va aqlli odam kerak”, — deydi Oq uyning boʻlajak rahbari.

“Men hukumat samaradorligi boʻyicha komissiya tuzaman, unga butun federal hukumatning toʻliq moliyaviy va samaradorlik auditini oʻtkazish va keskin islohotlar boʻyicha tavsiyalar berish vazifasi yuklanadi”, — degan edi Tramp saylovoldi tadbirlarning birida.

Yangi boʻlim tashkil etilganidan keyin qanday faoliyat koʻrsatishi nomaʼlum. Asli janubiy afrikalik milliarder Mask “Tesla” kompaniyasi asoschisi, “X” kompaniyasining egasi va raketasozlik kompaniyasi “SpaceX” rahbari hisoblanadi.

Ramasvami esa farmatsevtika kompaniyasi asoschisi hisoblanadi. Bu yil boshida u Respublikachilar partiyasining boshlangʻich mavsumida Trampga qarshi raqobatlashdi, faqat yanvar oyida poygani toʻxtatib, Trampni qoʻllay boshladi. Trampga iyul oyida Pensilvaniya shtatining Butler shahrida oʻtkazilgan mitingda suiqasdga urinishdan keyin Mask uni qoʻllab-quvvatlay boshladi.

Qonga belangan Trampning videosini ijtimoiy tarmoqqa joylashtirgan Mask bundan keyin “Men prezident Trampni toʻliq qoʻllab-quvvatlayman va uning tez tuzalib ketishiga umid qilaman”, — deya yozgandi. Shundan keyin Mask Trampning saylovoldi kampaniyasiga millionlab dollar xayriya qilib, omma oldida chiqish qila boshladi.

Tramp 5-noyabrda boʻlib oʻtgan prezidentlik saylovlarida gʻalaba qozonganidan beri Mask ham Florida shtatidagi Palm-Bichda Tramp bilan birga edi.

2016-yilda prezidentlikka birinchi muvaffaqiyatli nomzodini qoʻyganidan beri Tramp Vashingtonni keraksiz byurokratiya va korrupsiyadan xalos qilish haqidagi vaʼda berib keladi. Seshanba kungi bayonotda Tramp ikkinchi muddatda muhim oʻzgarishlarga ham ishora qilgan. U allaqachon federal yordam tarqatuvchi, maktablardagi kamsitishlarga qarshi kurashuvchi va taʼlim darajasi boʻyicha tadqiqotlarni nashr etadigan Taʼlim vazirligini yopishga vaʼda berdi.

Trampga koʻra, kelajakdagi Hukumat samaradorligi departamenti keng miqyosli tarkibiy islohotlarni amalga oshirish va hukumatda ilgari hech qachon kuzatilmagan tadbirkorlik yondashuvini yaratish boʻyicha Oq uy bilan hamkorlik qiladi.

Mask, agar federal funksiyalarni koʻrib chiqish vakolati berilsa, u 2 trillion dollardan koʻproq mablagʻni tejashni taklif qilishini aytgan edi. Bu hukumat yillik umumiy xarajatlarining deyarli uchdan biriga teng. Trampning qoʻshimcha qilishicha, yangicha tizim hukumat chiqindilariga aloqador har qanday odamni hayratda qoldiradi.