Фото: Reuters

Швециянинг Каролинска институти олимлари саратон ҳужайралари тарқалишини табиий равишда секинлаштирадиган механизмни топдилар.

«EMBO Molecular Medicine» нашрида чоп этилган тадқиқот ҳақидаги мақола шундан далолат берадики, шаперон воситачилигидаги аутофагия жараёни метастазни бостириши мумкин, бу унинг ўсимта ўсишидаги роли ҳақидаги олдинги ғоялардан фарқли ўлароқ.

Ҳозиргача CMA саратон ривожланишига ёрдам беради деб ишонилган, аммо янги тадқиқотлар бунинг аксини кўрсатди. Ушбу жараённинг ролини текшириш учун олимлар саратон ҳужайраларида CМАни бошқарадиган LAMP2A генини ўчириб қўйишди. Натижада, ўсмалар тезроқ ўсиб, бутун танада фаолроқ тарқала бошлади.

Ўпка саратони ва мия метастазлари бўлган беморлардан олинган намуналарни таҳлил қилиш метастазлардаги LAMP2A даражалари бирламчи ўсмаларга қараганда анча паст эканлигини тасдиқлади, бу CМА ҳақиқатан ҳам саратон тарқалишини секинлаштириши мумкинлигини кўрсатди. Худди шу таъсир 19 та бошқа органларда кузатилган.

Тадқиқотчилар аниқлаганидек, CМА ўсимта ҳужайраларининг тузилишини ўзгартиришга ва тана бўйлаб ҳаракатланишига ёрдам берадиган оқсилларни йўқ қилиш орқали метастазнинг олдини олади. Ушбу кашфиёт CМА фаоллашувини саратон тарқалишига қарши курашиш учун потенциал стратегияга айлантиради.

Бугунги кунда ҳар учинчи беморда ташхис вақтида метастазлар мавжуд. Мутахассислар иккиламчи ўсмаларнинг ўсишини секинлаштириш ёки бутунлай тўхтатиш учун CМАни сунъий равишда рағбатлантириш усулларини ишлаб чиқмоқдалар. Тадқиқот муаллифлари уларнинг кашфиёти беморларнинг прогнози ва ҳаёт сифатини яхшилайдиган янги, самаралироқ саратонга қарши дориларни яратишга ёрдам беради, деб умид қилмоқда.