Иллюстратив фото

Кекса ёшли кишиларнинг рақамли технологиялардан кенг фойдаланиши когнитив саломатлигини сақлаб қолишига ёрдам бериши мумкин. Остин шаҳридаги Техас университети ва Бэйлор университети олимлари 411 мингдан ортиқ одам ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилиб, шундай хулосага келишди. Тадқиқот натижалари ҳақида батафсил мақола “Nature Human Behaviour” журналида чоп этилди.

Тадқиқотчилар смартфон, компьютер ва интернет каби рақамли технологияларнинг 50 ёшдан ошган одамларнинг когнитив функцияларига таъсирини ўрганган 57 та илмий ишнинг мета-таҳлилини ўтказди. Иштирокчиларнинг ўртача ёши 69 ёшни ташкил этган.

Таҳлиллар рақамли технологиялар билан мунтазам алоқада бўлиш ва когнитив қобилият пасайишининг секинлашиши ўзаро боғлиқлигини кўрсатди. Ушбу янгилик “рақамли деменция” деб аталувчи кенг тарқалган қўрқувларга зид келади, унга кўра гаджетлардан тез-тез фойдаланиш мия фаолиятини заифлаштиради. Маълумотлар эса, аксинча, технологиялар ақлий фаолликни рағбатлантириши, диққатни жамлаш, хотира ва ўрганувчанликни қўллаб-қувватлаши мумкинлигини англатади.

Олимларнинг таъкидлашича, гарчи сабаб-текширув алоқадорлиги ҳозирча исботланмаган бўлса-да, натижалар умидбахш кўринади. Буни, айниқса, аҳолининг кексайиши ва ёш ўтиши билан боғлиқ бўлган когнитив бузилишларнинг профилактикасида янги ёндашувлар зарурлиги нуқтаи назаридан тушуниш муҳимдир.

Муаллифлар рақамли фаолликнинг айнан қайси турлари кўпроқ ижобий таъсир кўрсатишини, бу самаралар маданий ва демографик омилларга қараб қандай фарқланиши мумкинлигини яхшироқ тушуниш учун қўшимча тадқиқотлар ўтказишга чақиради.