Калифорния университетининг Сан-Диегода жойлашган олимлари SMART (Spatial Modeling Algorithms for Reactions and Transport) номли янги дастурий воситани ишлаб чиқдилар. Ушбу дастур ҳужайралар ичидаги мураккаб сигнал тармоқларини реалистик симуляция қилиш имконини беради. Бу дастур тизимли биология, фармакология ва бошқа кўплаб соҳаларда катта ютуқларни амалга оширишга хизмат қилади.

СМАРТ дастури ҳужайраларнинг сигналларга қандай жавоб беришини симуляция қилишда юқори аниқликни таъминлайди. Олимлар ушбу воситани турли биологик тизимларда, жумладан, нейронлар ва юрак мушак ҳужайраларида калций ионларининг тарқалиши ва митохондриялардаги АТП ишлаб чиқаришни таҳлил қилишда муваффақиятли синовдан ўтказдилар. Ушбу дастур натижасида ҳужайралар ичидаги жараёнларни янада чуқурроқ ўрганиш имконияти очилди.

SMART дастури ҳужайра сигналларини уч ўлчовли моделлаштиришга имкон бериб, ҳужайранинг мураккаб шакли ва унинг ички таркибий қисмларини аниқ акс эттиради. Дастур ҳужайра ичидаги жараёнларнинг тез ва самарали симуляциясини яратиб, тадқиқотларни янада ривожлантириш учун янги имкониятлар очмоқда. Шунингдек, бу восита инсон касалликларини даволашда инновацион усулларни ишлаб чиқишга хизмат қилиши кутилмоқда.

Ушбу дастур ёрдамида юрак ҳужайраларидаги калций ионларининг динамикасини симуляция қилиш орқали юрак мушакларининг қисқариши жараёнини ўрганиш мумкин бўлди. Бу эса юрак касалликларини чуқурроқ таҳлил қилиш ва самарали даволаш усулларини топишга ёрдам беради.

Мазкур тадқиқот натижалари бугун, 19 декабрь куни «Nature Computational Science» журналида чоп этилди. Тадқиқот раҳбарлари профессор Падмини Рангамани ва доктор Эммет Френсис дастур устида бир неча йил ишлаганликларини таъкидладилар. SMART дастурининг дастлабки версиясини доктор Жястин Лофлин яратган.

Мазкур илмий ютуқ замонавий технологияларни биомедитсина ва тизимли биологияда қўллашнинг амалий натижаси сифатида қаралмоқда. Бу тадқиқот ҳужайра даражасида аниқроқ таҳлилларни амалга ошириш ва янги дори воситаларини ишлаб чиқишга асос яратади.