Arxiv surat

Belarus 2025-yilning 26-yanvar kuni amaldagi prezident Aleksandr Lukashenko yettinchi muddatga saylanishi mumkin boʻlgan prezidentlik saylovini oʻtkazishni rejalashtirmoqda.

Mamlakat Markaziy saylov komissiyasi chorshanba kuni Minskda ushbu siyosiy tadbir sanasini eʼlon qildi va parlament ovoz berish sanasini tasdiqlagan.

Amaldagi davlat rahbari avvalgi saylovlarni manipulyatsiya qilishda va siyosiy muxolifatni bostirishda ayblanib keladi. U shu yil boshida 2025-yilda qayta saylanish uchun harakat qilishini aytgan edi. Muxolifat Lukashenkoning 30-yillik boshqaruvini uzaytirish uchun beriladigan ovozlarni tan olmaslikka chaqirmoqda.

Avvalgi ovoz berishlarda boʻlgani kabi, 2020-yildagi soʻnggi saylovlar ham keng tarqalgan soxtalashtirishlar haqida xabarlar fonida oʻtgan edi. Markaziy saylov komissiyasining oʻsha yili Lukashenkoning gʻalabasini eʼlon qilishi bir necha haftalik ommaviy norozilik namoyishlariga sabab boʻlgandi. Bu esa Belarusni deyarli inqilob olib kelib qoʻygan edi.

Biroq, Lukashenko vaziyatni oʻz zimmasiga olishga muvaffaq boʻldi va minglab odamlar hibsga olindi yoki qochib ketdi. Maʼlumotlarga koʻra, hozir Belarusda 1300 nafarga yaqin siyosiy mahbus bor.

2020-yilda surgunga majburlanganlar orasida Svetlana Tixanovskaya ham bor edi, u 60 foizdan koʻproq ovoz bilan gʻalaba qozonganini daʼvo qilgan. U erkin va adolatli “poyga” boʻlishi ehtimoliga shubha qilib, yangi saylov sanasi eʼlon qilinishi bilan qoraladi.

“Lukashenko oʻzining qayta saylanishi sanasini eʼlon qildi. Hech qanday muqobil nomzod yoki kuzatuvchiga ruxsat berilmaydi. Biz belarusliklar va xalqaro hamjamiyatni buni rad etishga chaqiramiz”, — deb yozgan u ijtimoiy tarmoqlarda.

Avvalroq, Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan munosabatlarning sovuqlashishi fonida Gʻarb bilan vaziyatni yumshatishga yaqin kelgan Lukashenkoning soʻnggi oʻn yil va undan koʻproq vaqt davomida siyosiy muxolifatga qarshi tazyiqlari uning Moskvaga yanada yaqinroq qaytganini koʻrsatdi. 2022-yil fevral oyida u Rossiya qoʻshinlariga Ukrainaga bostirib kirish uchun Belarus hududidan foydalanishga ruxsat berdi. Rossiya strategik yadro qurollarini Belarus hududida joylashtirish rejasini eʼlon qildi. Lukashenko yaqinda agar uning davlatiga hujum qilinsa, yadro qurolidan foydalanishi haqidagi tahdidlarini takrorladi.