Улуғнорда бугун ҳаёт ўзгармоқда. Оддий одамлар деҳқон, ўқитувчи, тадбиркор, фаол ёшлар, ишсиз қолган аёллар, пенсионерлар ўз ўрнини топаяпти. Уларга имконият берилмоқда. Улунғорликлар эса бу имкониятни қўлдан бой бермаяпти. Эътиборлиси, бу ҳудуд одамларида ҳаётга интилиш кучли, амалий саъй-ҳаракатлар бардавом.

Туманда қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш, қайта ишлаш ва экспорт қилиш ҳам жадаллик билан ривожланиб бормоқда. Айниқса, трикотаж маҳсулотлари бўйича ишлаб чиқариш ҳажми ортиб, уларнинг 95 фоизи хорижга сотилмоқда. Демак, Улуғнор нафақат деҳқончилик, балки ишлаб чиқариш ва тадбиркорликда ҳам равнақ топаётган ҳудудга айланмоқда.

Туманда тадбиркорликни қўллаб-қувватлашга ҳам катта эътибор қаратилмоқда. Жорий йилда 198 нафар фуқарога 3 миллиард 380 миллион сўмлик имтиёзли кредит берилди. Улар турли йўналишда ўз фаолиятини бошлади. Ҳар бири ўртача 4-5 тадан янги иш ўрни яратди. Натижада қандолатчилик, тикувчилик, савдо, деҳқончилик йўналишларида янги ҳаракатлар юзага кела бошлади. Бундай ишларнинг яна бир самараси тумандаги ишсизлик даражасининг пасайиши бўлди. Маълум бўлишича, 2024 йил бошида ишсизлик 8,7 фоизни ташкил этган бўлса, бу йил бошига келиб 5,3 фоизга тушди. Йил якунигача ушбу кўрсаткич 3 фоизни ташкил этиши кўзда тутилган. Бу рақамлар “Инсон қадри учун” тамойилини ҳаётга кенг татбиқ этилаётганининг амалий натижасидир.

Бугунги кунда туманда 275 та оилани камбағалликдан чиқариш бўйича алоҳида режа ишлаб чиқилган. Ушбу оилалар билан яккама-якка ишлаш, уларнинг салоҳиятини ошириш, тадбиркорликни бошлаши учун ёрдам бериш ишлари давом этяпти. Буларнинг барчаси қоғозда эмас, балки амалий ҳаракатларда ўз ифодасини топмоқда.

Туманда 65 минг нафардан ортиқ аҳоли яшайди. Улар орасида турмуши оғир, ишсиз, имконияти чекланган одамлар ҳам йўқ эмас. Йил бошида ўтказилган хатловда 200 нафардан зиёд шундай фуқаролар аниқланди. Аммо уларнинг ҳолатини ўрганиш билангина чекланиб қолинмади. Ҳар бири учун қандай ёрдам кераклиги, қаерда ишлаши, нима билан шуғулланиши мумкинлиги аниқлаб чиқилди.

— Одамларнинг турмуш шароитини ўрганиб, уларни реал даромадга эга иш билан таъминлашга ҳаракат қилдик, —дейди туман камбағалликни қисқартириш ва бандликка кўмаклашиш бўлими бошлиғи Яҳёбек Раззоқов. —Тўғри, биттасига ер керак, бошқасига асбоб-ускуна, яна кимгадир маслаҳат етишмайди. Ҳар бир ҳолатни чуқур ўрганиб, аниқ йўналиш бўйича йўлланма бердик. Натижада аввал ишсиз деб рўйхатда турган фуқаролардан 80 фоизининг бандлиги таъминланди. Бу саъй-ҳаракатлар самараси оилалар даромадининг ошиши мисолида сезилди.

Ушбу чоралар орқали тумандаги 5 та “қизил” тоифадаги маҳалланинг 3 таси “яшил” тоифага ўтди. Бу рақамлар ортида кўплаб оилалардаги ҳаёт ўзгариши бўй кўрсатмоқда. Камбағалликка қарши курашиш фақат бир чора билан эмас, балки ҳар томонлама ёндашув билан амалга оширилмоқда. Бунга “Нуробод” маҳалласида амалга оширилаётган ишлар ёрқин мисол бўлади олади. Бу ерда “Бир контур – бир маҳсулот” тамойили асосида 50 гектар ер майдони ажратилиб, 47 гектарига помидор экиш йўлга қўйилди. Шу тадбир орқали маҳалладаги кўплаб оилалар ўзини маблағ билан таъминлай бошлади.

— Менга ажратилган 30 сотих майдонга помидор экдим, —дейди шу маҳаллада яшовчи Муслимахон Жўрабоева. – Бунинг натижасида оиламизнинг барча аъзолари бандлиги таъминланди. Бунда ҳар биримиз ўзимизга хос вазифаларни зиммамизга олдик. Қарабсизки, чопиқчи ҳам, сувчи ҳам, ҳатто экспортчи ҳам ўзимиздан чиқиб қолди. Шу тариқа ўтган йили 100 миллион сўмдан ортиқ даромад олдик. Бу йил даромадни 120 миллион сўмдан оширишни мўлжаллаб турибмиз.

Тожикистонлик тадбиркор Худойқул Гадоев бу ердаги имкониятлардан фойдаланиб, Улуғнорда етиштирилган помидорни Тожикистон ва Россияга экспорт қилаётганини айтди:

— Ўзбекистонда маҳсулот етиштиришга ҳам, уни сотишга ҳам яхши шарт-шароит бор. Улуғнордаги фермерлар билан ҳамкорлик қилаяпман. Маҳсулот сифатли. Энг муҳими, бу ерда расмиятчилик йўқ, помидорни экспортга чиқариш соддалаштирилган. Бир сўз билан айтганда, меҳнат қилган одам роҳатини ҳам кўрадиган шароит мавжуд.

Улуғнор туманига борган киши бу ердаги одамларнинг меҳнати, изланиши ва тинмай ҳаракат қилишига гувоҳ бўлади. Илгари чўл деб аталган ерда бугун деҳқончилик қилаётган, боғ барпо этаётган, маҳсулот етиштириб, экспортга чиқараётган инсонлар ўз меҳнатидан оиласи тўкис ва фаровон бўлаётганидан мамнун. Зеро, улулғнорликлар тимсолида меҳнат қилган киши сира кам бўлмаслиги ўзининг амалий натижасини кўрсатмоқда.

Саминжон ҲУСАНОВ,

”Халқ сўзи”