Фото: Reuters

АҚШнинг собиқ президенти Дональд Трампга нисбатан жиноят иш қўзғатилиши, уни ҳибсга олиниши Америка сиёсий ва суд тизими учун биринчи ана шундай воқеа ҳисобланади.

Бу ҳақда Россиянинг Санкт-Петербург давлат университети америкашунослик кафедраси доценти Григорий Яригин айтиб ўтди. У шу ўринда АҚШнинг собиқ раҳбарини қамоққа юборилиши эҳтимолини ҳам баҳолади.

Прокурорлар аввалроқ Трампни 34 та молиявий ҳужжатни қалбакилаштиришда айблаб, уларнинг ҳар бири «биринчи даражали бизнес ҳужжатларини бошқа жиноят содир этиш учун қалбакилаштириш»ни ва энг кўпи тўрт йиллик қамоқ жазосини ўз ичига олади. Хорижий ОАВ ҳисоб-китобларига кўра, сиёсатчи 136 йилгача қамоқ жазосига ҳукм қилиниши мумкин.

Сиёсатшуноснинг таъкидлашича, 136 йиллик муддат хорижлик кузатувчи ва оддий одам учун ақл бовар қилмайдиган кўринади. Аммо соф назарий жиҳатдан бу муддат ҳақиқатан ҳам Трампга берилиши мумкин. Аммо шуни ёдда тутиш керакки, модданинг оғирлигига қараб ва судьянинг маълум бир қарори билан бир-бирига сингиб кетиши ҳам мумкин. Бундан ташқари, баъзи даъволарга эътироз билдирилиши мумкин.

«Масалан, баъзи айбловларга кўра, у айбсиз, бошқа томондан эса айбдор деб топилиши мумкин. Кейин, айбловларнинг ушбу қисми учун у қамоққа олиниши мумкин бўлган шартли йиллар билан умумлаштирилиши мумкин. Кейин, одатда, адвокат яна битта айбловга эътироз билдира бошлайди, иккинчи, учинчи, тўртинчи, яъни қамоқда ўтирган шахснинг умумий жазо муддати аста-секин қисқартирилиши мумкин», дейди Яригин.

Аслида, собиқ президентнинг қамоқ жазосига ҳукм қилиниши даргумон

Гап шундаки, Қўшма Штатларда бундай жиноятлар учун одатда қамоққа ташланилмайди, айниқса, бу биринчи жинояти бўлса. Бундан ташқари, Трамп федерал жиноятларда айбланмайди... Ҳозирча унинг иши у судланадиган муайян штатнинг юрисдикцияси ҳисобланади.

«Шунинг учун Трампни ҳозир қамоққа ташлашнинг деярли истиқболлари йўқ», дейди Яригин. Бироқ, у Трампнинг федерал жиноят содир этганига оид далиллар кейинчалик пайдо бўлиши мумкинлигини инкор этмади.

«Унга қўйилган айбловлар шундан иборатки, у сайловолди ташвиқоти пайтида молиявий операциялар доирасида пулни нотўғри ўтказган. Унга ҳозирча айбланаётган нарса шу пайтгача нотўғри пул ўтказишдир», дейди Яригин. Сиёсатшуноснинг фикрича, агар Трамп қамоққа олинса ҳам унга 136 йил муддат берилмайди.

«Адвокатлар ҳозир Америка матбуотида изоҳ бераётган айбловларга кўра, ҳақиқатда у 4 йилгача жазоланиши мумкин. Бу муддатнинг бир қисмига Трампнинг адвокатлари ҳам эътироз билдириши мумкин, ҳатто уни айблаш ва қамоққа ташлаш тўғрисидаги қарор бўлса ҳам», дея хулоса қилади сиёсатчи.

Аввал хабар берганимиздек, кеча АҚШнинг собиқ президенти Доналд Трамп ҳибсга олинди.

Собиқ президент порноактриса Стефани Клиффордга тўловлар бўйича иш юзасидан сўроққа чақирилганди. Тасдиқланишича, Трампнинг адвокати Майкл Коэн 2016 йилги президентлик сайлови кампанияси авжида қизга 130 минг доллар тўлаган. Бунинг эвазига у сиёсатчи билан муносабатларини сир сақлаши керак бўлган.

Орадан маълум бир вақт ўтиб, Доналд Трамп суд биносини тарк этди. Қайд этилишича, суд сиёсатчининг расман ҳибсга олинишини бекор қилган.

Шу муносабат билан Оқ уйда ташкил этилди. Унда АҚШ президенти матбуот котиби Карин Жан-Пьер Жо Байден маъмурияти собиқ давлат раҳбари Доналд Трампнинг ҳибсга олиниши туфайли юзага келиши мумкин бўлган тартибсизликларга тайёрлигини, бироқ бунга эътибор қаратмаслигини маълум қилди.

«Президент ҳар куни бўлгани каби Америка халқининг аҳволига эътибор қаратиш ниятида. Бу [Трамп иши] унинг диққат марказида эмас», деди у.

Манхеттен округи прокурори Элвин Брегг идораси АҚШнинг собиқ президенти Доналд Трампга қўйилган 34 та айбловни жиноий айбловларга қайта таснифлади. Қайд этилишича, Нью-Йорк штатида молиявий ҳужжатларни қалбакилаштириш қонунбузарлик сифатида баҳоланиши мумкин. Бундай қарор Оқ уйнинг собиқ раҳбарининг ҳаракатлари бошқа жиноятни яширишга қаратилганлиги сабабли қабул қилинган.