Foto: Reuters

AQSHning sobiq prezidenti Donald Trampga nisbatan jinoyat ish qoʻzgʻatilishi, uni hibsga olinishi Amerika siyosiy va sud tizimi uchun birinchi ana shunday voqea hisoblanadi.

Bu haqda Rossiyaning Sankt-Peterburg davlat universiteti amerikashunoslik kafedrasi dotsenti Grigoriy Yarigin aytib oʻtdi. U shu oʻrinda AQSHning sobiq rahbarini qamoqqa yuborilishi ehtimolini ham baholadi.

Prokurorlar avvalroq Trampni 34 ta moliyaviy hujjatni qalbakilashtirishda ayblab, ularning har biri “birinchi darajali biznes hujjatlarini boshqa jinoyat sodir etish uchun qalbakilashtirish”ni va eng koʻpi toʻrt yillik qamoq jazosini oʻz ichiga oladi. Xorijiy OAV hisob-kitoblariga koʻra, siyosatchi 136-yilgacha qamoq jazosiga hukm qilinishi mumkin.

Siyosatshunosning taʼkidlashicha, 136-yillik muddat xorijlik kuzatuvchi va oddiy odam uchun aql bovar qilmaydigan koʻrinadi. Ammo sof nazariy jihatdan bu muddat haqiqatan ham Trampga berilishi mumkin. Ammo shuni yodda tutish kerakki, moddaning ogʻirligiga qarab va sudyaning maʼlum bir qarori bilan bir-biriga singib ketishi ham mumkin. Bundan tashqari, baʼzi daʼvolarga eʼtiroz bildirilishi mumkin.

“Masalan, baʼzi ayblovlarga koʻra, u aybsiz, boshqa tomondan esa aybdor deb topilishi mumkin. Keyin, ayblovlarning ushbu qismi uchun u qamoqqa olinishi mumkin boʻlgan shartli yillar bilan umumlashtirilishi mumkin. Keyin, odatda, advokat yana bitta ayblovga eʼtiroz bildira boshlaydi, ikkinchi, uchinchi, toʻrtinchi, yaʼni qamoqda oʻtirgan shaxsning umumiy jazo muddati asta-sekin qisqartirilishi mumkin”, deydi Yarigin.

Aslida, sobiq prezidentning qamoq jazosiga hukm qilinishi dargumon

Gap shundaki, Qoʻshma Shtatlarda bunday jinoyatlar uchun odatda qamoqqa tashlanilmaydi, ayniqsa, bu birinchi jinoyati boʻlsa. Bundan tashqari, Tramp federal jinoyatlarda ayblanmaydi... Hozircha uning ishi u sudlanadigan muayyan shtatning yurisdiksiyasi hisoblanadi.

“Shuning uchun Trampni hozir qamoqqa tashlashning deyarli istiqbollari yoʻq”, deydi Yarigin. Biroq, u Trampning federal jinoyat sodir etganiga oid dalillar keyinchalik paydo boʻlishi mumkinligini inkor etmadi.

“Unga qoʻyilgan ayblovlar shundan iboratki, u saylovoldi tashviqoti paytida moliyaviy operatsiyalar doirasida pulni notoʻgʻri oʻtkazgan. Unga hozircha ayblanayotgan narsa shu paytgacha notoʻgʻri pul oʻtkazishdir”, deydi Yarigin. Siyosatshunosning fikricha, agar Tramp qamoqqa olinsa ham unga 136-yil muddat berilmaydi.

“Advokatlar hozir Amerika matbuotida izoh berayotgan ayblovlarga koʻra, haqiqatda u 4 yilgacha jazolanishi mumkin. Bu muddatning bir qismiga Trampning advokatlari ham eʼtiroz bildirishi mumkin, hatto uni ayblash va qamoqqa tashlash toʻgʻrisidagi qaror boʻlsa ham”, deya xulosa qiladi siyosatchi.

Avval xabar berganimizdek, kecha AQSHning sobiq prezidenti Donald Tramp hibsga olindi.

Sobiq prezident pornoaktrisa Stefani Kliffordga toʻlovlar boʻyicha ish yuzasidan soʻroqqa chaqirilgandi. Tasdiqlanishicha, Trampning advokati Maykl Koen 2016-yilgi prezidentlik saylovi kampaniyasi avjida qizga 130 ming dollar toʻlagan. Buning evaziga u siyosatchi bilan munosabatlarini sir saqlashi kerak boʻlgan.

Oradan maʼlum bir vaqt oʻtib, Donald Tramp sud binosini tark etdi. Qayd etilishicha, sud siyosatchining rasman hibsga olinishini bekor qilgan.

Shu munosabat bilan Oq uyda tashkil etildi. Unda AQSH prezidenti matbuot kotibi Karin Jan-Pyer Jo Bayden maʼmuriyati sobiq davlat rahbari Donald Trampning hibsga olinishi tufayli yuzaga kelishi mumkin boʻlgan tartibsizliklarga tayyorligini, biroq bunga eʼtibor qaratmasligini maʼlum qildi.

“Prezident har kuni boʻlgani kabi Amerika xalqining ahvoliga eʼtibor qaratish niyatida. Bu [Tramp ishi] uning diqqat markazida emas”, dedi u.

Manxetten okrugi prokurori Elvin Bregg idorasi AQSHning sobiq prezidenti Donald Trampga qoʻyilgan 34 ta ayblovni jinoiy ayblovlarga qayta tasnifladi. Qayd etilishicha, Nyu-York shtatida moliyaviy hujjatlarni qalbakilashtirish qonunbuzarlik sifatida baholanishi mumkin. Bunday qaror Oq uyning sobiq rahbarining harakatlari boshqa jinoyatni yashirishga qaratilganligi sababli qabul qilingan.