Иллюстратив фото

Буюк Британия мудофаа вазири Жон Хили Австралияга ташрифи чоғида Хитой билан зиддият юзага келган тақдирда Лондон Тайванни ҳимоя қилишга тайёр эканини айтди.

“Агар биз жанг қилишимиз керак бўлса, ўтмишда бўлгани каби, Австралия ва Буюк Британия биргаликда курашади. Биз бирга машқ қиламиз ва биргаликда тайёргарлик кўрамиз, бу бизга тўсиқ бўлишга ёрдам беради”, — деди Хили “Telegraph” газетасига Буюк Британия Хитой билан зиддият юзага келган тақдирда Тайванга қандай ёрдам беришга тайёрлиги ҳақидаги саволга жавоб бериб.

Шу билан бирга, вазир у “умумий маънода” гапираётганини таъкидлади ва Буюк Британия Ҳинд-Тинч океани минтақасидаги низоларни тинч ва дипломатик йўл билан ҳал қилишни афзал кўришини таъкидлади. Лондон Тайван билан расмий муносабатлар ўрнатишга тайёрми ёки йўқми, деган саволга жавобан Хили “ҳозирда Буюк Британия Тайван бўйича ўз йўналишини ўзгартириш ҳақида ўйламаяпти”, деди.

Буюк Британия Тайванни мустақил давлат сифатида тан олмайди ва у билан расмий сиёсий алоқалар ўрнатмаган.

Якшанба куни Хили Австралия Бош вазири ўринбосари Ричард Марлес билан биргаликда АҚШ билан қўшма машғулотларда иштирок этиш учун Осиё-Тинч океани минтақасида жойлашган Буюк Британиянинг “HMS Prince of Wales” авиаташувчи кемасига ташриф буюрди.

Пекин Тайванни Хитойнинг ажралмас қисми деб ҳисоблайди ва «ягона Хитой» тамойилига риоя қилиш Хитой билан дипломатик муносабатлар ўрнатиш ёки давом эттириш истагида бўлган бошқа давлатлар учун зарурий шартдир.

«Ягона Хитой» тамойили ва Тайван мустақиллигини тан олмаслик, турли соҳаларда Тайпей билан яқин алоқада бўлишига қарамай, Қўшма Штатлар томонидан ҳам кузатилмоқда.

Тайван атрофидаги вазият 2022 йил август ойи бошида АҚШ Конгресси Вакиллар палатасининг ўша пайтдаги спикери Нэнси Пелоси оролга ташриф буюрганидан сўнг ёмонлашган. Хитой марказий ҳукумати ва унинг орол провинцияси ўртасидаги расмий муносабатлар 1949 йилда Хитой Коммунистик партияси билан фуқаролар урушида мағлуб бўлган Чан Кайшининг гоминдан қўшинлари Тайванга кўчиб ўтганидан сўнг узилган. Орол ва материк Хитой ўртасидаги бизнес ва норасмий алоқалар 1980 йилларнинг охирида қайта тикланди. 1990 йилларнинг бошидан бери томонлар нодавлат ташкилотлар — Пекинда жойлашган Тайван бўғозлари бўйлаб алоқаларни ривожлантириш ассоциацияси ва Тайван бўғозлари бўйлаб алмашувлар бўйича Тайпей жамғармаси орқали алоқа ўрнатган.