Архив сурат

Сўнгги кунларда биринчи марта АҚШ президенти Дональд Трамп Россия президенти Владимир Путинни гўёки Украинадаги можарога барҳам беришни истамаётганликда айблади. Шу ўринда у Россияга янги санкциялар билан таҳдид ҳам қилди. Бу Оқ уй раҳбарининг Украина президенти Владимир Зеленский билан Ватикандаги учрашувидан кейин содир бўлди.

“Охирги бир неча кун ичида Путиннинг тинч аҳоли яшовчи ҳудудлар, шаҳарлар ва аҳоли пунктларига ракета отиш учун асоси йўқ эди. Бу менда, балки у урушни тугатмоқчи эмас, балки мен билан бирга “ўйнаяпти”, деган фикрни уйғотади ва унга бошқача муносабатда бўлиш керак, “банк чоралари” ёки “иккинчи даражали санкциялар”? Жуда кўп одамлар ўлмоқда!” — деб ёзди Трамп ўзининг “Truth Social” ижтимоий тармоғида.

Шу куни Москва Украина билан ҳеч қандай шартларсиз музокаралар олиб боришга тайёрлигини такрорлади. Кремль матбуот котиби Дмитрий Песковнинг айтишича, Россия президенти бу ҳақда бир кун аввал АҚШнинг махсус элчиси Стив Уиткофф билан суҳбатда айтган.

“Кеча Трампнинг элчиси Уиткофф билан бўлиб ўтган суҳбат чоғида Владимир Путин Россия томони ҳеч қандай шартларсиз Украина билан музокара жараёнини қайта бошлашга тайёрлигини такрорлади”, — дейди Кремль расмий вакили. Шу ўринда Песков Путин тўғридан-тўғри музокараларни қайта бошлашга тайёрлиги ҳақида бир неча бор очиқ гапирганини эслатди.

Трамп ўз постида Украинада тинчлик ўрнатишга уринишларига қарамай, танқид қилинаётганидан ҳам шикоят қилди.

Унинг сўзларига кўра, “муваффақиятсиз” “The New York Times” Россия ва Украина ўртасида тузилган келишув ҳақида, бу ҳатто “бу энг катта келишув” бўлса ҳам, ёмон ёзади. Унинг қўшимча қилишича, муаллифлардан бири Питер Бейкер муҳаррир илтимосига кўра Украина ўзининг барча ҳудудларини, жумладан Қримни ҳам қайтариши кераклиги ҳақида ёзган.

“Нега бу енгил вазнли мухбир Россияга Украинадан Қримни ўқ узмасдан олишга рухсат берган Обама бўлганини айтмайди? Бейкер Обамани Қримни бериб қўйгани учун танқид қилганми? ЙЎҚ, умуман эмас — фақат ТРАМП ва менинг бу аҳмоқона урушга ҳеч қандай алоқам йўқ, фақат бошида Украинага “Javelins” ракеталарини берганимдан ташқари” — дейди АҚШ етакчиси.

Унинг қўшимча қилишича, Украинада содир бўлаётган воқеалар “Жо Байден уруши”дир. Трампнинг ўзи бошланган ҳарбий ҳаракатларга ҳеч қандай алоқаси йўқ.

“Бу биринчи кунданоқ йўқотиш эди ва бу ҳеч қачон содир бўлмаслиги керак эди ва агар ўша пайтда мен президент бўлганимда бундай бўлмасди ҳам. Мен шунчаки Обама ва Байден қолдирган ифлос нарсаларни тозалашга ҳаракат қиляпман”, — дея хулоса қилди Трамп.

Аввалроқ АҚШ президенти Зеленскийни музокараларни бузишда айблаган эди. Бироқ 26 апрель куни давлат раҳбарлари Рим папаси Францискнинг дафн маросимида учрашиб, 15 дақиқага яқин тўлиқ ўт очишни тўхтатиш масаласини муҳокама қилишган. Уларнинг иккинчи учрашуви бўлиб ўтмади, бироқ шундан сўнг Трамп ижтимоий тармоқларда урушни тўхтатишга тараққиёт йўқлигида Путинни айблади.

Россия раҳбари 20 апрель куни 24 соатлик Пасха сулҳини эълон қилди, шундан сўнг ҳарбий ҳаракатлар қайта бошланди. Шундан сўнг Трамп Путинни тўхтатишга чақирди ва зарбалар “керак эмас, ҳозир жуда ёмон вақт” эканини айтди. АҚШ президенти россиялик ҳамкасби уни эшитиб, Украина ҳудудида ўт очишни тўхтатишига ишонч билдирди. Айни пайтда Украина томони ҳам Россияга ҳужумлар уюштирмоқда.

Трамп ҳалигача Украина бўйича тинчлик режасини расман эълон қилгани йўқ.

Ғарб оммавий ахборот воситаларининг хабарларига кўра, унда қуйидагилар мавжуд:

- АҚШ Қримни Россия деб расман тан олади;

- Россия Қуролли Кучлари назорати остида бўлган қолган ерлар ҳам Россияга ўтади, аммо қонуний тан олинмасдан. Шу билан бирга, Харков вилоятининг бир қисми Украинага қайтарилади;

- АҚШ Россияга қарши санкцияларни бекор қилади;

- Украина НАТОга аъзо бўлиш ниятидан воз кечади, лекин Европа Иттифоқига қўшила олади;

- Украина Европадан хавфсизлик кафолатларини олади, АҚШнинг бу борадаги позицияси аниқ айтилмаган;

- Ғарб давлатлари Украинани урушдан кейинги қайта тиклашга ёрдам беради.