Arxiv surat

Soʻnggi kunlarda birinchi marta AQSH prezidenti Donald Tramp Rossiya prezidenti Vladimir Putinni goʻyoki Ukrainadagi mojaroga barham berishni istamayotganlikda aybladi. Shu oʻrinda u Rossiyaga yangi sanksiyalar bilan tahdid ham qildi. Bu Oq uy rahbarining Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy bilan Vatikandagi uchrashuvidan keyin sodir boʻldi.

“Oxirgi bir necha kun ichida Putinning tinch aholi yashovchi hududlar, shaharlar va aholi punktlariga raketa otish uchun asosi yoʻq edi. Bu menda, balki u urushni tugatmoqchi emas, balki men bilan birga “oʻynayapti”, degan fikrni uygʻotadi va unga boshqacha munosabatda boʻlish kerak, “bank choralari” yoki “ikkinchi darajali sanksiyalar”? Juda koʻp odamlar oʻlmoqda!” — deb yozdi Tramp oʻzining “Truth Social” ijtimoiy tarmogʻida.

Shu kuni Moskva Ukraina bilan hech qanday shartlarsiz muzokaralar olib borishga tayyorligini takrorladi. Kreml matbuot kotibi Dmitriy Peskovning aytishicha, Rossiya prezidenti bu haqda bir kun avval AQSHning maxsus elchisi Stiv Uitkoff bilan suhbatda aytgan.

“Kecha Trampning elchisi Uitkoff bilan boʻlib oʻtgan suhbat chogʻida Vladimir Putin Rossiya tomoni hech qanday shartlarsiz Ukraina bilan muzokara jarayonini qayta boshlashga tayyorligini takrorladi”, — deydi Kreml rasmiy vakili. Shu oʻrinda Peskov Putin toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralarni qayta boshlashga tayyorligi haqida bir necha bor ochiq gapirganini eslatdi.

Tramp oʻz postida Ukrainada tinchlik oʻrnatishga urinishlariga qaramay, tanqid qilinayotganidan ham shikoyat qildi.

Uning soʻzlariga koʻra, “muvaffaqiyatsiz” “The New York Times” Rossiya va Ukraina oʻrtasida tuzilgan kelishuv haqida, bu hatto “bu eng katta kelishuv” boʻlsa ham, yomon yozadi. Uning qoʻshimcha qilishicha, mualliflardan biri Piter Beyker muharrir iltimosiga koʻra Ukraina oʻzining barcha hududlarini, jumladan Qrimni ham qaytarishi kerakligi haqida yozgan.

“Nega bu yengil vaznli muxbir Rossiyaga Ukrainadan Qrimni oʻq uzmasdan olishga ruxsat bergan Obama boʻlganini aytmaydi? Beyker Obamani Qrimni berib qoʻygani uchun tanqid qilganmi? YOʻQ, umuman emas — faqat TRAMP va mening bu ahmoqona urushga hech qanday aloqam yoʻq, faqat boshida Ukrainaga “Javelins” raketalarini berganimdan tashqari” — deydi AQSH yetakchisi.

Uning qoʻshimcha qilishicha, Ukrainada sodir boʻlayotgan voqealar “Jo Bayden urushi”dir. Trampning oʻzi boshlangan harbiy harakatlarga hech qanday aloqasi yoʻq.

“Bu birinchi kundanoq yoʻqotish edi va bu hech qachon sodir boʻlmasligi kerak edi va agar oʻsha paytda men prezident boʻlganimda bunday boʻlmasdi ham. Men shunchaki Obama va Bayden qoldirgan iflos narsalarni tozalashga harakat qilyapman”, — deya xulosa qildi Tramp.

Avvalroq AQSH prezidenti Zelenskiyni muzokaralarni buzishda ayblagan edi. Biroq 26-aprel kuni davlat rahbarlari Rim papasi Fransiskning dafn marosimida uchrashib, 15 daqiqaga yaqin toʻliq oʻt ochishni toʻxtatish masalasini muhokama qilishgan. Ularning ikkinchi uchrashuvi boʻlib oʻtmadi, biroq shundan soʻng Tramp ijtimoiy tarmoqlarda urushni toʻxtatishga taraqqiyot yoʻqligida Putinni aybladi.

Rossiya rahbari 20-aprel kuni 24 soatlik Pasxa sulhini eʼlon qildi, shundan soʻng harbiy harakatlar qayta boshlandi. Shundan soʻng Tramp Putinni toʻxtatishga chaqirdi va zarbalar “kerak emas, hozir juda yomon vaqt” ekanini aytdi. AQSH prezidenti rossiyalik hamkasbi uni eshitib, Ukraina hududida oʻt ochishni toʻxtatishiga ishonch bildirdi. Ayni paytda Ukraina tomoni ham Rossiyaga hujumlar uyushtirmoqda.

Tramp haligacha Ukraina boʻyicha tinchlik rejasini rasman eʼlon qilgani yoʻq.

Gʻarb ommaviy axborot vositalarining xabarlariga koʻra, unda quyidagilar mavjud:

- AQSH Qrimni Rossiya deb rasman tan oladi;

- Rossiya Qurolli Kuchlari nazorati ostida boʻlgan qolgan yerlar ham Rossiyaga oʻtadi, ammo qonuniy tan olinmasdan. Shu bilan birga, Xarkov viloyatining bir qismi Ukrainaga qaytariladi;

- AQSH Rossiyaga qarshi sanksiyalarni bekor qiladi;

- Ukraina NATOga aʼzo boʻlish niyatidan voz kechadi, lekin Yevropa Ittifoqiga qoʻshila oladi;

- Ukraina Yevropadan xavfsizlik kafolatlarini oladi, AQSHning bu boradagi pozitsiyasi aniq aytilmagan;

- Gʻarb davlatlari Ukrainani urushdan keyingi qayta tiklashga yordam beradi.