Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг мажлисида аҳолига суд муҳокамаларида масофадан иштирок этиш учун қулай шарт-шароит яратишга қаратилган қонун лойиҳаси муҳокама қилинди. Ушбу қонун лойиҳаси биринчи ўқишда кўриб чиқилиб, суд жараёнларида иштирок этишни замонавий технологиялар орқали соддалаштиришни назарда тутади.

Қонун лойиҳаси билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик, Иқтисодий процессуал ҳамда Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексларига ўзгартишлар киритилмоқда. Бу ўзгартишлар суд муҳокамаларида масофадан иштирок этиш учун мобил видеоконференсалоқа технологиясидан фойдаланишнинг ҳуқуқий асослари ва тартибини белгилайди. Лойиҳа орқали суд биноларига келмасдан одил судлов жараёнида иштирок этиш имконияти яратилади.

Қонун лойиҳасининг қабул қилиниши фуқароларнинг суд мажлисларига бевосита бориш билан боғлиқ оворагарчиликларни камайтиришга қаратилган. Шунингдек, одил судловга эришиш имкониятлари янада кенгайиши кутилмоқда. Бу ташаббус замонавий технологияларни суд ишларида қўллаш йўлидаги муҳим қадамдир.

Муҳокамалар давомида қонун лойиҳасидаги масофавий иштирок этиш жараёнига боғлиқ эҳтимолий муаммолар ҳам кўтарилди. Хусусан, «Адолат» СДП депутатлари Зиёдбек Юнусов ва Зуҳриддин Мавлонов сунъий интеллект ва «deepfake» технологиялари орқали шахсни аниқлашда юзага келиши мумкин бўлган муаммоларга эътибор қаратди. Хусусан, Зуҳриддин Мавлонов шундай савол қўйди: «Шахснинг айнан ўзи эканлигини аниқлаш кимнинг мажбурияти?».

Депутатлар қонун лойиҳасининг замонавий ҳуқуқий тизимга мослигини таъкидлаш билан бирга, унинг айрим жиҳатларини янада такомиллаштириш зарурлигини қайд этдилар. Масофавий иштирок этишнинг хавфсизлиги ва шаффофлигига алоҳида эътибор қаратиш таклиф этилди. Лойиҳа биринчи ўқишда депутатлар томонидан қабул қилинди.

Ушбу қонун лойиҳаси аҳоли учун одил судловга эришиш жараёнини енгиллаштириш ва замонавий технологияларни жорий этишга қаратилган муҳим ташаббусдир. Лекин сунъий интеллект ва «deepfake» технологиялари орқали юзага келиши мумкин бўлган хавфларни бартараф этиш учун қўшимча чора-тадбирлар ишлаб чиқиш зарур. Қонуннинг янада такомиллаштирилиши бу соҳадаги мавжуд муаммоларни самарали ҳал этишга ёрдам беради.