Oliy Majlis Qonunchilik palatasining majlisida aholiga sud muhokamalarida masofadan ishtirok etish uchun qulay shart-sharoit yaratishga qaratilgan qonun loyihasi muhokama qilindi. Ushbu qonun loyihasi birinchi oʻqishda koʻrib chiqilib, sud jarayonlarida ishtirok etishni zamonaviy texnologiyalar orqali soddalashtirishni nazarda tutadi.

Qonun loyihasi bilan Oʻzbekiston Respublikasining Fuqarolik, Iqtisodiy protsessual hamda Maʼmuriy sud ishlarini yuritish toʻgʻrisidagi kodekslariga oʻzgartishlar kiritilmoqda. Bu oʻzgartishlar sud muhokamalarida masofadan ishtirok etish uchun mobil videokonferensaloqa texnologiyasidan foydalanishning huquqiy asoslari va tartibini belgilaydi. Loyiha orqali sud binolariga kelmasdan odil sudlov jarayonida ishtirok etish imkoniyati yaratiladi.

Qonun loyihasining qabul qilinishi fuqarolarning sud majlislariga bevosita borish bilan bogʻliq ovoragarchiliklarni kamaytirishga qaratilgan. Shuningdek, odil sudlovga erishish imkoniyatlari yanada kengayishi kutilmoqda. Bu tashabbus zamonaviy texnologiyalarni sud ishlarida qoʻllash yoʻlidagi muhim qadamdir.

Muhokamalar davomida qonun loyihasidagi masofaviy ishtirok etish jarayoniga bogʻliq ehtimoliy muammolar ham koʻtarildi. Xususan, “Adolat” SDP deputatlari Ziyodbek Yunusov va Zuhriddin Mavlonov sunʼiy intellekt va “deepfake” texnologiyalari orqali shaxsni aniqlashda yuzaga kelishi mumkin boʻlgan muammolarga eʼtibor qaratdi. Xususan, Zuhriddin Mavlonov shunday savol qoʻydi: “Shaxsning aynan oʻzi ekanligini aniqlash kimning majburiyati?”.

Deputatlar qonun loyihasining zamonaviy huquqiy tizimga mosligini taʼkidlash bilan birga, uning ayrim jihatlarini yanada takomillashtirish zarurligini qayd etdilar. Masofaviy ishtirok etishning xavfsizligi va shaffofligiga alohida eʼtibor qaratish taklif etildi. Loyiha birinchi oʻqishda deputatlar tomonidan qabul qilindi.

Ushbu qonun loyihasi aholi uchun odil sudlovga erishish jarayonini yengillashtirish va zamonaviy texnologiyalarni joriy etishga qaratilgan muhim tashabbusdir. Lekin sunʼiy intellekt va “deepfake” texnologiyalari orqali yuzaga kelishi mumkin boʻlgan xavflarni bartaraf etish uchun qoʻshimcha chora-tadbirlar ishlab chiqish zarur. Qonunning yanada takomillashtirilishi bu sohadagi mavjud muammolarni samarali hal etishga yordam beradi.