Rossiya—Ukraina urushining 913-kungi tafsilotlari

Yakshanba kuni Rossiyaning Chernigov, Sumi, Xarkov va Donesk hududlariga raketa hamda uchuvchisiz hujumlarida 18 kishi halok boʻlib, 37 kishi jarohatlandi. Shular ichida “Reuters” axborot agentligining xavfsizlik maslahatchisi halok boʻlib, nashrning ikki nafar jurnalisti jarohat olgan.

“Bu eng katta kombinatsiyalangan zarbalardan biri edi. Har xil turdagi yuzdan ortiq raketalar va yuzga yaqin dronlar bilan zarba berildi”, — dedi Vladimir Zelenskiy mamlakatga qilingan hujumda. Rasmiylarning xabar berishicha, “Arsenalnaya” va “Kreshatik” metro stansiyalari faqat raketa zarbasidan boshpana rejimida ishlamoqda.

Rossiya rasmiylarining aytishicha, Ukrainaning Rossiya chegara hududlariga qilgan hujumlarida 6 fuqaro halok boʻlgan. Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiyga koʻra, Ukraina kuchlari Rossiyaning Kursk viloyatida 3 kmgacha siljib, u yerda yana ikkita aholi punktini oʻz nazoratiga olgan. Ukraina Belorus kuchlari va texnikasi Gomel mintaqasida joylashtirilganligiga javoban tanklar va artilleriyalarini qaytarib olishga chaqirdi.

Zelenskiyning aytishicha, Saudiya Arabistoni, Qatar, Turkiya va Shveysariya bilan tinchlik boʻyicha ikkinchi sammit boʻyicha muzokaralar davom etmoqda. Rossiya Mudofaa vazirligi Kursk viloyatiga koʻproq raketa va artilleriya yubormoqda.

Gʻazoliklarni endi yuqumli kasalliklar taʼqib qilinmoqda

Gʻazoning oʻrta yer dengizi sohilidagi suvlar jigarrang rangga aylana boshladi. Sogʻliqni saqlash mutaxassislari bu orqali hudud boʻylab kasallik tarqalishi tezlashishi mumkinligidan ogohlantirdi.

Lagerga koʻchirilgan odamlar sonining koʻpayishi tufayli va koʻpchilik oʻz quvurlarini yomgʻir suvi drenaj tizimiga ulaganligi ushbu holatni keltirib chiqarmoqda. Buni sunʼiy yoʻldoshdan olingan tasvirlar ham isbotlaydi.

Sunʼiy yoʻldosh tasvirlarida oqindi birinchi marta iyun oyida paydo boʻlganligi va keyingi ikki oy ichida barqaror oʻsganligi koʻrsatilgan. Isroilning intensiv bombardimoni Gʻazoning chiqindi suvlarini boshqarish infratuzilmasining qulashiga olib keldi. Falastin hududlari bilan hamkorlik qiluvchi Isroil mudofaa vazirligi Gʻazodagi kanalizatsiya tizimini yaxshilash uchun maxsus gumanitar yordam koʻrsatganini aytdi. “BBC” Gʻazoning kanalizatsiya infratuzilmasining yaxshi tomonga oʻzgarganini tekshirishga qodir emas.

BMT va Jahon Sogʻliqni saqlash tashkiloti rasmiylari Gʻazoda 600 mingta bolalarni emlash uchun ikki haftalik sulhga chaqirdilar. Gʻazo sogʻliqni saqlash tizimining yoʻq qilinishi har qanday emlash dasturini juda katta qiyinchiliklarga olib keladi. Isroil tomoni kelgusi haftalarda bir milliondan ortiq bolani emlash uchun qoʻshimcha 60,000 poliomielit vaksinalari yetkazib berilishini aytdi.

Oxfam xayriya tashkilotining “BBC” ga aytishicha, Gʻazo aholisining toʻrtdan bir qismi suv bilan yuqadigan kasalliklar tufayli kasal boʻlib qolganini maʼlum qildi. Poliomielit suv bilan yuqadigan kasallik boʻlib, u sanitariya holati bilan bevosita bogʻliq. Sanitariya infratuzilmasi jiddiy shikastlangan, shuning uchun koʻchalar va mahallalarni suv bosmoqda, odamlar asosan kanalizatsiya koʻlmaklariga yaqin joyda yashaydi.

Undan tashqari Gʻazoda 40 mingta gepatit a holatlari haqida xabar berilgan. Bu ham ifloslangan suvni isteʼmol qilish orqali yuqishi mumkin. Yordam agentliklarining taʼkidlashicha, Gʻazodagi shifokorlar sogʻliqni saqlash sohasining inqirozi sababli dizenteriya, pnevmoniya va ogʻir teri kasalliklarining alomatlarining davolash uchun kurashmoqda.

Gʻazoning 2.3 million aholisining aksariyati oʻtgan kuzdan beri ichki hududlar boʻylab koʻchirilgan. Koʻp odamlar 600 kishiga moʻljallangan bitta hojatxonaga ega boshpanalarda yashaydi.

Isroil va Bayrutga parvozlar toʻxtatilmoqda

Dunyo boʻylab aviakompaniyalar Isroil va Hizbulloh oʻrtasidagi toʻqnashuvlar tufayli parvozlarni toʻxtatmoqda. Britaniya havo yoʻllari Isroilga chorshanba kunigacha, “Air France” esa Tel-Aviv va Bayrutga dushanba kunigacha parvozlarni bekor qildi.

Tel-Avivning “Ben Gurion” aeroporti yakshanba kuni ertalab taxminan ikki soat davomida uchish-qoʻnish operatsiyalarini toʻxtatib qoʻydi.

Shuningdek, Efiopiya va Vengriyaning arzon aviakompaniyalari Tel-Avivga rejalashtirilgan parvozlarni toʻxtatgan. Shu qatorda mavjud vaziyatdan kelib chiqib, Iordaniya qirolligi mamlakat reyslarining Bayrutga uchishini bekor qildi.

Juma kuni Germaniyaning “Lufthansa” kompaniyasi Bayrutga parvozlarning toʻxtatilishini sentyabr oyining oxirigacha uzaytirdi. Shuningdek, aviakompaniya Tel-Aviv va Tehronga 2-sentyabrgacha uchmasligini aytdi. Oʻtgan hafta Gruziyada joylashgan “Delta Air Lines”, “American Airlines” aviakompaniyasining shunga oʻxshash eʼlonidan soʻng, Isroilga parvozlarni toʻxtatishni kamida 31-oktyabrgacha uzaytirishini maʼlum qildi. Sababi Isroil kuchlari Livan janubidagi “Hizbulloh” tomoniga havo hujumlarini amalga oshirdi.

Durov hibsda qolmoqda

Telegram jamoasi ijtimoiy tarmoq asoschisi va bosh direktori Pavel Durovning hibsga olinishi boʻyicha birinchi marta rasmiy bayonotini eʼlon qildi.

Telegram Yevropa Ittifoqi qonunlariga, jumladan Raqamli xizmatlar toʻgʻrisidagi qonunga amal qiladi — uning moderatsiyasi sanoat standartlari doirasida va doimiy ravishda takomillashtiriladi.

Telegram bosh direktori Pavel Durovning yashiradigan hech narsasi yoʻq va Yevropa boʻylab tez-tez sayohat qiladi.

Platforma yoki uning egasi ushbu platformadagi huquqbuzarliklar uchun javobgar ekanligini daʼvo qilish bemaʼnilikdir.

Dunyo miqyosida deyarli bir milliard foydalanuvchi Telegramʻdan aloqa vositasi va hayotiy maʼlumotlar manbai sifatida foydalanadi.

“Biz bu vaziyatning tezroq yechim topishini kutmoqdamiz. Telegram siz bilan”, deyiladi bayonotda.

Fransiya sudi organlari Durovni hibsda saqlash muddatini 48 soatga uzaytirdi. Yevropa Komissiyasiga koʻra, Pavel Durovning hibsga olinishi Fransiyaning ichki ishi hisoblanadi. Telegram asoschisi Ozarbayjondan Parijga oʻz shaxsiy samolyotida qoʻnganida aeroportda qoʻlga olingan edi.

Huquq tartibot organlari Durovni “narkotiklar aylanmasi, bolalarga qarshi jinoyatlar va firibgarlik”da ayblamoqda. Bunga sabab qilib Messenjerda moderatsiya yoʻqligi va qonunni himoya qiluvchi organlar vakillari bilan hamkorlikdan bosh tortgani koʻrsatilmoqda.

Durovga nisbatan bir qator ayblovlar ilgari surilgan va Fransiya fuqarosi sifatida sudlanishi aytilmoqda. Agar ayblari isbotlansa u 20-yilga qamalishi mumkin.

Myanmada harbiy toʻntarish

Ilgari Birma nomi bilan tanilgan Myanma 2021-yilgi harbiy toʻntarish va davom etayotgan fuqarolar urushi ortidan tobora kuchayib borayotgan beqarorlikka duch kelmoqda. Allaqachon etnik, diniy va mafkuraviy jihatdan boʻlinib ketgan mamlakat, endi etnik qurolli guruhlar katta hududlarni nazorat ostiga olib, harbiy xuntani cheklangan kuch bilan qoʻlga kiritgach, yanada parchalanish xavfi ostida qolgan.

Maʼlum boʻlishicha, Gʻarb va qoʻshni davlatlarda Myanmaning parchalanishi butun mintaqani beqarorlashtirishi mumkin, degan taxminlarni paydo boʻlishiga sabab boʻlmoqda.

Bundan tashqari, Myanmadagi gumanitar inqiroz tobora kuchayib bormoqda. BMT urush jinoyatlari, jumladan, tinch aholini oʻldirish, qiynoqlar, maktab va kasalxonalarni portlatish kabilar avj olgani haqida xavotir bildirgan.

Qayd etilishicha, uch milliondan ortiq odam oʻz uylarini tashlab ketgan, minglab odamlar esa asosan xunta harakatlari tufayli oʻzining odatiy turmush tarzidan ajralgan. Vaziyat, ayniqsa, qurollangan guruhlar tomonidan 200 nafarga yaqin tinch aholi Rakxayn shtatida halok boʻlgach xalqaro eʼtiborni tortdi.

Myanma bilan uzoq chegaraga ega Xitoy mojaroning uning xavfsizligi va iqtisodiy manfaatlariga taʼsiridan tobora koʻproq xavotirda ekanligini bildirgan. Shunga qaramasdan, koʻplab siyosiy tahlilchilar Xitoy “boʻl va hukmronlik” strategiyasini qoʻllayotganini, turli etnik guruhlarni qoʻllab-quvvatlashda va xunta bilan aloqalarni saqlab qolishda ayblanmoqda.

Bundan tashqari, iddao qilinishicha, Xitoy va Rossiya xuntaga qurol yetkazib berishda davom etmoqda. Xalqaro inqiroz boʻyicha tahlil guruhi kuchliroq diplomatik va iqtisodiy choralar koʻrilmasa, Myanmaning parchalanishi muqarrar ekanligini bildirgan.

“Myanmaning qulashiga yoʻl qoʻymaslik uchun qoʻshni davlatlar va xalqaro tashkilotlar xavf-xatarlarga qaramay, etnik qurolli guruhlar bilan bevosita aloqada boʻlishi kerak”, deyiladi “Guardian” xabarida.