Depressiya qanday qilib semizlikka olib keladi?

Depressiya nafaqat inson kayfiyatiga, balki uning ovqatlanish odatlariga ham jiddiy taʼsir koʻrsatadi. Tadqiqotlarga koʻra, depressiyaga chalingan odamlarning ayrimlari ishtahasini yoʻqotadi, boshqalari esa aksincha, uglevodlarga boy ovqatlarga, ayniqsa, shirinliklarga nisbatan kuchli ishtiyoq sezadi. Ushbu holat koʻpincha tana vaznining sezilarli darajada oʻzgarishiga sabab boʻladi.
Dunyo boʻylab taxminan 280 million kishi depressiyadan aziyat chekadi. Yaqinda Germaniyaning Bonn universiteti hamda Tyubingen universiteti olimlari depressiyaning ovqat tanlash odatlariga qanday taʼsir qilishini oʻrganib chiqdi. Tadqiqot natijalari “Psychological Medicine” jurnalida chop etildi va depressiya bilan uglevodlar isteʼmoli oʻrtasidagi bogʻliqlikni aniq tasdiqladi.
Tadqiqot natijalari shuni koʻrsatdiki, depressiyaga chalingan odamlar odatda yogʻ va oqsilga boy ovqatlarga kamroq ishtaha sezadi. Aksincha, ular koʻproq uglevodlarga, ayniqsa, shirinliklarga nisbatan qiziqish bildirishi kuzatilgan. Bunday energiyaga boy ovqatlar, ayniqsa, shokolad kabi mahsulotlar depressiyaga chalingan bemorlar tomonidan afzal koʻrilishi ajablanarli emas, deyiladi xabarda.
Bungacha olimlar shirinliklarga boʻlgan qiziqish ishtahaning umumiy oshishi bilan bogʻliq deb hisoblashgan. Ammo yangi tadqiqot natijalariga koʻra, bu qaramlik ishtaha bilan emas, balki depressiyaning ogʻirligi, ayniqsa, xavotir alomatlari bilan bogʻliq ekanligi aniqlandi, yaʼni inson qanchalik depressiyaga chalingan boʻlsa, u shunchalik koʻp uglevod isteʼmol qilishga moyil boʻladi.
Depressiya asosan miyaning oʻzini oʻzi ragʻbatlantirish tizimiga taʼsir qiladi. Uglevodlar, ayniqsa, qand moddalar, miyada lazzatlanish va zavqlanish hissini qoʻzgʻatuvchi neyrotransmitterlar – dopamin va serotonin ishlab chiqarishni kuchaytiradi. Bu esa odamga vaqtinchalik ruhiy koʻtarinkilik bagʻishlaydi. Ammo bu qisqa muddatli taʼsir boʻlib, organizm yana uglevod talab qilishni boshlaydi va odam ushbu mahsulotlarga qaram boʻlib qolishi mumkin.
Shu bilan birga, depressiya vaqtida organizm stress holatida boʻlib, bu kortizol gormonining ortiqcha ishlab chiqarilishiga olib keladi. Kortizol esa tanani koʻproq energiya isteʼmol qilishga undaydi, bu esa uglevodlarga boʻlgan ishtahani kuchaytiradi.
Tadqiqot mualliflarining fikricha, depressiyaga qarshi kurashda ovqatlanish muhim omil boʻlishi mumkin. Olimlar depressiyaga chalingan bemorlarda muayyan turdagi ovqatlarni isteʼmol qilish odatini oʻzgartirish orqali ularning ahvolini yaxshilash mumkinligini taʼkidlamoqda.
Shuningdek, ichak va miya oʻrtasidagi aloqani oʻrganish kelajakda yangi davolash usullarini yaratishda katta ahamiyat kasb etishi mumkin. Tadqiqotchilar baʼzi probiotik mahsulotlar va hatto vaqtinchalik ochlikning depressiyaga qarshi foydali taʼsir koʻrsatishini aniqlagan. Masalan, baʼzi ovqatlar serotonin ishlab chiqarishni ragʻbatlantirishi mumkin, bu esa kayfiyatni barqarorlashtirishga yordam beradi.
Kelajakda depressiyani davolashda nafaqat dorilar, balki maxsus ovqatlanish dasturlari ham terapevtik usullardan biri sifatida qoʻllanilishi mumkin. Bunday yondashuv odamlarga nafaqat depressiya bilan kurashishda, balki sogʻlom turmush tarzini saqlashda ham yordam berishi mumkin.
Depressiya inson hayotining turli jabhalariga, jumladan, ovqatlanish odatlariga ham jiddiy taʼsir koʻrsatadi. Ushbu kasallik bilan ogʻrigan odamlar odatda uglevodlarga, ayniqsa, shirinliklarga boʻlgan ishtahasini nazorat qilishda qiynaladi. Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, bu faqat ishtahaning oshishi bilan bogʻliq emas, balki depressiyaning ogʻirligi va xavotir darajasiga bogʻliq boʻlishi mumkin.
Kelajakda ovqatlanish terapiyasi va ichak-miya aloqasini oʻrganish depressiyani davolashda muhim vosita boʻlishi mumkin. Olimlarning fikriga koʻra, uglevodlarga boʻlgan qaramlikni tushunish va boshqarish orqali depressiyaning taʼsirini kamaytirish hamda ruhiy holatni yaxshilash mumkin.
Tavsiya etamiz
Ko‘p o‘qilganlar
- Tanzila Narbayeva Parlamentlararo ittifoqning 150-yubiley assambleyasi Prezidenti etib saylandi
- Ayrim oilalarga bir martalik moddiy yordam beriladi
- Oʻzbekistonda doimiy aholi soni har kuni necha kishiga oshyapti?
- Shahram Gʻiyosov tajribali raqibini muddatdan oldin magʻlub etdi
- Samarqand yana bir nufuzli forumga mezbonlik qiladi
- Markaziy bank shoshilinch ogohlantirish bilan chiqdi
Izohlar
Hozircha hech kim fikr bildirmagan. Balki Siz birinchilardan bo'larsiz?
Izoh qoldirish uchun tizimga kiring