Фото: Reuters

Украина Европа Иттифоқи кўмагида нафақат ўз ҳудудларини қайтариб олишга, балки «олдинга боришга» ҳам қодир. Бу ҳақда АҚШ президенти Дональд Трамп Украина етакчиси Владимир Зеленский билан БМТ Бош Ассамблеясининг 80-сессияси доирасидаги музокараларидан сўнг маълум қилди.

«Украина жанг қилиш ва ўзининг собиқ чегараларидаги барча ҳудудини қайтариб олиш имкониятига эга. Украина ўз мамлакатини аввалгидек қайтариб олиши мумкин ва ким билади, балки ундан ҳам узоқроққа бориши мумкин», — дея ёзди у ўзининг «Truth Social» ижтимоий тармоғида.

АҚШ етакчиси Украинадаги можаро уч йилдан ортиқ давом этаётганини, бу Россияни «яхши кўрсатмаслигини» ва уни «қоғоз йўлбарс»га ўхшатишини таъкидлади.

Трамп Украинани қурол билан таъминлайди

Зеленский билан учрашув чоғида Трамп Вашингтон НАТОни қурол билан таъминлаши, кейин эса Киевга берилиши мумкинлигини айтди. Унинг таъкидлашича, иттифоқ узатилган қуроллар билан «керак деб билган нарсани» қила олади. Бироқ, Америка раҳбари Украина тинчлик келишувига эришганидан кейин қандай хавфсизлик кафолатларини олиши мумкинлиги ҳақидаги саволга жавоб беришдан бош тортди.

«Бу ҳақда (АҚШнинг Европадаги иттифоқчилари билан – таҳр.) кейинроқ гаплашамиз; Умид қиламанки, бизда бироз кейинроқ шундай имконият бўлади. Бу саволга жавоб беришга ҳали эрта», — деди у.

Унинг сўзларига кўра, Украинадаги можаро Россия иқтисодиётини «оғир аҳволга солиб қўйган». Оқ уй раҳбари Венгрия Россия нефтини сотиб олишдан бош тортиши мумкинлигини ҳам таклиф қилди.

«Мен у билан гаплашмадим (Венгрия Бош вазири Виктор Орбан – таҳр.), лекин агар гапирсам, у тўхтаб қолиши мумкин, деган ҳис бор», — деди у.

Украинада уруш яқин орада тугамайди

Америка етакчисига кўра, Украинадаги жанглар яқин орада тугамайди. «Жуда шиддатли жанглар кетмоқда. Бу узоқ вақт талаб қиладиганга ўхшайди», — деди Оқ уй раҳбари. Шу билан бирга, у Россия ҳали ҳам улкан ҳарбий кучга эга эканлигини таъкидлади.

Трамп, шунингдек, Россия президенти Владимир Путиндан ҳафсаласи пир бўлганини айтиб, у билан олиб борилган музокаралар можарони ҳал қилиш жараёнига ёрдам бермаганидан шикоят қилди.

«Мен Путин билан муносабатим туфайли энг осон бўлади деб ўйладим... Афсуски, бу муносабатлар ҳеч нарсани англатмайди», — деди Трамп.

Зеленский, ўз навбатида, Трамп билан музокараларининг муҳим натижасини эълон қилди: Америка етакчиси энди Россиядан кўра Украина президентига кўпроқ ишонади.

«Путин Трамп билан ҳақиқатдан йироқ бўлган маълумотларни баҳам кўрди. Энди Трамп менга кўпроқ ишонади», — деди у ва ўзини «АҚШ президенти»дек ҳис қилишини қўшимча қилди.

Трампнинг позициясига Европанинг муносабати қандай?

Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича олий вакили Кая Каллас АҚШ президенти Доналд Трампнинг Украина можароси бўйича позициясини ўзгартиришини олқишлашини айтди.

«У жуда кучли баёнот берди, биз буни илгари эшитмаган эдик ва бу ҳақиқатан ҳам биз бир-биримизни тенг тушунишимизни кўрсатади», — деди сиёсатчи.

Бунгача, Франция президенти Эммануэль Макрон Трампнинг БМТ Бош Ассамблеясининг 80-сессиясидаги Украина можароси ҳақидаги баёнотларини юқори баҳолаган эди.

«АҚШ президенти Украинанинг нафақат ушлаб туриш, балки ўз ҳуқуқларини ҳурмат қилишга эриша олишига ишонишини кўрганимдан хурсандман», — деди Франция раҳбари.

АҚШ президенти Доналд Трампнинг Украина бўйича позициясини ўзгартириши Россия етакчиси Владимир Путинга босим ўтказишга уриниш билан боғлиқ бўлиши мумкин, деб ёзди «Politico» нашри Европа манбаларига таяниб.

«Трампнинг пости Путинни қўзғатишга уринишдан бошқа нарса бўлмаслиги мумкин, бу эса АҚШ сиёсатида реал ўзгаришларга олиб келмайди», — дейилади нашр материалида.

Шу билан бирга, Европа Иттифоқи расмийлари ва дипломатлар АҚШ етакчисининг Украина можароси ҳақидаги риторикаси ҳали ҳам ўзгариши мумкинлигини таъкидлади.

«Бахтимизга, лекин афсуски, биз учун Трамп душанба куни айтган гаплари сешанба куни айтган гапларидан фарқ қилади», — дейди Франция президентининг иттифоқчиси анонимлик шарти билан.

Бундан ташқари, Европа Иттифоқида кўпчилик Трампнинг Украинадаги можаро ҳақидаги сўзларига унинг бу борадаги позицияси тез-тез ўзгариб туриши туфайли шубҳа билан муносабатда бўлмоқда.

АҚШ етакчисининг Украина ҳақидаги баёнотига муносабат «хурсандчилик ва шубҳа ўртасида бўлган». Унинг баёнотига ишончсизлик Оқ уйнинг хорижлик етакчилар билан музокаралардан сўнг фикрини тез-тез ўзгартириши билан боғлиқ.

«Бу бугунги кундаги энг қаттиқ баёнот бўлди», — дейди европалик амалдорлардан бири.

Нашр манбасининг таъкидлашича, Трамп Путиндан ҳар доим «биргина қўнғироқ узоқда» ва шундан сўнг у яна украинпараст позициясидан воз кечиши мумкин.