Foto: Reuters

Ukraina Yevropa Ittifoqi koʻmagida nafaqat oʻz hududlarini qaytarib olishga, balki “oldinga borishga” ham qodir. Bu haqda AQSH prezidenti Donald Tramp Ukraina yetakchisi Vladimir Zelenskiy bilan BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasi doirasidagi muzokaralaridan soʻng maʼlum qildi.

“Ukraina jang qilish va oʻzining sobiq chegaralaridagi barcha hududini qaytarib olish imkoniyatiga ega. Ukraina oʻz mamlakatini avvalgidek qaytarib olishi mumkin va kim biladi, balki undan ham uzoqroqqa borishi mumkin”, — deya yozdi u oʻzining “Truth Social” ijtimoiy tarmogʻida.

AQSH yetakchisi Ukrainadagi mojaro uch yildan ortiq davom etayotganini, bu Rossiyani “yaxshi koʻrsatmasligini” va uni “qogʻoz yoʻlbars”ga oʻxshatishini taʼkidladi.

Tramp Ukrainani qurol bilan taʼminlaydi

Zelenskiy bilan uchrashuv chogʻida Tramp Vashington NATOni qurol bilan taʼminlashi, keyin esa Kiyevga berilishi mumkinligini aytdi. Uning taʼkidlashicha, ittifoq uzatilgan qurollar bilan “kerak deb bilgan narsani” qila oladi. Biroq, Amerika rahbari Ukraina tinchlik kelishuviga erishganidan keyin qanday xavfsizlik kafolatlarini olishi mumkinligi haqidagi savolga javob berishdan bosh tortdi.

“Bu haqda (AQSHning Yevropadagi ittifoqchilari bilan – tahr.) keyinroq gaplashamiz; Umid qilamanki, bizda biroz keyinroq shunday imkoniyat boʻladi. Bu savolga javob berishga hali erta”, — dedi u.

Uning soʻzlariga koʻra, Ukrainadagi mojaro Rossiya iqtisodiyotini “ogʻir ahvolga solib qoʻygan”. Oq uy rahbari Vengriya Rossiya neftini sotib olishdan bosh tortishi mumkinligini ham taklif qildi.

“Men u bilan gaplashmadim (Vengriya Bosh vaziri Viktor Orban – tahr.), lekin agar gapirsam, u toʻxtab qolishi mumkin, degan his bor”, — dedi u.

Ukrainada urush yaqin orada tugamaydi

Amerika yetakchisiga koʻra, Ukrainadagi janglar yaqin orada tugamaydi. “Juda shiddatli janglar ketmoqda. Bu uzoq vaqt talab qiladiganga oʻxshaydi”, — dedi Oq uy rahbari. Shu bilan birga, u Rossiya hali ham ulkan harbiy kuchga ega ekanligini taʼkidladi.

Tramp, shuningdek, Rossiya prezidenti Vladimir Putindan hafsalasi pir boʻlganini aytib, u bilan olib borilgan muzokaralar mojaroni hal qilish jarayoniga yordam bermaganidan shikoyat qildi.

“Men Putin bilan munosabatim tufayli eng oson boʻladi deb oʻyladim... Afsuski, bu munosabatlar hech narsani anglatmaydi”, — dedi Tramp.

Zelenskiy, oʻz navbatida, Tramp bilan muzokaralarining muhim natijasini eʼlon qildi: Amerika yetakchisi endi Rossiyadan koʻra Ukraina prezidentiga koʻproq ishonadi.

“Putin Tramp bilan haqiqatdan yiroq boʻlgan maʼlumotlarni baham koʻrdi. Endi Tramp menga koʻproq ishonadi”, — dedi u va oʻzini “AQSH prezidenti”dek his qilishini qoʻshimcha qildi.

Trampning pozitsiyasiga Yevropaning munosabati qanday?

Yevropa Ittifoqining tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati boʻyicha oliy vakili Kaya Kallas AQSH prezidenti Donald Trampning Ukraina mojarosi boʻyicha pozitsiyasini oʻzgartirishini olqishlashini aytdi.

“U juda kuchli bayonot berdi, biz buni ilgari eshitmagan edik va bu haqiqatan ham biz bir-birimizni teng tushunishimizni koʻrsatadi”, — dedi siyosatchi.

Bungacha, Fransiya prezidenti Emmanuel Makron Trampning BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasidagi Ukraina mojarosi haqidagi bayonotlarini yuqori baholagan edi.

“AQSH prezidenti Ukrainaning nafaqat ushlab turish, balki oʻz huquqlarini hurmat qilishga erisha olishiga ishonishini koʻrganimdan xursandman”, — dedi Fransiya rahbari.

AQSH prezidenti Donald Trampning Ukraina boʻyicha pozitsiyasini oʻzgartirishi Rossiya yetakchisi Vladimir Putinga bosim oʻtkazishga urinish bilan bogʻliq boʻlishi mumkin, deb yozdi “Politico” nashri Yevropa manbalariga tayanib.

“Trampning posti Putinni qoʻzgʻatishga urinishdan boshqa narsa boʻlmasligi mumkin, bu esa AQSH siyosatida real oʻzgarishlarga olib kelmaydi”, — deyiladi nashr materialida.

Shu bilan birga, Yevropa Ittifoqi rasmiylari va diplomatlar AQSH yetakchisining Ukraina mojarosi haqidagi ritorikasi hali ham oʻzgarishi mumkinligini taʼkidladi.

“Baxtimizga, lekin afsuski, biz uchun Tramp dushanba kuni aytgan gaplari seshanba kuni aytgan gaplaridan farq qiladi”, — deydi Fransiya prezidentining ittifoqchisi anonimlik sharti bilan.

Bundan tashqari, Yevropa Ittifoqida koʻpchilik Trampning Ukrainadagi mojaro haqidagi soʻzlariga uning bu boradagi pozitsiyasi tez-tez oʻzgarib turishi tufayli shubha bilan munosabatda boʻlmoqda.

AQSH yetakchisining Ukraina haqidagi bayonotiga munosabat “xursandchilik va shubha oʻrtasida boʻlgan”. Uning bayonotiga ishonchsizlik Oq uyning xorijlik yetakchilar bilan muzokaralardan soʻng fikrini tez-tez oʻzgartirishi bilan bogʻliq.

“Bu bugungi kundagi eng qattiq bayonot boʻldi”, — deydi yevropalik amaldorlardan biri.

Nashr manbasining taʼkidlashicha, Tramp Putindan har doim “birgina qoʻngʻiroq uzoqda” va shundan soʻng u yana ukrainparast pozitsiyasidan voz kechishi mumkin.