Фото: dzen.ru

Тадқиқотчилар нега биз ҳалигача илғор ўзга сайёралар цивилизацияларини топа олмаганимизни тушунтирувчи янги назарияни илгари суришди. Далласдаги Техас университети доктори Роберт Стерин ва Швейцария Федерал технология институти доктори Тарас Геря экзосайёраларда океанлар, қитъалар ва узоқ муддатли пластинка тектоникасининг йўқлиги сабаб деб, ҳисоблайди.
Уларнинг илмий ҳисоботларида чоп этилган тадқиқоти шуни кўрсатадики, бу геологик хусусиятлар илғор, коммуникатив цивилизациялар (ACC) эволюцияси учун зарурдир.
1961 йилда доктор Франк Дрейк томонидан яратилган «Дрейк тенгламаси» бизнинг галактикамиздаги ақлли цивилизациялар сонини тахмин қилади. Шунга қарамай, Стерин ва Герянинг таъкидлашича, ҳаёт берувчи сайёралар улуши қайта кўриб чиқилиши керак. Улар йирик океанлар, қитъалар ва узоқ муддатли плиталар тектоникасининг мавжудлиги бундай цивилизацияларнинг ривожланиши учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга, деб ҳисоблайдилар.
Ер қобиғининг ҳаракатланиши ва тоғлар ва океанлар каби геологик тузилмаларни шакллантириш билан боғлиқ бўлган плиталар тектоникаси мураккаб ҳаёт шаклларининг ривожланишида муҳим рол ўйнайди. Стериннинг таъкидлашича, бу жараёнлар яшаш жойларини яратади ва йўқ қилади. Қуёш системамиздаги тош жисмлар орасидан фақат Ер пластинка тектоникасига эга бўлиб, уни яшаш учун мукаммал кўринишга олиб келган.
Тадқиқотчилар Дрейк тенгламасини океанлар, қитъалар ва узоқ давом этадиган пластинка тектоникасининг мавжудлигида факторинг орқали аниқлаштиришни таклиф қилмоқдалар. Улар экзосайёраларда бу хусусиятларнинг пайдо бўлиш эҳтимолини жуда паст деб ҳисоблашади. Уларнинг таҳлилига кўра, бу бизнинг галактикамизда нега ақлли ердан ташқари цивилизациялар йўқлигини ва биз ҳеч қачон ўзга сайёраликлар билан учрашмаганимизни тушунтиради.
NASA Сомон йўлида 5000 дан ортиқ экзосайёраларни тасдиқлади, аммо бу сайёраларда плиталар тектоникасини аниқлаш ҳали ҳам бизнинг имкониятларимиздан ташқарида. Доктор Стериннинг таъкидлашича, плиталар тектоникаси турларнинг эволюциясини тезлаштиради. Ушбу янги тадқиқот олимларни илғор ҳаёт шакллари учун зарур бўлган шароитлар ҳақида кенг фикр юритишга ундайди.
Аввалроқ икки америкалик космосда қолиб кетгани ҳақида хабар берган эдик.