Dunyoning turli mintaqalarida koronavirus tarqalishining toʻrtta asosiy ssenariylari mavjud. Bu haqda Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti (JSST) rahbari Tedros Adxan Gebreyesus aytib oʻtdi.

“Har kuni oʻlim soni nisbatan barqaror boʻlishiga qaramay, vaziyat jiddiy xavotir tugʻdirmoqda. Barcha davlatlar xavf ostida”, deydi JSST rahbari.

Uning taʼkidlashicha, 12-iyul kuni dunyoda 230 ming kishida virus aniqlangan. Shu bilan birga, barcha yangi holatlarning yarmi faqat ikki mamlakatda va yana qariyb 80 foizi 10 mamlakatda qayd etilgan.

Tedros Adan Gebreyesusga koʻra, birinchi ssenariy koronavirusning tarqalishi toʻgʻrisida ogohlantirilgan va xabardor qilingan mamlakatlarda amalga oshmoqda.

“Ular infeksiyaning birinchi holatlariga tayyor va tez va samarali javob berishdi. Natijada, ular virusni keng tarqalib ketishining oldini olishga muvaffaq boʻlishdi”, deydi JSST rahbari.

Taʼkidlanishicha, Janubi-Sharqiy Osiyo, Tinch okeani, Karib dengizi va Afrikadagi baʼzi davlatlar ana shunday yoʻl tutgan.

“Ushbu davlatlarning rahbarlari vaziyatni oʻz qoʻllariga olishdi va qabul qilinishi kerak boʻlgan chora-tadbirlar boʻyicha aholi bilan samarali aloqa oʻrnatdilar”, deydi Tedros Adxan Gebreyesus.

Ikkinchi ssenariy kuchli yetakchilik va virus tarqalishining oldini olish boʻyicha asosiy chora-tadbirlarga rioya qilgan holda nazoratga olingan,ayrim davlatlar, xususan, Yevropaning koʻplab mamlakatlarida kuzatilmoqda. JSST rahbarining taʼkidlashicha, bu davlatlar virus tarqalashi bilan bogʻliq har qanday murakkab vaziyatlarni ham nazoratga olishi mumkinligini isbotlashgan.

Uchinchi ssenariy birinchi epidemiya choʻqqisini zabt etgan, ammo cheklovchi choralarni kuchsizlantirgan va endi yangi choʻqqilar bilan kurashayotgan va kunlik aniqlangan infeksiyalar sonining koʻpayotgan mamlakatlarda rivojlanmoqda.

“Dunyoning bir qator mamlakatlarida yangi bemorlar va shifoxonalar toʻlish holatlari yana xavfli ravishda koʻpaymoqda. Koʻrinib turibdiki, tasdiqlangan choralar amalga oshirilmaganligi yoki bajarilmayotganligi sababli bu mamlakatlar murakkab vaziyatga tushib qolmoqda”, — deydi Tedros Adxan Gebreyesus. Ammo JSST rahbari ushbu ssenariy qayerda amalga oshayotganini ochiq aytmadi.

Toʻrtinchi vaziyat infeksiyani jadal yuqtirish bosqichida boʻlgan mamlakatlarda.

“Bu — Amerika, Janubiy Osiyo va Afrikaning bir qator mamlakatlarida roʻy beradi. Amerika barcha holatlarning 50 foizdan koʻprogʻi qayd qilingan koronavirus epitsentridir. Ammo biz birinchi ikki vaziyatdan virusni boshqarish hech qachon kech emasligini bilamiz, bu virusni juda faol yuqtirish bilan ham amalga oshirilishi mumkin” deydi u.

“Ammo men ochiqchasiga aytaman. Koʻpgina davlatlar notoʻgʻri yoʻnalishda ketdilar. Koronavirus jamiyatning birinchi raqamli dushmani boʻlib turgan bir vaziyatda, koʻplab hukumatlar va odamlarning harakatlarida bu aks etmayapti”, deydi JSST rahbari.

Shulardan kelib chiqib, Tedros Adxan Gebreyesus infeksiyaning tarqalishiga qarshi kurashda notoʻgʻri strategiyani tanlagan mamlakatlarni (JSST rahbari ularni ochiq aytmadi), hukumatlarni oʻz fuqarolarini aniq va oʻz vaqtida xabardor qilishga va virus zanjirini uzishga hamda hayotni saqlab qolishga qaratilgan keng qamrovli strategiyalarni amalga oshirishga chaqirmoqda.