Illyustrativ foto

Bir qator Gʻarb davlatlarining Falastin davlatini tan olish qarori Isroilga qarshi sanksiyalar bilan birga boʻlishi kerak, bu ikki davlat oʻrtasidagi mojaroni hal qilishga yoʻl ochadi. Bu fikrlarni turkiyalik deputat va ekspertlar aytib oʻtdi.

“Umid qilamizki, Falastinni tan olish toʻgʻrisidagi qarorlar bilan bir qatorda Buyuk Britaniya va Yevropa Ittifoqi Isroilga qarshi sanksiyalar va boshqa bir qator choralarni qoʻllashni boshlaydi”, — dedi Turkiya — Yevropa Ittifoqi parlamentlararo komissiyasi rahbari Ismoil Karayel.

Gap shundaki, yakshanba kuni Buyuk Britaniya Bosh vaziri Kir Starmer London Falastin davlatini tan olganini eʼlon qildi. Xuddi shunday bayonotlar Avstraliya, Kanada va Portugaliya hukumatlari tomonidan ham qilingan.

“Biz toʻgʻridan-toʻgʻri televideniye orqali Isroil genotsidiga guvoh boʻldik, Gʻarb hamjamiyatida hukumatning harakatsizligi tanqidi kuchaymoqda, Gʻazoda esa havo hujumlari va ochlikdan ayollar va bolalar halok boʻlmoqda. Ehtimol, bu uch davlat rahbariyati noroziliklarni bostirish va goʻyoki real qadamlar koʻrsatish uchun jamoatchilik bosimi ostida bu qadamni qoʻyishga qaror qilgandir”, — deydi deputat.

U bu qaror dunyoni mojaroni hal qilishga yaqinlashtirishiga umid bildirdi, chunki Falastin davlatini tan olish ikki davlat yechimining kalitidir. Deputat Yevropa Ittifoqi mojaroga nisbatan muvozanatliroq va jiddiyroq pozitsiyada turishi mumkinligini inkor etmadi.

Turkiya parlamentining hukmron “Adolat va taraqqiyot” partiyasi deputati Hasan Turonning aytishicha, Isroil qoʻshinlari olib chiqilmasa, uzluksiz gumanitar yordam yetkazilmasa va boshqa qator qadamlarsiz Gʻarb davlatlarining qarorlari maʼnosizdir.

“Isroil ishgʻoli davom etar ekan, tan olingan Falastin davlati barpo etilishi mumkin boʻlgan yer qolmaydi. Shu sababli savol tugʻiladi: bu davlatlar haqiqatda Falastin davlatini tan oladimi yoki vayronalarmi?” — deya savolni oʻrtaga tashladi Turon.

U Gʻarb davlatlarining ikkiyuzlamachiligiga ishora qilib, ularning harakatlari Isroilning Gʻazo sektoridagi harbiy amaliyotiga zamin hozirlagan.

“Isroilga qarshi qattiq sanksiyalarsiz mojaroni ikki davlat asosida hal qilish mumkin emas”, — dedi Istanbul madaniyat universiteti professori, xalqaro huquq boʻyicha ekspert Hasan Koni.

Professor oʻtgan 75-yil ichida BMT Falastin masalasi boʻyicha 100 ga yaqin rezolyutsiya qabul qilganini, Qoʻshma Shtatlar esa Isroilni qoʻllab-quvvatlab, 56-marta veto huquqidan foydalanganini eslatdi.

Ekspertning fikricha, AQSH Buyuk Britaniya va Fransiyaning Falastinni tan olishiga javoban ularga sarmoya kiritishni toʻxtatishi mumkin. Professorning qayd etishicha, Gʻarb davlatlari Falastin milliy maʼmuriyati nazorati ostidagi hududlarni tan oladi, Gʻazo sektori bundan mustasno.

Yakshanba kuni Buyuk Britaniya Bosh vaziri Kir Starmer London Falastin davlatini tan olganini eʼlon qildi. Xuddi shunday bayonotlar Avstraliya, Kanada va Portugaliya hukumatlari tomonidan ham qilingan.

Avvalroq “France-Presse” agentligi Fransiya prezidenti Emmanuel Makronning ismi oshkor etilmagan maslahatchisiga tayanib, 22-sentyabr kuni Nyu-Yorkda BMT Bosh Assambleyasi doirasida boʻlib oʻtadigan konferensiya chogʻida oʻnta davlat, jumladan, Fransiya Falastinni tan olishini maʼlum qilgandi. Bir qancha Gʻarb davlatlarining Falastin davlatini tan olish niyatlari haqidagi bayonotlari Isroil tomonidan rad etilgan va AQSH tomonidan qoralangan.