Illyustrativ foto

Oliy Majlis Qonunchilik palatasining 27-may kungi yigʻilishida “Yadroviy zarar uchun fuqarolik javobgarligi toʻgʻrisidagi Vena konvensiyasiga (Vena, 1963-yil 21-may) Oʻzbekiston Respublikasining qoʻshilishi haqida”gi qonun loyihasi muhokama qilindi.

Taʼkidlanganidek, Xalqaro konvensiyaga qoʻshilish natijasida fuqarolik yadro obyektlarida sodir boʻlgan hodisalar oqibatida yetkazilgan zarar uchun javobgarlik rejimi, zararni qoplash tartibi, muddatlari va tamoyillarini belgilaydigan asosiy normalar mamlakatimiz uchun ham tatbiq etiladi. Yadroviy javobgarlik rejimi yadroviy falokat yuz bergan taqdirda Oʻzbekiston xalqiga tovon toʻlanishini taʼminlaydi.

Vena konvensiyasiga qoʻshilish zararni qoplashning xalqaro miqyosda tan olingan huquqiy mexanizmlarini taʼminlab, jabrlanuvchilarni himoya qilishni kuchaytiradi, yadroviy qurilmalar operatorining aniq majburiyatlarini belgilaydi va yuzaga kelishi mumkin boʻlgan zararlarni qoplash uchun ishonchli moliyaviy kafolatlarni yaratadi. Bu esa, milliy yadro xavfsizligi tizimiga ishonchni oshiradi, xalqaro hamkorlikni mustahkamlaydi va yadroviy javobgarlik sohasidagi zamonaviy standartlarga rioya etilishini taʼminlaydi.

Konvensiyaga qoʻshilish quyidagi imkoniyatlarni yaratadi:

• fuqarolik yadro obyektlarida sodir boʻlgan hodisalar natijasida yetkazilgan zarar uchun javobgarlik rejimi, zararni qoplash tartibi, muddatlari va tamoyillarini belgilash;
• yadroviy qurilmalar operatorining aniq majburiyatlarini belgilash va yuzaga kelishi mumkin boʻlgan zararni qoplash uchun ishonchli moliyaviy kafolatlarni yaratish;
• milliy yadro xavfsizligi tizimiga ishonchni oshirish, xalqaro hamkorlikni mustahkamlash va yadro xavfsizligi sohasidagi normalar va standartlarga rioya etilishini taʼminlash.

Konvensiya yadroviy qurilma operatori tomonidan boshqariladigan inshootlarda sodir boʻlgan hodisalar natijasida yuzaga kelgan yadroviy zarar uchun operatorning javobgarligini, shuningdek yadroviy zarardan moliyaviy himoyani taʼminlash uchun minimal talablarni belgilaydi.

Mazkur Konvensiyani ratifikatsiya qilish atom energiyasidan tinchlik maqsadlarida foydalanish koʻlami kengayib borayotgan hozirgi vaqtda Oʻzbekiston Respublikasining bu boradagi huquq va majburiyatlarining xalqaro darajada tan olinishiga va natijada yetkazilishi mumkin boʻlgan yadroviy zararlarning oʻrnini qoplanishi kafolatlanishiga xizmat qiladi.

Majlisda qonun loyihasi deputatlar tomonidan qabul qilindi va Senatga yuborildi.