Oʻzbekiston va Xitoy Xalq Respublikasi oʻrtasidagi Savdo-iqtisodiy hamkorlik boʻyicha Hukumatlararo qoʻmitaning 6-yigʻilishi doirasida Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri A.Aripov va Xitoy Kommunistik partiyasi Markaziy qoʻmitasining siyosiy-huquqiy komissiyasi kotibi Guo Shengkun hamraisligida umumiy qiymati 1 mlrd. dollarga teng 100 dan ziyod muhim hujjatlarni imzolash toʻgʻrisida kelishuvga erishildi.

Ilon Mask bir necha yil oldin bergan intervyusida BYD istiqbollari haqida nima deb oʻylaysiz deb berilgan savolga kulib yubordi. Mana bugun Xitoy avtogiganti tabassum qilish vaqti keldi. U Xitoyda Teslani ortda qoldirdi. U 2025-yilga kelib birinchi oʻringa koʻtarilish rejasi bilan kapitalizatsiya boʻyicha dunyodagi uch yirik avtomobil kompaniyasiga aylanadi. Va kechagina Oʻzbekistonda BYD ishlab chiqarishni tashkil etish toʻgʻrisida bitim imzolandi.

BYD savdosining oʻsish surʼati yildan-yilga yuzlab foizni tashkil etadi va bizning mamlakatimiz nafaqat yangi energiya manbalarida avtomobillarga global oʻtishning ishtirokchisi boʻlishi mumkin, balki buni global lider bilan birgalikda amalga oshirishi mumkin. Shunday qilib, mahalliy ishlab chiqaruvchi UzAuto nafaqat ilgʻor ishlanmalar, balki yuqori texnologiyali sanoat ishlab chiqarishini boshqarishning zamonaviy tamoyillari bilan ham tanishish imkoniyatiga ega boʻladi.

Ushbu voqea mamlakatimiz uchun tarixiy ahamiyatga ega. U tez oʻsib borayotgan Leap Frog (oraliq bosqichlarni chetlab oʻtib, keskin oʻsish) tamoyili boʻyicha Oʻzbekiston avtomobilsozlik sanoatining ishlab chiqarish yutuqlarining rivojlanishi tufayli amalga oshirildi. 2018-yildan beri kompaniya ishlab chiqarish hajmini 3 barobar oshirishga va eng yangi texnologiyalarni joriy etish va eng zamonaviy avtomobil modellarini toʻliq siklda ishlab chiqarishga erishdi.

«Oʻzavtosanoat» AJ boshqaruv raisi Shavkat Umurzakov ushbu voqeani sharhlar ekan, shuni alohida qayd etadi: «Dunyoda RND yangi hamkorimiz bilan taqqoslanadigan zavodlar kam. Hech shubha yoʻqki, bizda allaqachon yangi BYD texnologiyalarini oʻzlashtirish uchun mutaxassislar va iqtidorli yoshlar yetarli. Avtomobilsozlik sanoatining multiplikativ taʼsirini yodda tutish kerak: hisob-kitoblarga koʻra, avtomobilsozlikdagi bitta ish oʻrni turdosh sohalarda 7ta ish oʻrnini yaratadi. Va bu raqam yangi ish oʻrinlarini yaratishga kelganda yanada yuqoriga koʻtariladi. UzAuto va BYD alyansi nafaqat sanoatni, balki umuman iqtisodiyotni rivojlantirishning yangi bosqichi hisoblanadi.

Shunisi eʼtiborga loyiqki, BYD uchun bu aslida chet elda ishlab chiqarishni kengaytirishning birinchi tajribasi, shuning uchun xitoyliklar sherik tanlashga juda ehtiyotkorlik bilan yondashdilar. Natijada, bir necha yillardan beri turgʻunlik hukm surayotgan jahon avtomobil bozori fonida kompaniyaning rekord darajadagi oʻsish surʼatlari tufayli tanlov UzAutoga tushdi. Bundan bir necha kun oldin Oʻzbekiston avtomobil zavodi postsovet hududining yetakchisi sifatida tan olinganligi ramziy maʼnoga ega.

UzAuto uchun bunday ulkan loyihani amalga oshirish natijasi Oʻzbekistonda BYD avtomobillarining toʻliq sikli (CKD: shtamplash, payvandlash, boʻyash, yigʻish) ishlab chiqarishni tashkil etish boʻladi. Bundan tashqari, kelishuv shartlari mahsulotlarni mahalliylashtirish dasturini oʻz ichiga oladi - keyingi bosqichlarda dvigatellar, elektrodvigatellar, shuningdek avtomobil akkumukyatorlari uchun batareyalar ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyish tashkil etiladi.

Joriy yilning toʻrtinchi choragidan boshlab, ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyish dasturini bosqichma-bosqich amalga oshirish maqsadida, Oʻzbekistonda BYD avtomobillarining “Sinov savdosi” doirasida bozorni oʻrganish dasturi ishga tushiriladi. Ushbu bosqichni amalga oshirish uchun BYD Auto mahalliy bozor uchun avtomobillarini, shu jumladan axboriy-koʻngilochar tizim tilini (rus, oʻzbek) moslashtiradi.

Shubhasiz, avtomobilsozlik sanoatining yuqori multiplikatsiyasini hisobga olgan holda, ishlab chiqarishning yangi yoʻnalishi muqarrar ravishda boshqa tegishli turdosh tarmoqlarning rivojlanishiga olib keladi va ushbu loyihada ishtirok etadigan yuqori darajadagi mutaxassislarga boʻlgan talab yosh avlodga koʻplab sohalarda sifatli taʼlim olishga turtki beradi.

Zamonaviy transport vositalaridan tashqari, Oʻzbekistonda yangi energiya manbalarida avtomobillar ishlab chiqarish ham yuqori malakali injenerlar sonining oʻsishiga, texnika fanlarining rivojlanishiga, shuningdek, boshqaruv madaniyatini xalqaro standartlarga muvofiq oʻsishiga turtki beradi.

BYD Auto Industry Co., Ltd. (“Build Your Dreams”) – BYD Co Ltd transmilliy kompaniyasiga tegishli korxona boʻlib, u yangi energiya manbalaridan (NEV) foydalangan holda transport vositalarini ishlab chiqaradi. Kompaniya 30dan ziyod avtomobil va butlovchi qismlarni ishlab chiqaradigan zavodga, R&D markazlari ega boʻlib, NEW savdosi boʻyicha dunyoda 1-oʻrinni egallaydi.