NASA supertovushli X-59 samolyotini yanada “jimroq” qilish uchun yangi uskunalarni sinovdan oʻtkazishga tayyorgarlik koʻrmoqda. Bu uskunalar orasida shok toʻlqinlarini sezuvchi zondlar ham bor boʻlib, ular supertezlikda harakatlanayotgan havo bosimini aniqlaydi. Ushbu sinovlar X-59 uchish paytida paydo boʻladigan shok toʻlqinlarining kuchini aniqlash uchun kompyuter modellarini tekshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.

Gap shundaki, shok toʻlqinlarni oʻlchash uchun NASA maxsus ishlab chiqqan zondlarni ekishda yangi texnologiyalardan foydalanmoqda. Bir zond samolyot yaqinidagi havo bosimini oʻlchash uchun moʻljallangan boʻlsa, ikkinchisi 5 mingdan 20 ming futgacha balandlikda havo bosimini oʻlchashga moslashtirilgan. Bu texnologiya X-59 uchish paytida tovush “bum”larini pasaytirib, jimroq “tuk-tuk” tovushlarini yaratishga yordam beradi.

Sinov paytida shok sezuvchi zond F-15B samolyotining burun qismiga oʻrnatiladi va u X-59 ortidan harakatlanadi. Bu zond har bir sekundida minglab havo bosimi oʻzgarishlarini qayd etadi va shok toʻlqinlarini chuqur tahlil qilish imkonini yaratadi. Hosil qilingan maʼlumotlar supertezlikda harakatlanadigan samolyotlar haqidagi ilmiy bilimlarni kengaytirishda muhim hisoblanadi.

X-59 uchgan paytda havo bosimi oʻzgarishlarini oʻlchash uchun 55 ming fut balandlikda “lider ortidan ergashish” usuli qoʻllaniladi. Havo bosimi oʻlchash uchun qoʻllaniladigan zondning har bir porti havo bosimi, tezlik va yoʻnalishni hisoblab chiqishga yordam beradi. Bu tadqiqotlar kelajakdagi parvozlarda tovushni kamaytirishga qaratilgan modellar yaratishda muhim boʻladi.

Yangi ishlanmalarda havo bosimini oʻlchash uskunalari zondning 5 dyuym yaqiniga oʻrnatilgan boʻlib, bu maʼlumotlarni tez va aniq qayd etishga yordam beradi. Avvalgi uskunalarda bu masofa 12 fut boʻlgan, bu esa maʼlumotlarning kechikishi va natijalarning buzilishiga olib kelgan. Shunga qoʻshimcha, yangi sistemada harorat oʻzgarishi bilan bogʻliq muammolarni bartaraf etish uchun isitish tizimi joriy etilgan.

NASA vakillari bu texnologiyaning “Quesst” missiyasi talablariga mos kelishiga ishonch bildirishdi. Bu sinovlar supertezlikli samolyotlarning shok toʻlqinlari xususiyatlarini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Loyiha mavjud texnologiyalarni yangi muammolarni hal qilish uchun qanday qoʻllash mumkinligini koʻrsatadi.