20-fevral — Matnazar Abdulhakim tavallud topgan kun

Oʻzining otashin va falsafiy sheʼrlari, Bedil-u Pahlavon Mahmuddan qilgan mumtoz tarjimalari bilan adabiyot boʻstoni koʻrkiga koʻrk qoʻshgan ijodkor, koʻplab qalblardan joy egallagan shoir Matnazar Abdulhakim bugun hayot boʻlganida 76 yoshga toʻlgan boʻlardi.

Shoir boshqa maslakdoshlaridan farqli oʻlaroq poytaxtga kelmasdan viloyatda — Xorazmda yashab, ijod qilganiga qaramay ovozi Toshkentda ham jaranglab turgan. Bugun shoir nainki Xorazm, balki Oʻzbekiston, turkiy olam adabiyot muhiblari tomonidan sevib oʻqiladi va oʻqilajakdir.

TARJIMAI HOL

Koʻrinmasdim har kim-har kimga,

Men – saharlar ufurgan nafas.

Gardsizligim, tozaligimga

Cheksizliklar qilardi havas.

Bir tong nogoh boʻldim men shabnam,

Soʻng bulutga, yomgʻirga doʻndim.

Maysalarga aylandim kam-kam,

Tuproq boʻlish dardiga koʻndim.

Ming yilliklar turkum va turkum

Qorildilar zulmat, ziyoga.

Saodatli qandaydir bir kun

Daraxt boʻlib keldim dunyoga.

Hayot bir yoʻl – soʻngsiz, betimsol,

Ming tirilib, ming oʻlib chopdim.

Nasib boʻldi noyob bir visol,

Jonzot boʻlib tavallud topdim.

Qanoatlar, toqat, sabrlar

Gʻildiragi aylandi gir-gir.

Kechdi necha tuman davrlar,

Inson boʻlib tugʻildim axir.

Endigina orom topib jon,

Yetdi desam tolega xush gal,

Har toʻkisda – necha ming nuqson,

Har toʻkisda – necha ming ishkal.

Zulmat toʻydi, yutib ziyoni,

Zulmatlarga ziyo ham toʻydi.

Diydoriga toʻydim dunyoning,

Diydorimga dunyo ham toʻydi.

Qoʻying, soʻylab boʻlmay men nolon,

Siz ham tinglab boʻlmangiz halak.

Shu oʻzingiz bilgan toʻpolon,

Shu oʻzingiz bilgan charxpalak.

Nomard boʻlay agar nolisam,

Boshqa tirilmayman, oʻlmayman.

Bir qutulsam, bir ketib olsam,

Dunyoga men boshqa kelmayman.

QOR QOʻSHIGʻI

Lahza tinim bilmay kutdim bu kunni,

Bugun orzularim, mana, ushaldi.

Sen atayin uxlab oʻtkazding tunni,

Men-chi yogʻaverdim, men-chi toʻshaldim.

Boʻronlarda yelib, hovlingga kelib,

Uyingni aylanib kezdim jon halak.

Nihoyat, nihoyat, uygʻotdim seni

Derazangda boʻlib girdikapalak.

Yogʻduga koʻmildi bedor hislaring,

Ular bois boʻldi oppoq faxrimga.

Ohista-ohista bosgan izlaring

Oʻyilib-oʻyilib qoldi bagʻrimga.

Istasang, doʻstingga ot. Turibman shay.

Axir nechun bundan qilay orlar man.

Sevib, shodligimdan osmonga sigʻmay,

Senga zorlar boʻlib yogʻgan qorlar — man.

Men uchib qoʻnayin, sen quvna yal-yal,

Sen sira qilmagin shodlikni kanda.

Kechir koʻzyoshingga oʻxshab qoʻysam sal,

Kiprigingga asta qoʻnayotganda.

Shodligingga qisqa umrimni berib,

Oh-figʻon qilmasdan, nolimasdan, jim,

Asta yer qaʼriga ketaman erib

Senga atab gullar yuborish uchun...

* * *

Tanho fasl emasdi bahor,

Unga tanho mehrimni berdim.

Bamisoli kungaydagi qor

Gʻamlar nigohingda eridi.

Men ovozim boʻgʻilguncha to,

Husning kuylab kuydim jizgʻanib.

Biroq hansiragan saraton

Yondi seni mendan qizgʻanib.

Quyosh yerni olovga chayib,

Tinib qoldi mushfiq epkinlar.

Ipak soching badtar sargʻayib,

Ruxsoringga toshdi sepkillar.

Qasd qilganlar, axir, mudom past,

Yoz ham oʻtdi armonda, oʻsal.

Avvalgidek men hamon sarmast,

Avvalgidek sen hamon goʻzal.

Shodliklarim niqoblangan dard,

Sen bu dardni anglaysan arang.

Koʻzlaringdan yogʻilgan madad

Avvalgidek hamon osmonrang.

Sen koʻrgach shu toleni ravo,

Gʻurbatlardan men nolimayman.

Men qolmayman hech vaqt benavo,

Men hech qachon sensiz qolmayman.

Senga xazon tegmas. Sen asl.

Senga daxl qila olmas kuz.

Fasl kelib, ketadi fasl,

Faqat mehrim bilmas tanaffus.

Ishq faslida hamisha hamal.

Bordir hayot. Yoʻqdir oʻngishiq.

Men uchun sen mangu mukammal,

Mangu oʻn sakkiz yashar qoʻshiq!