Xalqimiz Ikkinchi jahon urushida fashizm ustidan gʻalaba qozonishga juda katta hissa qoʻshgan. Frontda qahramonlik koʻrsatgan va front ortida kechayu kunduz mehnat qilgan oʻzbekistonliklar sobiq ittifoq hududidan keltirilgan minglab yetim bolalarni ham oilasiga qabul qilib, ularni oʻz farzandidek voyaga yetkazgan. Bu bagʻrikenglikning ulkan namunasi sifatida tarixdan joy olgan.

Ana shu jasorat, mardlik va insonparvarlik kelajak avlod uchun ibrat boʻlib xizmat qiladi. Uni yoshlarga yetkazish esa burch va masʼuliyatdir. Shundan kelib chiqqan holda, joriy yilda kapital taʼmirlanib, foydalanishga topshirilgan Xorazm viloyati mudofaa ishlari boshqarmasida viloyat ahlining Ikkinchi jahon urushidagi hissasi, koʻrsatgan qahramonliklari aks etgan, Gʻalabaning 75 yilligiga bagʻishlangan muzey tashkil etildi.

— Shu tashabbusni boshladigu, ochigʻi, avvaliga muzeyni qanday toʻldiramiz, degan savol ham bizni oʻylantirdi, — deydi mudofaa ishlari boshqarmasi boʻlim boshligʻi, podpolkovnik Kamoliddin Sharipov. — Shahar va tuman mudofaa ishlari boʻlimlari tomonidan aholi oʻrtasida muzey tashkil etilishi haqida xabar tarqalgach, odamlar ota-bobolarining jasoratini tarixga muhrlab qoʻyishni soʻrab, oʻzlari eksponatlarni olib kela boshladi. Shu tariqa maskanimiz kundan-kunga yangi eksponatlar bilan boyib kelyapti. Hozir 200 ga yaqin eksponat va tarixiy hujjat mavjud. Shuningdek, Prezidentimiz tashabbusi bilan Toshkentda bunyod etilayotgan Gʻalaba bogʻidagi Shon-sharaf muzeyi fondi uchun viloyatimizdan 100 dan ziyod eksponat taqdim etildi.

Muzey fondidan Ikkinchi jahon urushi yillaridagi harbiy kiyimlar, qurol-aslahalar, turli anjomlar, adabiyotlar, xorazmlik qahramonlarning orden va medallari, hujjatlari hamda boshqa eksponatlar oʻrin olgan.

Xorazmliklarning urush yillarida qoʻshgan hissasi haqidagi maʼlumotlar sirasida judayam qiziqarli faktlar bor. Masalan, bir manbada “Urushning birinchi kunlaridan Xorazm viloyati harbiy komissariyatiga ixtiyoriy ravishda frontga ketish haqida 1156 ariza tushdi, shundan 47 tasi ayollar edi”, deb yoziladi. Yana bir manbada “Faqat 1941-yil viloyat sanoat korxonalariga 1213 ayol jalb qilindi. Ular frontga ketgan akalari, otalari va erlari uchun mardonavor ishlab, kuniga 2-3 meʼyor bajardilar. 1941-yili viloyat sanoat korxonalari yillik rejani 105 foizga bajarishni uddalashdi”, deya eʼtirof etilgan. 
 

Taʼkidlash joizki, Ikkinchi jahon urushi yillarida Xorazmdan 67 ming yigit–qiz front va front ortida qatnashdi. Ulardan 7 mingga yaqini jangohlarda jasorat va qahramonlik namunasini koʻrsatganligi uchun nishonlar va medallar bilan taqdirlangan. 3 nafar yigit: Sotim Nurmetov, Pyotr Sizov va Gataulla Salixov Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoniga sazovor boʻlgan.

Mazkur muzey nafaqat xorazmliklarning urush yillaridagi hissasini aks ettirish, balki oʻsib kelayotgan yosh avlodni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash uchun ham foydalaniladi.

Temur NARZIYEV.