Foto: Illustrativ foto

Oʻzbekiston Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari boʻyicha qoʻmita oʻz xodimlariga ish joyida namozxona tashkil qilgani uchun jarimaga tortilgan toshkentlik tadbirkor bilan bogʻliq vaziyatga izoh berdi.

Ijro etuvchi hokimiyat xabarida taʼkidlanishicha, fuqarolar birgalikda dinga eʼtiqod qilishi, namoz oʻqishi, diniy marosimlarni bajarishi uchun belgilangan tartibda roʻyxatdan oʻtgan tashkilot tashkil etish zarur.

Agar bir guruh fuqarolar diniy tashkilot sifatida roʻyxatdan oʻtishni istamagan boʻlsa yoki bu jarayon qonun talablari asosida tugallanmagan boʻlsa, har bir shaxs diniy marosimlar va ibodatlarni mustaqil bajarish huquqinigina saqlab qoladi.

Shu bilan birga, qonun hujjatlariga muvofiq marosimlar diniy tashkilotlar joylashgan joylarda, shu jumladan namozxonlar va ularga tutash hududlarda, dafn qilinadigan, ziyorat qilinadigan joylarda, fuqarolarning uy-joylarida diniy zarurat boʻlsa oʻtkaziladi. Bunday hollarda ushbu faoliyat davlat organlarining ruxsatini talab qilmaydi.

Bundan tashqari, fuqarolarning harakatlanishi muayyan sabablarga koʻra vaqtincha cheklangan hollarda, yaʼni ular kasalxonalarda, maktab-internatlarda, tergov hibsxonalarida va jazoni oʻtash joylarida, IIV reabilitatsiya markazlarida, diniy marosimlar va marosimlar ushbu joylarda boʻlgan fuqarolarning iltimosiga binoan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda oʻtkazilishi mumkin.

Shu bilan birga, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ibodatxonalardan tashqarida ommaviy diniy marosimlar oʻtkaziladi. Xususan, toʻy-hashamlarda, oilaviy tantanalarda diniy mavzuda maʼruza oʻqish rejalashtirilgan boʻlsa, bu maʼruza diniy tashkilotning vakolatli vakili tomonidan oʻqiladi.

Mamlakatda keng nishonlanadigan turli konfessiyalarning diniy bayramlarida 100 va undan ortiq kishi ishtirok etsa, bu diniy marosim va marosimlar ommaviy tadbirlarga tenglashtiriladi. Ushbu turdagi tadbirlarni oʻtkazish Vazirlar Mahkamasining “Ommaviy tadbirlarni tashkil etish va oʻtkazish tartibini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarorida nazarda tutilgan.

Qayd etilishicha, mazkur qoidalar Oʻzbekistonda faoliyat yuritayotgan barcha 16 ta diniy konfessiyaga taalluqlidir va mamlakatda yashovchi barcha shaxslar uchun majburiydir. Diniy marosimlarni oʻtkazish joylarining aniq belgilanmaganligi har bir shaxs yoki diniy tashkilot tomonidan jamoat tartibiga, tashkilotlardagi ichki tartib-qoidalarga zid, ularning vijdon erkinligi huquqlariga putur yetkazuvchi xatti-harakatlar sodir etishiga olib kelmoqda.

“Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar toʻgʻrisida”gi qonunga muvofiq, hech kim oʻz eʼtiqodiga koʻra qonunda belgilangan vazifalarni bajarishdan boʻyin tovlay olmaydi.

Diniy marosim va marosimlarni belgilangan joylarda oʻtkazish toʻgʻrisidagi qonun talablariga eʼtiborsizlik tufayli kelgusida qonun hujjatlarida nazarda tutilmagan namozxonalar paydo boʻlishiga olib kelmoqda.

Shuningdek, turli konfessiyaga mansub bir guruh shaxslar yoki tashkilotlarning diniy faoliyati natijasida maʼlum bir hududdan tashqarida missionerlik faoliyati yoʻlga qoʻyilmoqda, bu esa yillar davomida shakllangan diniy bagʻrikenglik va millatlararo totuvlik muhitiga salbiy taʼsir koʻrsatmoqda.