Фото: Иллюстратив фото

Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита ўз ходимларига иш жойида намозхона ташкил қилгани учун жаримага тортилган тошкентлик тадбиркор билан боғлиқ вазиятга изоҳ берди.

Ижро этувчи ҳокимият хабарида таъкидланишича, фуқаролар биргаликда динга эътиқод қилиши, намоз ўқиши, диний маросимларни бажариши учун белгиланган тартибда рўйхатдан ўтган ташкилот ташкил этиш зарур.

Агар бир гуруҳ фуқаролар диний ташкилот сифатида рўйхатдан ўтишни истамаган бўлса ёки бу жараён қонун талаблари асосида тугалланмаган бўлса, ҳар бир шахс диний маросимлар ва ибодатларни мустақил бажариш ҳуқуқинигина сақлаб қолади.

Шу билан бирга, қонун ҳужжатларига мувофиқ маросимлар диний ташкилотлар жойлашган жойларда, шу жумладан намозхонлар ва уларга туташ ҳудудларда, дафн қилинадиган, зиёрат қилинадиган жойларда, фуқароларнинг уй-жойларида диний зарурат бўлса ўтказилади. Бундай ҳолларда ушбу фаолият давлат органларининг рухсатини талаб қилмайди.

Бундан ташқари, фуқароларнинг ҳаракатланиши муайян сабабларга кўра вақтинча чекланган ҳолларда, яъни улар касалхоналарда, мактаб-интернатларда, тергов ҳибсхоналарида ва жазони ўташ жойларида, ИИВ реабилитация марказларида, диний маросимлар ва маросимлар ушбу жойларда бўлган фуқароларнинг илтимосига биноан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ўтказилиши мумкин.

Шу билан бирга, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ибодатхоналардан ташқарида оммавий диний маросимлар ўтказилади. Хусусан, тўй-ҳашамларда, оилавий тантаналарда диний мавзуда маъруза ўқиш режалаштирилган бўлса, бу маъруза диний ташкилотнинг ваколатли вакили томонидан ўқилади.

Мамлакатда кенг нишонланадиган турли конфессияларнинг диний байрамларида 100 ва ундан ортиқ киши иштирок этса, бу диний маросим ва маросимлар оммавий тадбирларга тенглаштирилади. Ушбу турдаги тадбирларни ўтказиш Вазирлар Маҳкамасининг «Оммавий тадбирларни ташкил этиш ва ўтказиш тартибини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорида назарда тутилган.

Қайд этилишича, мазкур қоидалар Ўзбекистонда фаолият юритаётган барча 16 та диний конфессияга тааллуқлидир ва мамлакатда яшовчи барча шахслар учун мажбурийдир. Диний маросимларни ўтказиш жойларининг аниқ белгиланмаганлиги ҳар бир шахс ёки диний ташкилот томонидан жамоат тартибига, ташкилотлардаги ички тартиб-қоидаларга зид, уларнинг виждон эркинлиги ҳуқуқларига путур етказувчи хатти-ҳаракатлар содир этишига олиб келмоқда.

«Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида»ги қонунга мувофиқ, ҳеч ким ўз эътиқодига кўра қонунда белгиланган вазифаларни бажаришдан бўйин товлай олмайди.

Диний маросим ва маросимларни белгиланган жойларда ўтказиш тўғрисидаги қонун талабларига эътиборсизлик туфайли келгусида қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган намозхоналар пайдо бўлишига олиб келмоқда.

Шунингдек, турли конфессияга мансуб бир гуруҳ шахслар ёки ташкилотларнинг диний фаолияти натижасида маълум бир ҳудуддан ташқарида миссионерлик фаолияти йўлга қўйилмоқда, бу эса йиллар давомида шаклланган диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувлик муҳитига салбий таъсир кўрсатмоқда.