Қишлоқ қизларининг шаҳарда ўқиши осонмас. Оталар қиз болалиги учун узоққа юборгиси келмаса, оналар назарида қиз фарзанднинг «қўл-оёғи» чаққон бўлиб, рўзғор юмушларини қойиллатса кифоя.

Ҳар бир инсоннинг болаликдан орзулари бўлади. Энди мактабга чиққан ўғил боладан «келажакда ким бўлмоқчисан» деб сўралса тўлиб-тошиб ниятини айтади. Оиласи, яқинлари унга камарбаста. Қизларда аксинча, ҳалигача қишлоқ кайвонилари: «Ўқиган қиз шаҳар олиб берармиди?» дея бепарво қарайди. Бу ақида шунчалик қон-қонимизга сингиб кетганки, қиз бола ҳали туғилмасдан сандиғига сарпо ташлаб қўйилади. Болалигидан қулоғига уй юмушларини аъло даражада бажариши, эртага бировнинг уйига борганда ота-онасини «гап-сўз»га қолдирмаслиги уқтирилади.

Табиатдан қиз бола нозик, кўнгли ундан инжа. Доим ҳимояга, меҳрга ташна. Ҳозир кўпчилик қизлар келин бўлгандан кейин ўқияпти. Замонавий қайноналар аллақачон ўқимишли аёлгина соғлом ва маънавий етук фарзандларни тарбиялашини тушуниб етди. Аммо… Баъзи оилалар бошқача. Ҳали мактабни битирмай келинлик либосини кийган қиз янги оилада довдираб қоляпти. Унинг тенгдошлари ёшлик завқини суриб юрган бир паллада кетма-кет фарзандларни дунёга келтириб тушкинликка тушаяпти. Агар турмуш ўртоғи хорижга ишга кетса, фарзанд тарбияси, оила ишлари, рўзғор ташвишларини нозик елкасига оляпти.

Энди танангизда ўйлаб кўринг, ўқимаган, қўлида бирор ҳунари йўқ, лекин фарзандларини боқиш ташвишида юрган аёллар нима қилиш мумкин? Одам савдоси ёки танфурушлик, фирибгарлик, ўғирлик жиноятларида аёлларимизнинг ҳам борлиги нақадар ачинарли. Ижтимоий тармоқлар орқали кунора ўз жонига қасд қилган ёш оналар ёки фарзандининг ҳаётига зомин бўлаётган аёлларнинг фожиаларини кўриб турибмиз. Бунинг ортида албатта, билимсизлик ва бахтсизлик ётибди. Зиёли аёлда ҳаётий кўникма бўлади, у турмушнинг қийинчиликларини ақл-идрок билан енгади. Яқинда телеграм каналидан отасига машина совға қилган бир аёлни кўриб ҳавасим келди. Отаси қизидан рози, кўзидаги севинч ёшлари қанчалик таъсирли. Эккан ниҳоли ҳосил бергандан хурсанд.

Париж ёзги олимпиада ўйинларида ҳам юртимиз қизлари фахрли ўринни олганида қанчалар қувондим. Ўзбек қизларнинг типик тимсолига айланган Диёра Келдиёрова хотин-қизларнинг ўрни фақат ошхонадамас, жаҳон шоҳсупаларида эканини кўрсатиб қўйди. Ҳа, бу ўзбек, айниқса, қишлоқ қизлари учун катта мотивация бўлади. Энди ота-оналар қизларини спорт тўгаракларига ёруғ юз билан олиб боради. Аслида ҳам бизнинг момоларимиз ёвга тик борган Тўмарис, Амир Темур бобомизнинг доно маслаҳатчиси Бибихоним, Алпомиш бир қизни деб ўзга юртларда сандирағлаб юраманми, деганда мард йигитнинг ори қайда қолади, деб ориятини уйғотган Қалдирғоч, Барчинойлар бўлади. Шуни ёдда тутинг!

Зулфизар Саидаҳмадова,

ЎзДЖТУ талабаси.