Кўҳна тарих шоҳид: эл-юртига, Ватанига садоқатли, имон-эътиқоди бутун, мард ва жасур, маънавияти юксак фарзандлар жамиятнинг чинакам бойлигидир. Ана шундай ноёб фазилатларга эга ёшларни тарбиялаб, вояга етказаётган халқнинг эса келажаги порлоқ бўлади.

Айниқса, глобаллашув деб аталмиш шиддатли жараёнлар кечаётган, коронавирус пандемияси туфайли иқтисодий ва молиявий инқироз давом этаётган, атрофимизда хавфли можаролар рўй бериб, “ёт маданиятлар экспансия”си бўй кўрсатиб турган бир пайтда маънавий ва жисмоний баркамол авлодни вояга етказиш масаласи умуммиллий, умумдавлат миқёсидаги вазифа бўлиб қолаётганини яна бир бор таъкидлаб ўтиш ўринлидир.

Тарбияга кеча ёки бугун эътибор қаратилаётгани йўқ. Айни масала амалга оширилаётган ислоҳотларнинг маъно-мазмунига айланган. Ўзбекистонда ёш авлод тарбиясига бунчалик улкан аҳамият ва эътибор берилаётгани, Президентимизнинг ҳар бир нутқи, ҳар бир маърузасида ёшлар мавзуси тилга олинаётганининг сабаби нимада, деган саволлар жавоби, албатта, эртанги кун эгаларини қизиқтириши табиий.

Жавоб оддий. Ватанимиз олдида турган энг эзгу мақсадлар — мамлакатимизнинг буюк келажаги ҳам, эркин ва фаровон ҳаётимиз ҳам, Ўзбекистоннинг ХХI асрда жаҳон ҳамжамиятидан қандай ўрин эгаллаши ҳам — буларнинг барча-барчаси, авваламбор, униб-ўсиб келаётган ёшларнинг қандай инсонлар бўлиб вояга етишига боғлиқдир.

Бугун кўз ўнгимизда содир бўлаётган воқеа-ҳодисаларнинг ўзи ҳаётнинг аччиқ ҳақиқатидан сабоқ чиқаришга ундайди. Жумладан, катта давлатлар ўртасида дунёни, улкан табиий ресурсларга бой ўлкаларни тақсимлаш “ўйин”лари тинганича йўқ. Ҳар бир тўнтариш, низо ва можаро ортида у ёки бу давлатни мутеликка қайтаришга интилиш ётганини мутахассислар бежиз таъкидламаяпти.

Ёш мустақил давлатларни танлаб олган тараққиёт йўлидан, орзу-мақсадларига эришиш, янги жамият қуриш шаштидан қайтармоқчи бўлаётганлар, аввало, дунёқараши шаклланиб улгурмаган ўспиринларнинг қалби ва онгининг мўртлигидан фойдаланишга, уларнинг маънавиятини бузиш, муайян халқларнинг табиатига, урф-одатлари, қадриятларига бегона ғоялар билан чалғитиб, ўзининг ғаразли ниятларини амалга ошириш йўлида қурол қилиб олишга уринаётганини сезиш учун катта сиёсатчи бўлиш шарт эмас.

Ривожланган давлатларда ирқчи ва миллатчи ёшлар ҳаракатининг урчиб бораётгани, улар дастидан катта авлод вакилларининг кўчаларга чиқишга қўрқиб қолгани, Шарқ мамлакатлари йигит-қизлари ҳаётига фаҳш, зўравонлик, ғурурсизлик, андишасизлик каби ёт қусурларнинг кириб келаётгани фарзандлар тарбиясига эътиборни ҳар қачонгидан кўра кучайтиришни талаб этади.

Ўзбекистонда шахс эркинлиги, инсон ҳуқуқларининг муҳофазаси ва кафолати, эътиқод, меҳнат ҳамда касбни эркин танлаш ҳуқуқи, таълим олиш, ижтимоий ҳимоя ва бошқа имкониятлар қонунлар билан мустаҳкамланган. Бугунги қийин ва зиддиятли, мамлакатимиз сарҳадига яқин жойларда урушлар рўй бериб, қон тўкилиб турган бир вазиятда Ўзбекистонда тинчлик ва барқарорлик таъминланиб, инсон учун энг олий неъмат — яшаш ва осойишта ҳаёт кечириш ҳуқуқи тўла кафолатланган.

Давлатимиз хавфсизлигини таъминлашнинг асоси — мамлакатимиз ёшлари. Улар бизнинг таянчимиз, эртанги кундан умидимиз, савоб ишларимизнинг давомчилари деб, кўп гапирамиз. Нафақат хавфсизлигимиз, шу билан бирга, юрт тинчлиги, Ватан тараққиёти ва халқ фаровонлиги ғоясининг амалга ошиши, давлатимизнинг келажакда барқарор бўлиши ҳам ёшларимиз қандай шаклланишига бевосита боғлиқ. Иморатнинг мустаҳкамлигини уйнинг пойдевори таъминлайди. Заиф пойдевор устига қурилган ҳар қандай муҳташам бино эса бўронга дош беролмайди.

Мамлакатимиз пойдевори эса, шубҳасиз, умумий аҳоли сонининг олтмиш фоизидан кўпроғини ташкил этган йигит-қизлардир. Яқинда бўлиб ўтган йирик тадбирлар — давлатимиз раҳбарининг Олий Мажлисга Мурожаатномаси, Ўзбекистон ёшларининг биринчи форуми ҳамда Хавфсизлик кенгашининг кенгайтирилган йиғилиши, куни кеча ўтказилган маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш, бу борада давлат ва жамоат ташкилотларининг ҳамкорлигини кучайтириш масалалари бўйича видеоселекторда ҳам улар тарбияси, маънавият йўналишидаги долзарб вазифалар белгилаб берилди. Чунки бу борада ечимини кутиб турган, ўзгаришлар шамоли кириб бормаган масалалар кўп.

Шу нуқтаи назардан, миллий ғоянинг моҳиятини тўлиқ англаб етиш, бу борадаги ишларни такомиллаштириш устувор ечим. Шу боис Президент йиғилишда мамлакатимиз мафкурасининг асосий ғоясига яна бир бор тўхталиб ўтди. Яъни яратилаётган янги Ўзбекистоннинг интилиши эзгулик, одамийлик, гуманизм ғояларига йўғрилган бўлади. “Биз мафкура деганда, аввало, фикр тарбиясини, миллий ва умуминсоний қадриятлар тарбиясини тушунамиз. Улар халқимизнинг неча минг йиллик ҳаётий тушунча ва қадриятларига асосланган”, деди давлатимиз раҳбари.

Сайёрамизда манфаат ва бойлик илинжида олиб борилаётган ички низолар, этник қирғинлар, очарчилик ҳамда молиявий ва иқтисодий инқирозлар сабаб юзага келган қийинчиликлар оқибатида ҳалок бўлаётган норасидалар сони ортиб бормоқда. Жумладан, 2006 йилдан бошлаб йилига дунёда 10 миллионга яқин болалар ҳаётдан бевақт кўз юмаётгани барча балолар ортида қашшоқлик, очлик, тўйиб овқат емаслик, санитария ва тиббий хизмат сифатининг пастлиги, ижтимоий тенгсизлик сабаб эканига гувоҳ бўламиз.

Шукрки, юритилаётган оқилона ички ва ташқи сиёсат, мамлакатни демократлаштириш бўйича танлаб олинган моделнинг ҳаётийлиги туфайли пандемия даврида ҳам оғир машаққатларни енгиб ўтишга эришдик. Бугун тараққиётнинг “Янги Ўзбекистон — янгича дунёқараш” деган ҳақиқатини кенг жамоатчилик ва халқаро ҳамжамият эътироф этмоқда.

Иккинчи жаҳон уруши даврида Британия бош вазири Уинстон Черчиллга танишиб чиқиш учун мамлакат бюджетини келтиришган экан. Ҳужжатга кўз югуртириб, у сўраган:

— Маданият ва маънавият масалаларига харажатлар қани?

— Ахир уруш кетяпти, қандай маданият?!

— Агар маданият ва маънавият йўқ бўлса, унда нима учун урушяпмиз? — дея ҳайратланган экан Черчилл.

Ҳозир дунёда кўринмас ёв — коронавирус хуружига қарши кураш кетяпти. Шундай оғир бир шароитда, мураккаб ва кескин муаммоларга тўқнаш келаётганимизга қарамасдан, миллий ғоя тарғиботи, маънавий-маърифий ишлар натижадорлигини ошириш, жамиятда адабиёт ва китобхонликни янада ривожлантириш мақсадида “Ижод” жамоат фонди негизида Маънавият ва ижодни қўллаб-қувватлаш фонди ташкил этилиши, бу жамғармага 120 миллиард сўм ажратилиб, маънавий-маърифий тарбия ва тарғибот-ташвиқот юмушларини самарали бажариш, миллий адабиётимизни ривожлантириш учун сарфланиши кўзда тутилаётгани асл қаҳрамонлик ва матонат намунаси, деб айтгимиз келади.

Ўзбекистонда амалга оширилаётган ислоҳотлар, инқирозга қарши чоралар дастурларининг изчил ижроси туфайли ҳам ёшларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш имконияти беқиёс кенгайди. Албатта, соғлом, маънавиятли авлод тарбияси осон иш эмас. У ҳар бир инсон, ҳар бир оила, ҳар бир сиёсий партия ва ҳаракатдан, бутун жамиятдан жиддий эътибор ва узлуксиз меҳнат талаб қилади. Айниқса, бугунги кунда — мафкуравий курашлар гоҳ ошкора, гоҳ пинҳона тус олган ҳозирги нозик, қалтис шароитда бу, ниҳоятда долзарб масала.

Агар маънан ва руҳан соғлом, оқни қорадан, яхшини ёмондан ажрата биладиган, бу мураккаб ҳаётнинг пасту баланд кўчаларидан тўғри йўлни адашмай топа олишга қодир баркамол авлодни тарбиялаб етиштириш вазифаси уддаланса, ёшларни сохта оқимларга эргаштириш, пана-пасқамларда писиб ётган чаласавод, жоҳил одамларнинг тузоғига илинтириш уринишлари барҳам топади.

Абдували СОЙИБНАЗАРОВ,

журналист