Беларусь элчиси Қозоғистон ТИВга чақирилди

Беларусь президенти Александр Лукашенконинг «Россия» телеканалига берган интервьюсидан сўнг Қозоғистон ташқи ишлар вазири Мурат Нуртлеу Беларусь элчиси Павел Утюпинни идорага чақирган.

Лукашенко, жумладан, ўз интервьюсида собиқ иттифоқ республикалари иттифоқчилик муносабатларига қарамай, бирдамлик кўрсатмаётгани ва ўзаро ёрдам кўрсатмаётганини айтиб, икки йил аввал КХШТ тинчликпарвар кучлари иштирок этган Қозоғистондаги митинг ҳақида эслатиб ўтган.

«Биз баъзи Собиқ иттифоқ давлатлари каби ўйин қилмаяпмиз. Улар Россиядан бирор нарса олишни хоҳлашади, лекин беришни исташмайди. Бунақа бўлмайди. Келинглар, бирга бўлайлик. Россиядан ҳимоя ва ёрдам сўраш учун ҳалиям кеч эмас. Бошқа ёрдам берадиган давлат йўқ. Мана, Қозоғистонда бир нималар содир бўлди. Кимдан ёрдам сўради? Хитой, Ҳиндистон ёки Покистонданми?.. Йўқ. «Путин, Лукашенко, ёрдам беринг» дейишди. Биз КХШТ кучларини жўнатдик. Ярим кунда ҳарбий ёрдам етиб бориб, тинчитди», дейди Лукашенко интервьюсида.

Қозоғистон ТИВда бўлиб ўтган учрашувда мамлакат ТИВ раҳбари Қозоғистон БМТ Низоми ва халқаро ҳуқуқнинг асосий меъёрларига мувофиқ мувозанатли ва тинчликсевар ташқи сиёсат юритаётганини алоҳида таъкидлади. Остона келишмовчиликларни сиёсий ва дипломатик йўллар билан ҳал қилиш кераклигига қатъий ишонишини билдирди. Шунингдек, вазир Беларусь томонини давом этаётган жараёнларга нисбатан Остона позициясини холис баҳолашга чақирган.

Россия АҚШдан чипларни сотиб олишда давом этмоқда

Россия Федерацияси томонидан сотиб олинган дастурлаштириладиган мантиқий интеграл микросхемалар ҳарбий технологиялар ва кузатув технологияларида қўлланилади. 20 август «The Insider» нашри томонидан чоп этилган суриштирув муаллифлари шундай хулосага келишди. Журналистларнинг таъкидлашича, Россия Федерациясига ракеталар ва дронларни навигация қилиш, интернетдаги материалларни фильтрлаш ва юзни таниб олиш учун ноёб микросхемалар кириб келмоқда. Булар асосан Американинг Интел ва АМД компаниялари томонидан ишлаб чиқарилган яримўтказгичли қурилмалардир.

Уларнинг Россияга тегишли лицензиясиз экспорт қилиниши 2020 йилда тақиқланган ва 2022 йилда Украинада уруш бошланганидан сўнг, Россия Федерациясига ҳар қандай микросхемаларни етказиб бериш учун эмбарго жорий этилган эди. «Қонунга кўра, ишлаб чиқарувчи фирмалар уларнинг охирги истеъмолчиси кимлигини текширишлари керак, аммо бу талаб кўпинча эътибордан четда қолади», — дейди нашр. Россияда ушбу турдаги қурилмалар ишлаб чиқарилмайди шунинг учун четдан сотиб олишга мажбур.

Германия, Франция ва Италиянинг бир қанча нашрлари Россия армияси билан ҳамкорлик қилувчи «Promtech» компаниялар гуруҳи 2023 йилда АҚШ ва Германиядан қарийб 8 миллион долларлик икки томонлама товарларни импорт қилгани тўғрисида суриштирув эълон қилди. Шунингдек, Францияда ташкил этилган «Promtexa» шўба компанияси узоқ вақтдан бери Россияга товарларни импорт қилиш билан шуғулланган. Кейинчалик акцияларидан кечиб, 2022 йилда Туркияда бошқа ном остида янги компания сифатида рўйхатдан ўтган. Етказиб берувчилар маҳсулотнинг охирги эгаси Россия армияси эканлигини билмаган бўлиши мумкин.

Курскка ҳужумда ким айбдор

Россиянинг юқори мартабали генерали, генерал-полковник Александр Лапин Россиянинг Курскдаги муваффақиятсизлигига асосий айбдор сифатида кўрилмоқда.

Маълум бўлишича, Лапин аввал ҳам уруш ҳаракатларига муносабати учун танқидга учраган эди. Ҳозирда эса рус ҳарбийлари орасида генерал-полковник Александр Лапиннинг келажакдаги тақдири муҳокамалар марказида бўлиб турибди.

Қайд этиш керакки, 2022 йилги «Лиман чекиниши»даги роли учун танқид қилинган Лапин 2022 йил октябрь ойида Россия марказий ҳарбий округи раҳбари лавозимидан четлаштирилганди. Кейинчалик у Россия қуруқликдаги кучлари штаб бошлиғи этиб тайинланди ва охир-оқибат Ленинград ҳарбийлари бошлиғи бўлганди. Ҳарбий округ 2024 йил баҳорида унга Курскдаги ҳарбий ҳаракатлар режасини янгидан кўриб

чиқишни топширганди, аммо Украинанинг муваффақияти эса унинг ишларига шубҳа пайдо бўлишига сабаб бўлган.

Москва ўз кучларини фаол тарзда Курскка жалб қилаётган бўлсада, Урушни таҳлил қилиш марказининг таъкидлашича, вазият ҳанузгача рус ҳарбий томонлари фойдасига ўзгармаган. Ҳозирча 122 мингдан ортиқ Россия фуқаролари чегара ҳудудидан эвакуация қилинганини айтмаса, Москва айтарли ютуқларга эришмади.

Курск ҳужуми можаро бошланганидан бери халқаро тан олинган Россия ҳудудига киритилган энг муҳим ютуқлардан биридир. Генерал-полковник Олександр Сирский бошчилигидаги Украина кучлари тез суръатлар билан муваффақиятга эришмоқда.

Можаро давом этар экан, Курскдаги вазият Россиянинг Украина билан урушида дуч келадиган кенгроқ муаммоларни кўрсатмоқда. Лапиннинг раҳбарлик қарорлари, хусусан, чегара мудофаасини демонтаж қилиши ҳозирги инқирозга катта ҳисса қўшганига далил сифатида қараляпти. Москва Лапинга нисбатан қандай иш қўзғатиши ҳозирча номаълум.

Ғазо ва Ливандаги вазият

Исроил Ҳизбуллоҳ гуруҳига тегишлилиги гумон қилинган Ливан жанубидаги 10 дан ортиқ нуқтага зарба берди.

Маълум бўлишича, Ҳизбуллоҳ аввалроқ Исроил томонидан аннексия қилинган Голан тепаликларига 50 дан ортиқ ракета отган ва учувчисиз дронлар орқали бомбардимон қилган. Исроилнинг ҳужумлари эса қурол омборлари, ҳарбий бинолар ва Ҳизбуллоҳ томонидан қўлланилган ўқ отиш мосламасини нишонга олганлиги айтилмоқда.

Отишма АҚШ президенти Жо Байден Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳуни Ғазода ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувни тезда якунлашга чақирганидан кўп ўтмай содир бўлди. Байден келишувни ёпиш зарурлигини таъкидлаб, Қоҳирада давом этаётган музокараларни муҳокама қилишга чақирган эди.

Шунингдек, Ғазода Исроил ҳаво ҳужумларида 24 соат ичида камида 50 фаластинлик ҳалок бўлди. Исроил ҳарбийлари туннеллар, учириш майдончалари ва бошқа жойларни нишонга олган.

Айни пайтда ҲАМАС ўз талабларини, жумладан Исроилнинг Ғазодаги амалиётини тугатиш ва исроиллик гаровга олинганларни фаластинлик маҳбусларга алмаштириш бўйича келишувни илгари суришни давом эттирмоқда. «Ҳизбуллоҳ» каби гуруҳларнинг Фаластинга ёрдам бериши эса келишувга тўсқинлик қилмоқда. Исроил эса ҳар икки фронтда ўт очишни тўхтатишга интилмаяпти ҳам.

«Sounion» номли Юнон нефть танкери Қизил денгизда бир нечта ҳужумлардан сўнг ёниб кетди. Бортида 25 экипаж аъзоси бўлган танкерга иккита қайиқда ўндан ортиқ одам ҳужум қилган. У Ироқдан Афинага кетаётган эди. Ҳужум вақтида танкер Яманнинг порт шаҳри Ҳудейдадан 143 км ғарбда бўлган.

Экипажда 23 нафар филиппинлик ва 2 нафар россиялик бўлган, жабрланганлар ҳақида маълумот берилмаган. Греция Денгиз ишлари вазири ушбу ҳолатни халқаро ҳуқуқнинг бузилиши ва халқаро юк ташиш хавфсизлигига жиддий таҳдид деб атади.

Греция ҳукуматининг қайд этишича, кемага ракеталар ёки дронлар билан зарба берилган бўлиши мумкин.

Маълумот учун, Эрон қўлловидаги Ҳусийлар ўтган йилнинг ноябрь ойида Яман яқинидаги халқаро юкларни нишонга олишни бошлади. Ҳаракат Ғазодаги уруш учун фаластинликлар билан бирдамлик ифодаси эканлигини айтган эди. Гуруҳ «Sounion» фалокати учун жавобгарликни бўйнига олмаган.