Мамлакатимизда соғлиқни сақлаш тизимида амалга оширилаётган ислоҳотлар натижасида аҳоли саломатлиги, жумладан, иммунитет танқислиги вирусини чақирадиган касаллик профилактикаси, диагностикаси ҳамда даволашда ижобий натижаларга эришилди.

Бироқ шунга қарамай, ушбу йўналишда ечимини кутаётган муаммолар ҳам мавжуд.

Ана шу муаммоларни самарали ҳал этиш мақсадида Президентимиз томонидан яна бир муҳим ҳужжат — “Одамнинг иммунитет танқислиги вируси келтириб чиқарадиган касаллик тарқалишига қарши курашиш ва шифохона ички инфекцияларини профилактика қилиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.

Мазкур қарор аҳоли саломатлигини таъминлаш бўйича галдаги долзарб ҳамда кечиктириб бўлмайдиган вазифаларни амалга ошириш кўзда тутилгани, камчиликларни бартараф этиш, айниқса, касаллик тарқалишига қарши курашиш ва шифохона ички инфекцияларини профилактика қилишга алоҳида урғу берилгани билан ҳам муҳим аҳамиятга эга. Зеро, бу касалликни юқтиришнинг йўллари кам эмас. Шулардан биттаси — шифохонадаги ички инфекциялардир. Агар юқтирилган касалликнинг давоси бўлса, яхши, аммо унинг акси бўлса-чи?

Очиғини айтиш керак, бугун “тиш олдираман деб СПИД юқтирибди” ёки “Касалхонада бир дарди икки бўлибди”, деган гаплар қулоғимизга чалиниб туради. Қарорда республикадаги ОИТС билан касалланишнинг олдини олиш чоралари билан бир қаторда, шифохона ички инфекциялари профилактикаси муаммоларининг ечими ҳам ўрин олган.

— Қарор моҳияти жуда кенг, — дейди Республика ОИТСга қарши курашиш маркази директори Нурмат Отабеков. — Яъни у билан шифохона ички инфекцияларини профилактика қилиш орқали нафақат ОИВ инфекцияси, балки касалхона шароитида юқиши мумкин бўлган касалликлар, хусусан, вирусли гепатитнинг В, С турларининг олдини олишга имконият яратилади.

Ушбу ҳужжатга мувофиқ, мавжуд муаммоларга комплекс тарзда ёндашилади. Масалан, давлат ҳамда хусусий тиббиёт муассасалари санитария-гигиена талабларига жавоб бермайди. Замонавий стерилизация ускуналари мавжуд эмас. Шифокорлар асбоб-ускуналарини стерилизацияолди тозалаш ишлари алмисоқдан қолган усул, яъни қўлда бажарилмоқда. Тиббиёт асбоб-ускуналари билан таъминотнинг аҳволи ҳам ҳаминқадар. Жойларда стационар даволаниш имконияти деярли йўқ. Беморларнинг “танқислик” ва ёхуд “тўлиқ таъминланмаслик” деган важлар билан гоҳида ҳатто ойлаб навбат кутишлари ҳам тан олиш керак бўлган ҳақиқатдир.

Қарор билан ОИВ инфекцияси профилактикаси, диагностикаси ҳамда даволаш бўйича келгусида аҳолига кўрсатиладиган тиббий-ижтимоий ёрдам кўламини кенгайтириш ва такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилди. Норматив-ҳуқуқий базани такомиллаштириш, ОИВ инфекцияси тарқалишининг олдини олишда эпидемиологик назоратни кучайтириш, давлат ҳамда хусусий шерикликни босқичма-босқич жорий этиш, молиялаштиришни кўпайтириш, шунингдек, даволаш муассасаларини замонавий диагностика ва лаборатория асбоб-ускуналари билан жиҳозлаш, мазкур йўналишда фаолият кўрсатувчи хорижий муассасалар билан яқин алоқаларни йўлга қўйиш ҳамда ҳамкорликни янада ривожлантириш кабилар шулар жумласидандир.

Республика ОИТСга қарши курашиш маркази директори Нурмат Отабековнинг айтишича, Марказ қошида 40 ўринли, шунингдек, Қашқадарё, Хоразм, Жиззах ва Наманган вилоятларида ОИТСга қарши курашиш марказлари учун алоҳида бино қуриш, қабул бўлимларини ташкил этиш, моддий-техника базаси аянчли аҳволга келиб қолган 10 та туманлараро ОИТС диагностика-лабораторияларини қайта таъмирлаш, уларга замонавий тиббий технологияларни татбиқ қилиш кўзда тутилган. Бу эса соҳада туб ўзгариш ясаб, қон таҳлилларини тезкор равишда аниқлаш имконини беради.

Қарор билан “ОИВ-инфекцияси тарқалишига қарши курашиш ва шифохона ички инфекцияларини профилактика қилиш юзасидан амалга оширилаётган тадбирларнинг самарадорлигини ошириш бўйича комплекс қўшимча чора-тадбирлар” тасдиқланди. Ушбу ҳужжатда аср муаммоси билан хасталанган беморларни даволаш, ундан олдин эса, бу бедаво касалликка чалинмасликнинг чораларини кўриш, замонавий тилда — профилактика масалаларига эътибор қаратиш ҳамда табиийки, масаланинг моддий томонини ижобий ҳал этишнинг йўл-йўриқлари, 2021 йилга қадар қилинадиган ишлар йўналишлари аниқ кўрсатиб ўтилган. Чунки айнан ўша даврга бориб, бу йўналишдаги ишларни молиялаштиришни халқаро донор ташкилотлар томонидан эмас, тўлиқ Ўзбекистон томонидан амалга ошириш бошланади.

Соғлом насл, соғлом зурриёт — соғлом миллат ва соғлом келажак гарови. Катта-катта орзулару эзгу мақсадларга фақат ана шу шартга қатъий амал қилиш билангина эришиш мумкин. Шу нуқтаи назардан, амалиётга татбиқ этилган қарорнинг аҳамияти ҳар қандай мезонлардан устун туради.

Бош прокуратура ҳузуридаги
Ахборот-таҳлил мультимедиа маркази материаллари асосида Раҳим ШЕРҚУЛОВ тайёрлади.