Фото: Reuters

Кеча Парижда бир қатор дипломатик учрашувлар ҳам бўлиб ўтди ва бу Украинадаги можарони тартибга солишнинг янги босқичини белгилаб берди. Шу куни Франция президенти Эммануэль Макрон АҚШ Давлат котиби Марко Рубио ва АҚШ президентининг махсус вакили Стив Уиткоффни қабул қилди.

Шу билан бирга, Парижда Украина президенти девони раҳбари Андрей Ермак, ташқи ишлар вазири Андрей Сибиха ва мудофаа вазири Рустем Умеровдан иборат Украина делегацияси ҳамда 30 га яқин давлат, жумладан, Франция, Германия ва Буюк Британиядан иборат «кўнгиллилар коалицияси» вакиллари ўртасида учрашувлар бўлиб ўтди.

Иштирокчилар ўт очишни тўхтатиш режимига риоя этилишини назорат қилишнинг мумкин бўлган механизмларини, тинчликпарвар кўпмиллатли контингентни жойлаштириш ва келажакдаги хавфсизлик архитектураси параметрларини муҳокама қилдилар.

Елисей саройи музокараларни «самарали ва конструктив» деб атади ва Эммануэль Макрон тинчликка эришиш учун «саъй-ҳаракатларни икки баробар оширишга» ваъда берди. Давлат департаменти музокарачиларга ва Россияга «мустаҳкам ва узоқ муддатли тинчлик режасини» етказди ва Москва АҚШ билан алоқаларни давом эттиришга тайёрлигини билдирди.

Франция президенти маслаҳатчиси Европа давлатларининг музокараларда иштирок этиши муҳим босқич эканлигини таъкидлади.

«Бугун Парижда европаликлар иштирок этаётган ижобий жараённи бошладик», — дейди у.

Кўп томонлама музокараларнинг навбатдаги раунди келаси ҳафта Лондонда ўтказилиши режалаштирилган.

Манбага кўра, Франция, Буюк Британия ва Германия келишилган ҳолда ҳаракат қилмоқда ва у Украинани тартибга солиш бўйича умумий Европа позициясини шакллантиришга қаратилган. Ўз набатиада, Макрон иттифоқчиларнинг келишилган ҳаракатлари муҳимлигини таъкидлади.

«Биз ҳам ўт очишни тўхтатиш, ҳам мустаҳкам тинчликка эришиш йўллари бўйича конструктив мунозаралар ўтказдик», — дея ёзди у Х ижтимоий тармоғида.

АҚШ, ўз навбатида, музокарачиларга «мустаҳкам тинчлик учун режалар» деб номланган таклифларни тақдим этди. Давлат департаментининг билдиришича, таклифлар мамнуният билан қабул қилинган ва томонлар ўртасида ишончни мустаҳкамлашга ёрдам беради. Америка манбаларига кўра, ташаббуслар пакети Украинага ҳам, Европадаги асосий ҳамкорларга ҳам тақдим этилган.

Москва ҳаммасидан хабардор

Шу куни давлат котиби Марко Рубио ва Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров ўртасида телефон орқали мулоқот бўлиб ўтди. АҚШ Давлат департаменти баёнотида қайд этилганидек, Рубио Лавровга аввалроқ Парижда таклиф қилинган ягона хабарни етказган.

Россия ТИВ, ўз навбатида, Лавровга Украина ва Европа давлатлари вакиллари билан маслаҳатлашувлар ҳақида маълумот берилганини таъкидлади. Россия томони АҚШ билан алоқаларни давом эттиришга тайёрлигини билдирди, бироқ инқирознинг асосий сабабларини бартараф этиш зарурлигини таъкидламоқда. Москва амалий ён беришларга қай даражада тайёрлиги очиқ савол бўлиб қолмоқда.

Шу билан бирга, Россиянинг БМТдаги доимий вакили Василий Небензя ҳалигача ҳақиқий ўт очишни тўхтатиш ҳақида гапиришнинг иложи йўқлигини таъкидлади. Унинг таъкидлашича, ўт очишни тўхтатиш бўйича аввалги уринишлар, жумладан, энергия инфратузилмаси бўйича чекланган келишувлар Украина томони томонидан ҳурмат қилинмаган.

Трампнинг умидлари

АҚШ президенти Доналд Трамп Оқ уйда журналистлар билан суҳбатда Россиядан таклиф қилинган оташкесимга зудлик билан жавоб беришини кутишини айтди.

«Нима бўлишини кўрамиз. Бу ҳафта улардан жавоб олишни кутамиз. Бу жуда тез орада келади», — деди Трамп.

У томонлар келишувга яқинлашаётганига ишонч билдирди ва Москвадан сигнал олгач, дарҳол матбуотга хабар беришга ваъда берди.

Париждаги музокаралар чоғида Трамп келаси ҳафтага Украина фойдали қазилмалари бўйича келишув имзоланиши режалаштирилганини айтди. Гап Украинанинг юқори технологияли саноати ва бошқа табиий ресурслари учун зарур бўлган стратегик ресурсларга кириш ҳақида кетмоқда. АҚШ энергетика ва юқори технологияли саноатда талаб қилинадиган литий, титан ва бошқа стратегик муҳим ресурслар конларини ўзлаштиришда иштирок этиш учун устувор шартларга эга бўлиши кутилмоқда.

АҚШ молия вазири Скотт Бессентнинг айтишича, келишув англашув меморандумининг бевосита давоми бўлиб, расмий имзоланиши 26 апрель куни кутилмоқда.

Бессентнинг айтишича, келишув «Украинани иқтисодий қўллаб-қувватлашнинг асосий элементи» бўлиб, «томонлар ўртасидаги ишончнинг юқори даражасини» акс эттиради.

Кейинроқ Украина иқтисодиёт вазири Юлия Свириденко Украина ва АҚШ Украина минерал ресурслари бўйича келишув тузиш ниятида меморандум имзолаганини маълум қилди. Унинг таъкидлашича, ҳужжат АҚШ компаниялари учун Украина ресурсларидан фойдаланишнинг умумий тамойилларини белгилаб беради ва хомашё соҳасида узоқ муддатли ҳамкорлик учун асос яратади.