Фото: Reuters

Европа етакчилари АҚШ президенти Дональд Трампнинг Украина бўйича музокаралар ўтказиш ташаббусини қўллаб-қувватламоқда, бироқ уларнинг муваффақиятига ишонмаяпти. Бу фикрларни “Politico” нашри ёзди.

Уларнинг стратегияси АҚШ президентига “хушомад” қилишдир, шунда Трампнинг ўзи “Москванинг ён беришни истамаслигини” кўради. Агар Россия президенти Владимир Путин ва Украина президенти Владимир Зеленский ўртасидаги учрашув муваффақиятсизликка учраса, Европа Иттифоқи Россияга қарши янги санкциялар қўллашга тайёр.

“Европа етакчилари АҚШ президенти Дональд Трампнинг Россия билан тинчлик музокаралари бўйича ташаббусини омма олдида маъқуллаш учун қўлларидан келганча ҳаракат қилмоқдалар, гарчи улар муваффақиятга чуқур шубҳа билан қарасалар ҳам. Уларнинг стратегияси Трампга “Путиннинг асл ниятларини” кўрсатиши учун уни “мақташдан иборат”, — деб ёзади нашр.

Мантиқ оддий: агар музокаралар муваффақиятсизликка учраса, Трампнинг ўзи Владимир Путин тинчликка тайёр эмаслигини кўради ва қатъийроқ позицияни эгаллайди. Нашрнинг ёзишича, Брюссел бўлажак учрашувни Путиннинг ён беришни истамаслигини “қўлга олиш” усули деб ҳисобламоқда. Европа Иттифоқи музокаралар жараёнининг ўзи синов бўлишига ишонади ва Вашингтонга Россия гўёки кечикишлар учун ўйнаётганини кўрсатади.

Агар музокаралар натижа бермаса, европаликлар Москвага қарши янги қаттиқ санкцияларни қўллаш ниятида. Дипломатлар уларни тўғридан-тўғри босимнинг “аниқ қуроли” деб аташади. Бу ёндашув аввал ҳам муҳокама қилинган: “Telegraph” агар Путин Зеленский ва Трамп билан шахсий учрашувдан бош тортса, Европа Иттифоқи санкцияларга тайёрлигини ёзган.

Шу билан бирга, Брюссел сиёсати сезиларли даражада ўзгарди. Агар аввалроқ европаликлар музокаралар олдидан ўт очишни тўхтатишни талаб қилган бўлса, энди улар дастлабки сулҳсиз столга ўтиришга рози. Бу қарор, “Politico” нашрига кўра, онгли равишда қабул қилинган. Асосий мақсад зудлик билан тинчлик ўрнатиш эмас, балки Россиянинг ниятларини синовдан ўтказишдир.

Учрашув жойи ҳозирча аниқланмаган, бироқ Трамп маъмурияти Киев ҳам, Москва ҳам иштирок этишга принципиал келишиб олганини маълум қилган.

Оқ уйда Зеленский ва Европа етакчилари билан бўлиб ўтган музокаралардан сўнг Трамп Путинга қўнғироқ қилгани ва Россия ва Украина президентлари учрашувига тайёргарликни бошлаганини маълум қилди. АҚШ етакчисига кўра, аввало уларнинг икки томонлама учрашуви, кейин эса Қўшма Штатлар иштирокида кенгайтирилган саммит ўтказилиши керак.

“Politico”нинг таъкидлашича, ҳозирда бир нечта мумкин бўлган жойлар муҳокама қилинмоқда. Улар орасида Трамп маъмурияти “энг эҳтимолий вариант” деб ҳисоблаган Будапешт ва хавфсизлик бўйича музокаралар анъанавий тарзда бўлиб ўтадиган Женева бор. Европа дипломатлари якуний қарор Москва позициясидан келиб чиқиб, сўнгги дақиқада қабул қилиниши мумкинлигини истисно қилмаяпти.

Нашр манбаларига кўра, Трамп маъмурияти Путин ва Зеленский ўртасидаги учрашув яқин ҳафталарда бўлиб ўтишини таъкидламоқда. АҚШ президентининг ўзи аввалроқ узоқ кутиш ниятида эмаслигини ва бир неча кун ичида “ҳақиқий қадамлар” бўлишини кутаётганини айтганди. Июль ойида у ҳеч қандай тараққиёт бўлмаса, Россия ва унинг савдо ҳамкорларига қарши иккиламчи божларни жорий этишга тайёрлигини аллақачон айтган эди.

Икки томонлама музокаралардан сўнг Трамп иштирокида уч томонлама учрашув ўтказилиши керак. Айнан мана шу формат, Европа етакчиларининг фикрича, Трампга Москванинг муросага тайёрлигини бевосита баҳолаш имконини беради. Европа, шунингдек, саммит музокаралар муваффақиятсизликка учраган тақдирда иттифоқчиларни янада яқинроқ мувофиқлаштириш имкониятига айланишини кутмоқда.