Торос тоғларининг ярим ой шакли билан ўралган, Ўрта Ер денгизи ва мовий осмон рангларининг мукаммал қоришуви, шунингдек, айни пайтда кўнгилочар саёҳат манзили деганда хаёлга биринчилардан бўлиб келадиган манзил — Анталия, тарих, маданият, табиат, денгизни ўзида мужассам этган эртакнамо шаҳардир.

Анталия дунёдаги энг кўп ташриф буюриладиган шаҳарлардан бири ҳисобланади. Бунинг ўзига хос сабаблари бор. Аввало, мазкур шаҳар Ўрта Ер денгизи соҳилида Ғарбдан Шарққа қараб чўзилган 640 километрлик қирғоқ чизиғи, шаҳарни қирғоққа параллель равишда ўраб турган Торос тоғлари билан денгиз, қум ва қуёшни севувчилар, яъни ҳамда табиат қўйнида мароқ чиқаришни истаганлар ажойиб манзилдир.

Анталиянинг энг ғарбий қисмидаги Теке ярим оролида Қадимги Ликия маданиятининг муҳим марказларидан бири бўлган Антик Патара шаҳри жойлашган. Шарққа қараб ҳаракатланар экансиз, Демре қўлтиғида сўлим табиатни, ҳар бир бурчакда эса, қадимги цивилизация изларини учратишингиз мумкин. Хусусан, Кас — дунёдаги кам сонли сув остига шўнғиш марказларидан бири саналади. Кемерда кўплаб ҳашаматли курорт меҳмонхоналари ва ҳайбатли Таҳтали тоғи жойлашган. Шаҳарнинг марказини ташкил этган Калеичи, Шарқий Ўрта Ер денгизининг энг муҳим ўрта аср портларидан бири бўлган қадимий Аттаэлиа шаҳрини, Салжуқийлар изларини ва табиат мўъжизаларини бирлаштиради.

Памфилия цивилизациясининг муҳим порт шаҳри бўлган Санкт-Полнинг асосий тўхташ жойларидан бири бўлган Перге антик шаҳри, ажойиб тузилмалари билан таъсирчан тарихий марказга айлантирилган.

Белек, махсус лойиҳалаштирилган майдонлари билан дунёнинг ноёб гольф марказларидан бири саналади. Белек минтақасида жаҳон стандартларига жавоб бера оладиган хизматлар, табиат ва турли қулайликларга эга юқори даражадаги курорт меҳмонхоналари ҳам мавжуд. Бу ердан бир оз шимолга юрсангиз, дунёдаги энг яхши сақланиб қолган қадимий театрлардан бири Аспендос антик театрига боришингиз мумкин. Дарёга ўрмонлар орасидан сузиб келиб, кўпиклардек кўпирганча қўшилиб кетадиган Манавгат шаршараси ва унинг ёнидаги денгиз соҳилида жойлашган Аполлон ибодатхонаси ва Сиде қадимий шаҳри, хусусан, ўрганиш учун бир кун ҳам етмайдиган маданий бойликларга эга. Қарағай ўрмонлари ва шаршаралари билан мафтун қилувчи Алания, Ўрта Ер денгизигача чўзилган тарихий қалъаси билан шаҳарнинг шарқида жойлашган. Қуйида Анталиянинг диққатга сазовор жойлари ҳақида айрим маълумотларни тақдим этишни жоиз топдик.

Тахтали тоғи — Анталия шаҳар марказининг ғарбий қисмида, Кемер туманидаги Бейдағлари миллий боғи ичида жойлашган. Тоғ Кемер қирғоқ чизиғига жуда яқин бўлсада, тоғнинг чўққиси 2365 метр баландликда жойлашган.

Торос тоғлари ёки оддийгина Торослар — кўплаб Европа мамлакатларини босиб ўтган Алп тоғларининг Онадўлидаги қисман давомидир. Торос тоғлари Туркияда Ўрта Ер денгизи соҳилига параллель равишда Анталиянинг ғарбидан, яъни, Теке ярим оролидан бошланиб, бутун Анталияни денгизга параллель равишда айланиб ўтади ва Сурия чегараларига кириб давом этади.

Кўприкли канён миллий боғи — Анталия шаҳар марказидан 85 км шимоли-шарқда, Манавгат туманидан 63 км шимоли-ғарбда, Кўпручай дарёси ёқасида жойлашган. Ушбу табиий ҳудуд 1973 йилда Миллий боғ сифатида ажратилган ва эълон қилинган. Миллий боғнинг манба қийматини ташкил этувчи Кўпручай таъсирида вужудга келган водий, Туркиянинг энг узун канёнларидан бири бўлиб, узунлиги 14 км, девор баландлиги эса, 100 метрдан ортиқдир.

Кўприкли канён миллий боғи ўзининг табиий, тарихий ва маданий бойликлари туфайли ташриф буюрувчиларга кўплаб кўнгилочар тадбирларни таклиф этади. Кўпручай ва унинг атрофида каноэ (эшкакли қайиқ)да сайр қилиш ва канёнда бўйлаб саёҳат қилиш, шунингдек, рафтинг; сузиш, пиёда сайр қилиш, қояга кўтарилиш, мўлжалга отиш, велоспорт, балиқ овлаш, ёввойи табиатни кузатиш, лагерь, фотография, пикник, жип сафари ва плато экскурсиялари каби ўнлаб турли хилдаги тадбирларни амалга оширишингиз мумкин. Шунингдек, сиз Селге антик шаҳрини ва бир қисми Миллий боғда жойлашган Авлиё Павел йўлини маршрутингизга киритишингиз мумкин.

Гўйнук дараси — Анталия шаҳар марказидан 36 км жануби-ғарбда, Кемернинг шимолда жойлашган Гўйнук дараси; ўзининг сўлим табиати, кўм-кўк дарахтлари, табиий шаршаралари ва ҳовузлари билан деярли ер юзидаги жаннатга айланган. Ушбу дара дунёга машҳур Ликия йўлида жойлашган.

Кекова —узунлиги 7,4 км, кенглиги тахминан 500 метрга етган орол бўлиб, Учоғиз (Теимиуса) ва Кале (Симена) қишлоқлари бўйлаб чўзилган. Энг баланд чўққиси 188 метр бўлган оролни феруза денгиз ўраб олган.

Кекова — сўнгги йилларда тобора оммалашиб бораётган ороллардан саналади. Чаяғзи (Андриаке) дан амалга ошириладиган қайиқ саёҳатлари “Кекова саёҳати” деб атала бошланди. Бундан ҳам муҳими, орол атрофидаги археологик табиий ҳимоя ҳудудларига “Кекова муҳофаза ҳудуди” номи берилган.

Каш — Анталиянинг ғарбий қисмида жойлашган, шеър ва қўшиқлар ёзиладиган, дам олиш ва ҳордиқ чиқариш учун афзал саналган, тор кўчалари ва табассумли одамлари билан сизни ўзига тортадиган “шинамгина” шаҳарча сўзи билан таърифлашга лойиқдир.

Каш сизга ўнлаб тадбирларни ваъда қилади. Улардан энг машҳури Кашнинг кичик бандаргоҳидан жўнайдиган қайиқларга миниб, мовий қўлтиқ бўйлаб саёҳат қилишдир. Бундан ташқари, бу сокин қўлтиқда Туркия ва Европада энг машҳур шўнғиш манзиллари мавжуд. Канён, Димитри (Памук), Бесми ороли, Буюк ғор ва Лиманағзи Кашнинг энг таниқли ва истиқболли шўнғиш жойларидир.

Коняалти соҳили — Туркиянинг энг машҳур соҳилларидан бири бўлган Коняалти соҳили Анталия шаҳар марказидан атиги саккиз километр ғарбда, яъни шаҳар ичида жойлашган. Мовий байроқ соҳиби ва 7,5 км узунликдаги соҳил Анталиянинг энг муҳим табиийлик сиймоларидан биридир

Капуташ соҳили — Биринчи даражали табиий муҳофаза қилинадиган ҳудуд бўлган Капуташ соҳили Каш-Калькан автомагистралида жойлашган. Капуташ денгизга туташган водийнинг оғзида жойлашган соҳилдир. Оқ қумлардан иборат ушбу соҳил очиқ ҳавода тўқ кўк, яқинлашганда мовий, қирғоқдан қараганда эса феруза ранг бўлиб товланадиган афсункор денгиз ҳисобланади.

Кемер туманидаги Чирали соҳили жанубий томондан Қадимги Олимпос шаҳри, шимоли-ғарбидан эса Янарташ (Химера) билан ўралган. Чирали соҳилининг узунлиги 3,2 км ва кенглиги 10 дан 50 метргача. Соҳил денгиздан енгил қиялик билан кўтарилади ва иккала учида қоялар билан чегараланади. Умуман олганда, у майин қумлари билан машҳур.

Патара соҳили Туркиядаги иккинчи энг узун соҳилдир. Унинг кенглиги 280 метрдан 1500 метргача, умумий узунлиги эса 14 километрни ташкил қилади. Махсус атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ҳудуди деб эълон қилинган Патара, шунингдек, Туркиядаги Саretta Саrеttаs ноёб тошбақаларининг ҳам кўпайиши учун мақбул ҳудуд саналади.

Инжекум соҳили — Аланиядаги Авсаллар шаҳарчасидаги соҳил бўлиб, у ўзига хос қуми билан машҳур. Майингина сариқ қуми ва саёз денгизи бу соҳилни ўзига хос қиладиган асосий омиллардир.

Лара соҳили — Анталия шаҳар марказидан 18 километр жануби-шарқда жойлашган. У соҳил қумликларининг кенглиги ва нафис қумга эгалиги билан машҳурдир. Шунинг учун Лара соҳили одамлар орасида Олтинқум соҳили деб ҳам аталади. Лара соҳилининг узунлиги икки километр, кенглиги эса ўртача 45 метр.

Дамлаташ ва Клеопатра соҳиллари — Алания қалъасининг ғарбида жойлашган бўлиб, иккала пляж ҳам “Мовий байроқ” соҳибларидир. Дамлаташ соҳили Дамлаташ ғорининг рўпарасида жойлашган. Тарихдан Миср маликаси Клеопатра ва Рим императори Антониусларнинг айнан бу ерда сузганлари бу ернинг донғини янада оширади ва Клеопатра номи билан ҳам машҳурдир. Денгиз кўзойнаклари билан сузилса, балиқ ва бошқа денгиз жонзотларини кўриш имконияти мавжуд.