Мутараққий Европанинг нозиктаъб зиёлилари бугун кимларнинг асарларини ўқишни тавсия этмоқда?

Қароргоҳи Буюк Британия пойтахти Лондонда жойлашган инглиззабон сalvertjournal.com интернет журналида ўзига хос рейтинг — Марказий ва Шарқий Европа, Россия ҳамда Марказий Осиё адибларининг юзта асари рўйхати эълон қилинди.

Мазкур журнал — Янги Шарқ деб аталган ушбу кенг маконнинг маданияти, адабиёти, инновациялари, фотосанъати, туризм салоҳиятига бағишланган жаҳондаги етакчи нашр. У йирик илмий таҳлил маркази сифатида минтақанинг бой ижодий имкониятларини кенг ва чуқур ўрганиш мақсадида дунёнинг етакчи халқаро компаниялари ҳамда университетлари билан ҳамкорликда иш олиб боради.

Қувонарлиси, китобларини мутараққий Европанинг нозиктаъб зиёлилари камоли ихлос билан мутолаа қилаётган ва бошқаларга ҳам ўқишни астойдил маслаҳат бераётган Лев Толстой, Фёдор Достоевский, Николай Гоголь, Иван Бунин, Уильям Сароян, Исаак Бабел, Чингиз Айтматов, Иво Андрич, Александр Солженицин, Владимир Набоков, Михаил Булгаков, Юрий Ритхеу, Сергей Довлатов, Светлана Алексиевич каби сўз санъаткорлари сафида забардаст адибимиз Эркин Аъзам ҳам бор.

Ўзбекистон халқ ёзувчиси Эркин Аъзамнинг “Heirs to the Great Sinner Sheikh Sanʼon” («Буюк осий Шайх Санъон ворислари») деган умумий ном билан Буюк Британияда 2017 йили чоп этилган роман, қисса ва ҳикоялар жамланган ушбу салмоқли тўпламини Шекспир тилига таниқли мутаржимлар Аъзам Обид ва Карол Ермакова ўгирган.

Китоб тақдимоти ўз вақтида ЮНEСКО шафелигида дунёнинг йирик маданият марказлари — Париж, Вашингтон, Лондон шаҳарларида атоқли ёзувчилар, адабиётшунослар, дипломатлар, маданият ва сиёсат арбоблари иштирокида ўтказилган ҳамда юксак баҳога сазовор бўлган эди. “Heirs to the Great Sinner Sheikh Sanʼon” жаҳонга машҳур онлайн китоб дўкони — аmazon.com тармоғида сотувга чиқарилгач, тўпламнинг халқаро бозордаги харидори кўпайиб, қўлма-қўл бўлди. Синчков мунаққидлар китобнинг нафақат инглиз, балки француз тилидаги таржимасини ҳам таҳлил ва тафаккур чиғириғидан ўтказиб, катта баҳо беришди.

«Эркин Аъзам — ҳозирги замон ўзбек адабиётининг йирик вакилларидан бири, — дейилади сalvertjournal.com журналида чоп этилган таҳлилий мақолада. — Айни чоғда у халқаро кинофестивалларда нуфузли совринларни қўлга киритган фильмларнинг сценарий муаллифи, пьесалари Ўзбекистон театрларида саҳналаштирилган драматург ҳамдир. «Буюк осий Шайх Санъон ворислари»ни ўқиб, адиб ижодининг кўплаб янги қирраларини инкишоф этасиз. Китобдан жой олган «Шовқин» романи 1990 йилларнинг аввалида Москвага даволаниш учун борган ўзбек кинодраматурги бошидан кечирган ажойиб воқеаларга бағишланган. Оғир тумовдан қолган асорат — адиб қулоғида пайдо бўлган шовқин унинг тинка-мадорини қуритади. Асарда бу дард қулаётган совет империясининг тимсолига айланади. Дунё остин-устун, не-не тақдирлар, оилалар кунпаякун бўлиб кетади. Ана шундай долғали, мубҳам ва мушкул замонда адиб сўфийлар шайхи Санъон ҳақидаги ривоятни саҳнага олиб чиқади. Тарсо қизга кўнгил қўйган кекса пир бутун борлиғидан, ҳатто динидан ҳам воз кечади. Ўтмиш ва замон, ҳақиқат ва афсона, салтанат ва инсон — барча-барчаси романдаги Шовқинга санъаткорона руҳда сингдириб юборилган».

Илк эълон қилинган кезларда «Шовқин» романи ҳозирги ўзбек адабиётида янгича тасвир услуби билан шов-шувга сабаб бўлади, деб дадил фикр билдирган мунаққидлар ҳақ бўлиб чиқди. Эркин Аъзамга хос образли воситалар — тил, тасвир, рамзийлик, мажозийлик, мистика, хаёл, мактуб, киноя, юмор, нозик психологизмнинг кўплаб усуллари юксак маҳорат билан қўлланганки, барчаси роман бадиийлигига мукаммаллик бағишлаган. Асар нозиктаъб, юксак савияли китобхонларни, айниқса, ўзига ром этади. Бунга унинг Европада ҳам шуҳрат қозонгани ёрқин далилдир.

Қулман ОЧИЛ.