Остеоартрит касаллиги дунё бўйлаб энг кенг тарқалган касалликлардан бири бўлиб, ҳозирда уни бутунлай даволовчи дорилар мавжуд эмас. АҚШ Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказига кўра, ушбу касаллик бўғим оғриғи, ҳаракат чекланиши ва қотиш билан намоён бўлади.

Мавжуд даволаш усуллари эса фақат симптомларни енгиллаштиришга хизмат қилади. Қайд этиш керакки, 2050 йилга келиб дунё бўйича 1 миллиард одамда ушбу касаллик кузатилиши прогноз қилинмоқда.

«Nature» журналида чоп этилган йирик халқаро тадқиқотда остеоартритнинг генетик сабаблари ўрганилди. Бу борада олиб борилган энг катта «genome-wide association study» доирасида 2 миллионга яқин одамнинг генетик маълумотлари таҳлил қилинди. Улардан 500 минг нафари остеоартрит билан касалланган, қолганлари эса назорат гуруҳини ташкил қилган. Тадқиқотда жами 962 та генетик белги аниқланган бўлиб, уларнинг 513 таси илгари номаълум бўлган.

Тадқиқот муаллифларидан бири, Мериленд университети тиббиёт мактабининг профессори Марк С. Хохбергнинг таъкидлашича, бу кашфиётлар юзлаб янги дори мақсадларини ва илгари тасдиқланган дори воситаларини остеоартритга қарши қайта қўллаш имконини беради. У остеоартрит ва бошқа суяк-бўғим касалликлари бўйича кўплаб клиник тадқиқотларни бошқарган.

Ушбу тадқиқот орқали аниқланган 700 га яқин геннинг 10 фоизи аллақачон бошқа касалликлар учун тасдиқланган дори воситалари билан боғлиқ экани қайд этилган. Бу эса мавжуд дориларни остеоартритга қарши қўллаш имкониятини очади. Тадқиқотни олиб борган мутахассислардан бири, Мюнхендаги Транслацион Геномика институтининг директори Элефтерия Зеггини бу ёндашув дори ишлаб чиқиш жараёнини тезлаштиришга хизмат қилишини таъкидлайди.

Шунингдек, тадқиқот шахсийлаштирилган тиббиёт имкониятларини ҳам кенгайтиради. Аниқланган генетик белгилар асосида касалликка мос даволаш режалаштирилиши, клиник синовлар учун беморлар аниқ танланиши мумкин бўлади. Тадқиқот натижалари остеоартрит ривожига таъсир қилувчи саккизта биологик жараённи ҳам очиб берди, улар орасида «биологик соат» (сиркадиан клокк) ва глиал ҳужайралар фаолияти муҳим ўрин тутади.

Шунга қарамай, ушбу тадқиқотнинг 87 фоиз намунаси Европа наслидан бўлганлардан олингани сабабли, бошқа ирқлар орасида янги генетик белгиларни аниқлаш имконияти чекланган. Мериленд университети тиббиёт мактаби декани Марк Т. Гладвин бу борада аҳоли орасида кенгроқ иштирокни таъминлаш зарурлигини айтиб ўтди. Чунки АҚШда остеоартрит сабабли юзага келаётган йиллик харажатлар 486 миллиард доллардан ошмоқда.

Остеоартритга қарши курашда генетик тадқиқотлар янги уфқларни очмоқда. Эндиликда бу соҳадаги илмий ишланмалар нафақат янги даволаш усулларини ишлаб чиқишга, балки мавжуд дориларни самаралироқ қўллашга, энг асосийси эса беморлар учун аниқроқ ва индивидуал ёндашувларни шакллантиришга хизмат қилиши кутиляпти.