Фото: "Халқ сўзи"

2025 йил 11 сентябрь куни Тошкент шаҳрида Хитой халқаро савдони ривожлантириш кенгаши томонидан ташкиллаштирилган “2025 йил Хитой – Марказий Осиё Ўзбекистон савдо кўргазмаси” матбуот анжумани бўлиб ўтди.

Анжуманда Халқаро савдони ривожлантириш бўйича Хитой кенгашининг Қозоғистондаги ваколатхонаси ҳамда Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси вакиллари иштирок этиб журналистлар саволларига жавоб бердилар. 2025 йил Хитой – Марказий Осиё Ўзбекистон савдо кўргазмаси 16–18 сентябрь кунлари Тошкентдаги “Ўзэкспомарказ”да ўтказилади.

Хитой – Ўзбекистон дўстлиги ва ҳамкорлиги натижалари

1992 йилда дипломатик муносабатлар ўрнатилганидан буён Хитой ва Ўзбекистон ўртасидаги “дўстлик дарахти” чуқур илдиз отиб, шоҳлари кенг ёйилди. Ўзаро ҳурмат ва ўзаро манфаатли ҳамкорлик тамойилларига асосланиб, томонлар барча соҳаларда салмоқли амалий натижаларга эришди. Кўп йиллар давомида Хитой Ўзбекистоннинг энг йирик савдо ҳамкори ва асосий инвесторларидан бири бўлиб келган.

2025 йил июнь ойида Хитой-Марказий Осиё Иккинчи саммити муваффақиятли ўтказилди. Хитой Халқ Республикаси Раиси Си Цзиньпин, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ва бошқа давлат раҳбарлари “Абадий яхши қўшничилик ва дўстона ҳамкорлик тўғрисидаги шартнома”ни имзоладилар. Ушбу ташаббус келажакдаги ҳамкорлик векторини белгилаб берувчи “Бир макон, бир йўл” ташаббуси ва “Ўзбекистон – 2030” стратегиясини уйғунлаштиришга кучли туртки берди.

2025 йил 31 август куни Тяньцзинь шаҳрида ШҲТ Давлат раҳбарлари кенгашининг 25-мажлиси бўлиб ўтди. “Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон” мультимодал транспорт йўлаги ишга туширилгандан сўнг Хитой ва Марказий Осиё ўртасидаги савдо алоқалари янада мустаҳкамланди ва бу минтақавий ҳамкорликнинг изчил ривожланишининг ёрқин намунасига айланди. Учрашувда Хитой ва Ўзбекистон раҳбарлари амалий ҳамкорликни, айниқса, логистика, савдо, сармоя ва рақамли технологиялар соҳаларида чуқурлаштириш бўйича келишувларга эришдилар.

Бугунги кунда Хитой ва Ўзбекистон “Хитой – Марказий Осиё” форматидаги ҳамкорлик руҳидан келиб чиқиб, очиқлик, шериклик ва ўзаро манфаатдорлик тамойилларига амал қилишда давом этмоқда, эркин савдо, сармоя ва “яшил” ривожланиш соҳаларида ҳамкорликни кенгайтирмоқда. Буларнинг барчаси кўргазмани ўтказиш учун мустаҳкам замин яратди.

Кўргазманинг асосий хусусиятлари: янги даражадаги ҳамкорликнинг уч жиҳати

2025 йил Хитой – Марказий Осиё Ўзбекистон савдо кўргазмаси Хитой – Ўзбекистон дўстона ҳамкорлигини амалда рўёбга чиқаришнинг муҳим ифодаси бўлиб, қуйидаги учта асосий хусусиятга эга:

Кенг кўламли ва кўп тармоқли қамров.

Кўргазманинг ёпиқ павильон майдони 4000 квадрат метр, очиқ майдони эса 800 квадрат метрни ташкил этади, иштирокчи корхоналар сони эса 200 га яқин. Унда еттита асосий бўлим ташкил этилади: Миллий имиж кўргазма ҳудуди, ақлли ишлаб чиқариш ва саноат ускуналари бўлими, яшил энергия ва энергия сақлаш тизимлари бўлими, ақлли қурилмалар ва электрон технологиялар бўлими, ақлли транспорт ва автомобиль қисмлари бўлими, ақлли қурилиш ва экологик материаллар бўлими ҳамда рақамли савдо ва хизматлар савдоси бўлими. Бу нафақат Хитойнинг юқори даражадаги ишлаб чиқариш ва замонавий хизмат кўрсатиш соҳаларидаги салоҳиятини тўлиқ намойиш этади, балки Ўзбекистон ва бошқа Марказий Осиё мамлакатларининг иқтисодий ривожланиши ҳамда саноатни модернизация қилишнинг устувор йўналишларига ҳамоҳанг бўлиб, кўплаб янги бизнес имкониятларини тезлаштириб юзага чиқариши кутилмоқда.

Илғор янгиликлар уйғунлашуви, технологик инновациялар замон руҳини белгилайди. Ушбу кўргазмада иштирокчилар сафи ниҳоятда кучли бўлиб, “Gree”, “Hisense” каби тармоқ етакчи компаниялари, шунингдек, “Zhejiang Hangcha” каби тор соҳалардаги лидерлар жам бўлган. Кўргазмада тақдим этиладиган маҳсулотлар доираси кенг бўлиб, улар юқори технологияли ишлаб чиқариш, ақлли технологиялар ва яшил энергия каби илғор соҳаларни қамраб олади. Бу Хитой компанияларининг технологик инновациялар ва саноат модернизациясидаги юксак ютуқларини тўлиқ намойиш этади. Бу нафақат Ўзбекистон ва Марказий Осиё мамлакатлари корхоналари учун Хитой технологиялари ва маҳсулотларини яқиндан билиш имконини берувчи муҳим платформа бўлиб хизмат қилади, балки икки томонлама савдо-иқтисодий ҳамкорлик ва технологик алмашинувни янада юқори босқичга олиб чиқишга кучли туртки беради. Ушбу кўргазмада юқори технологияли корхоналар ва ўз брендларига эга инновацион субъектларнинг улуши катта бўлиб, “DEEP Robotics”, “Ruhr IoT” ва “Tianjin Huabang” каби компаниялар биомиметик роботлар, ақлли сезгир терминаллар ва ақлли қадоқлаш тизимлари каби илғор ютуқларини тақдим этдилар.

Тадбирлар бой, чуқур мулоқот майдони яратилмоқда. Кўргазма маҳсулотлар намойиши, бизнес музокаралари, хизматлар тажрибаси ва технологиялар алмашинувини ўзида мужассам этган комплекс халқаро платформани шакллантиришга интилади. Кўргазмадан ташқари, махсус қўшимча тадбирлар ҳам пухта режалаштирилган. 16 сентябрь куни очилиш маросими ва Хитой – Ўзбекистон савдо ва инвестиция форуми бўлиб ўтади. Унда икки мамлакат сиёсий доира вакиллари, соҳа ташкилотлари, иштирокчи компаниялар, харидорлар ва ОАВ вакиллари иштирок этадилар. Кўргазма давомида яна Хитой брендлари бўйича талаб ва таклиф анжумани, тармоқ тақдимоти ва учрашувлари каби тадбирлар ҳам ташкил этилади. Тадбирлар чоғида талаб ва таклиф рўйхатлари жойида эълон қилинади, Хитой ва Ўзбекистон савдо алоқалари эҳтиёжлари аниқ мослаштирилади ҳамда ўзаро манфаатли ҳамкорликка эришилади.

Хитой–Ўзбекистон савдо-иқтисодий ҳамкорлигини янги босқичи

Ушбу кўргазма нафақат Хитой корхоналари учун дунё бозорига чиқишнинг муҳим ойнаси, балки Ўзбекистон ва Марказий Осиё минтақасидаги корхоналар учун Хитойни яқиндан билиш ва ҳамкорлик имкониятларини излашнинг муҳим майдонидир. Турли соҳаларда ҳамкорлик ришталарини боғлаш орқали Хитой – Ўзбекистон икки томонлама савдо-иқтисодий ривожига туртки берилади, “Хитой брендлари”нинг Марказий Осиё бозорига чиқишига кўмаклашилади. Шу билан бирга, кўргазма “Бир макон, бир йўл” ташаббуси доирасида икки мамлакат ҳамкорлик алоқаларига янги ҳаёт бахш этади, саноат модернизацияси ва глобаллашув жараёнида ҳамкорликни ривожлантиради.

Ташкилотчилар ҳукумат идоралари, савдо-саноат уюшмалари, ОАВ ҳамда жамият вакилларини 2025 йил Хитой – Марказий Осиё Ўзбекистон савдо кўргазмасига ташриф буюришга чорлаб, Ўзбекистоннинг етакчи ОАВларини мазкур кўргазма ва унга оид тадбирларни тўлиқ ҳамда чуқур ёритишга таклиф қилдилар. Бу кўпроқ ташриф буюрувчиларни жалб қилади, мутахассислар ва кенг жамоатчиликка Хитой маҳсулотларини ҳар томонлама таништиради ҳамда икки томонлама муносабатларни умумий мақсад сари янада яқинлаштиради.