“Qora tuynuk” haqidagi tushunchalarimiz xato boʻlib chiqishi mumkin — Tatqiqot

15:12 12 May 2025 Ilm-fan
199 0

Olimlar qora tuynuklar haqida anʼanaviy fikrlarning toʻgʻriligiga shubha bildirishmoqda. Ularning aytishicha, qora tuynukning ichida biz ilgari oʻylagandek “singulyarlik” — yaʼni cheksiz kuchli nuqta boʻlmasligi mumkin. Bu juda muhim, chunki ilgari bu nuqtada barcha fizik qonunlar ishlamay qoladi, deb hisoblangan.

“Qora tuynuk” deganda, tortish kuchi shu qadar kuchli boʻlgan jism tushuniladi-ki, hatto yorugʻlik ham undan qochib qutula olmaydi. Bu tushuncha 1915-yilda Albert Eynshteynning nisbiylik nazariyasiga asoslangan. Keyinroq aniqlanishicha, qora tuynuk markazida tortishish kuchi cheksiz boʻlib, bu joyda fazo va vaqt buziladi.

Ammo endi olimlar “bu joyda fizik qonunlar buzilmaydi, balki u yerda kvant fizikasi ishlaydi” degan xulosaga kelishgan. Yaʼni qora tuynukning markazida mutlaqo nomaʼlum hodisa emas, balki hali biz toʻliq tushunmagan, lekin izohlanadigan jarayonlar yuz beradi.

Yangi tadqiqot Italiya va boshqa mamlakatlardan kelgan olimlar ishtirokida oʻtkazildi. Ular buni koʻp yillik bahs va ilmiy muhokamalardan soʻng eʼlon qilishdi. Ularning aytishicha, bu yangi qarashlar qora tuynuklar va umuman olamni tushunishda katta oʻzgarish olib keladi.

Endilikda olimlar kelajakda yangi kuchli teleskoplar va hisoblash usullari yordamida bu fikrlarni sinab koʻrmoqchi. Agar bu nazariya tasdiqlansa, biz qora tuynuklar haqida butunlay yangi maʼlumotlarga ega boʻlamiz.

Tavsiya etamiz

Izohlar

Hozircha hech kim fikr bildirmagan. Balki Siz birinchilardan bo'larsiz?

Ko‘p o‘qilganlar

Yangiliklar taqvimi

Кластер