Ayni kunlarda dunyo Isroil va HAMASning oʻzaro asirlarni almashish jarayoniga guvoh boʻlmoqda va garovdagilarni oila aʼzolari bagʻriga qaytayotganini koʻrish mumkin.

Prezident Donald Tramp Isroil parlamentida nutq soʻzlar ekan, yigʻilganlarni Yangi Yaqin Sharqning tarixiy tongi bilan tabriklagan. Gʻazoda uzoq muddatli tinchlik oʻrnatish va reabilitatsiya qilish boʻyicha 20 banddan iborat rejaning keyingi bosqichlarini muhokama qilishdan oldin “CNN” tahlilchilari baʼzi jihatlarga eʼtibor qaratdi.

HAMAS nima qiladi?

Yangi kelishuv deyarli barcha arab va musulmon davlatlari tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi va HAMASni qurolsizlantirishga chaqiradi. Guruh endi qurolini falastinliklarga qaratishi mumkin, ammo uning manyovr qilish imkoniyati cheklangan.

Agar butun Gʻazo reabilitatsiya qilinib, qayta quriladigan boʻlsa, HAMAS kelishuvni toʻliq qabul qilishi va Gʻazodagi hokimiyatga daʼvosidan voz kechishi kerak.

Muvaqqat siyosiy va xavfsizlik tuzilmalari qanday rivojlanadi?

Ushbu kelishuvning garovga olinganlarni ozod qilishdan tashqari asosiy elementlari Gʻazo uchun muvaqqat xavfsizlik kuchlari va siyosiy tuzilmani yaratishni oʻz ichiga oladi. Agar bu tuzilmalar tiklansa, unda 20 banddan iborat reja muvaffaqiyatga erishish imkoniyatiga ega. Agar natijaga erishilmaydigan boʻlsa, HAMAS kuch bilan oʻz hokimiyatini tiklashi mumkin, bu esa uzoq muddatli tinchlik umidini yoʻqotadi. Kelgusi haftalarda davlatlar muvaqqat xavfsizlik kuchlariga qoʻshilishga tayyormi yoʻqmi aniq boʻladi. Tahlilchilarning fikriga koʻra, AQSH askarlari Gʻazoga kirmasligi kerak, ammo ular xorijiy qoʻshinlar faoliyatiga yordam berishda muhim rol oʻynaydi. Bu tinchlik bandida ham keltirilgan.

Qayta qurish rejasining taqdiri qanday kechadi?

Gʻazoni qayta qurish uchun oʻn yil yoki undan koʻproq vaqt ketadi va yuzlab milliard dollar kerak boʻladi. Oʻn yil oldin AQSH Iroq shimolidagi Mosul shahrini qayta tiklash uchun global koalitsiya va katta resurslarni tashkil etishga yordam berdi, bu shahar ISHIDni magʻlub etish uchun bir yildan ortiq davom etgan janglarda deyarli vayron boʻlgan edi. Bugun Gʻazo undan ham murakkabroq. HAMAS hududlarni nazorat qilishdan voz kechmasa, kam sonli davlatlar Gʻazoga kirishga rozi boʻladi.