2025-yil 24-noyabrdan 5-dekabrgacha Samarqand shahrida Yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan yovvoyi fauna va flora turlarining xalqaro savdosi toʻgʻrisidagi konvensiya (CITES) Tomonlar konferensiyasining 20 yigʻilishi (COP20) boʻlib oʻtmoqda.

Mazkur nufuzli xalqaro anjuman hukumatlar, xalqaro tashkilotlar va yetakchi olimlarni yovvoyi tabiatni muhofaza qilish va ekotizimlarni barqaror boshqarish yoʻnalishidagi global saʼy-harakatlarni kuchaytirish uchun birlashtirmoqda. BMTning Oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligi tashkiloti (FAO) ushbu jarayonda faol ishtirok etib, Oʻzbekistonning tabiatni tiklash, yer resurslarini barqaror boshqarish va biologik xilma-xillikni muhofaza qilish boʻyicha innovatsion yondashuvlarini taqdim qilmoqda.

24-noyabr kuni Oʻzbekiston — COP20 mezboni sifatida — FAO, IUCN, ICARDA va Oʻrmon, bioxilmaxillik va ekoturizm siyosatini yuritish departamenti hamkorligida, Ekologiya va iqlim oʻzgarishi Milliy qoʻmita koʻmagida yuqori darajadagi yondosh tadbirni tashkil etdi. Tadbir “Ekotizimlarni tiklash va tabiatga asoslangan yechimlarni joriy etish orqali inson-yovvoyi hayvonot mojarolarini va yoʻqolib ketish xavfi ostidagi turlar savdosi xavfini bartaraf etish” mavzusiga bagʻishlandi.

Oziq-ovqat tizimlarining yerdan foydalanish va qayta tiklashga taʼsirini baholash (FOLUR) dasturi doirasida Oʻzbekiston keng koʻlamli tabiatga asoslangan yechimlarni (NbS) kichik suv yigʻish tizimlari, yaylovlarni rekultivatsiya qilish, degradatsiyaga uchragan yerlarni tiklash, hamjamiyatga asoslangan mojarolarni yumshatish usullarini joriy etmoqda. Bu choralar qor barsi, Buxoro bugʻusi, saygʻoq hamda muhim dorivor oʻsimliklar kabi CITES roʻyxatidagi turlar uchun bosimni kamaytirishga xizmat qilmoqda.

Oʻzbekistonning keskin kontinental iqlimi, suv tanqisligi, yer degradatsiyasi va mavsumiy farqlar fonida bunday yechimlar ekologik barqarorlik uchun alohida ahamiyatga ega. Qishloq xoʻjaligi maydonlari dunyo quruqligining 40 foizini tashkil etgani bois, ularni tiklash va ekologik xizmatlarini kuchaytirish hal qiluvchi omil boʻlib qolmoqda.

Tadbir davomida Qoraqalpogʻiston, Qashqadaryo va Xorazm viloyatlaridagi amaliy holatlar — suv yigʻish texnologiyalari, landshaft tiklash tajribalari va mojarolarni kamaytirish boʻyicha yechimlar taqdim etildi. Mazkur ishlanmalar FOLUR, IUCN va ICARDA ekspertlari hamkorligida ishlab chiqilgan.

“Oʻzbekiston tabiatga asoslangan yechimlarning amaliy va kengaytirishga yaroqli boʻlib, zaif turlarni muhofaza qilish va landshaftlarimizning barqarorligini oshirishda asosiy vosita ekanini koʻrsatmoqda. Milliy institutlar va xalqaro tashkilotlar bilan mustahkam hamkorligimiz ilmiy asoslangan tiklash ishlarini uzoq muddatli ekologik va iqtisodiy foydaga aylantirmoqda”, — deydi FAOning Oʻzbekistondagi vakili oʻrinbosari Sherzod Umarov.

Tadbir Oʻzbekistonning ekologik yetakchiligini, amalga oshirilayotgan islohotlarni va barqaror yer boshqaruvi boʻyicha yangi hamkorlik tashabbuslarini ilgari surdi. Qoʻllab-quvvatlovchi materiallarga FOLUR Komponent 3 natijalari, IUCN ROAM baholari, biologik xilma-xillik boʻyicha metodik qoʻllanmalar va NbS paketlari kiradi.