Россиянинг йирик газ корпорацияси «Газпром» Туркия ҳудудида янги газ тақсимлаш маркази – газ ҳаби ташкил этиш режасини бекор қилди. Бу ҳақда «Bloomberg» агентлиги хабар берди. Агентлик маълумотларига кўра, бу қарор Россия-Украина уруши бошланганидан сўнг Европа бозорига кириш имкониятининг йўқолганини қайта тиклаш имконидан воз кечиш бўлди.

Аввалроқ Россия ҳукумати «Шимолий оқим» газ қувурлари фаолияти тўхтатилгани ва Украина орқали транзит бекор қилинганидан сўнг, Туркияда янги газ маркази яратиш вариантини кўриб чиққан эди. Аммо бир неча ой давомида турли имкониятлар ўрганилгач, «Газпром» бу лойиҳани амалга ошириш иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ эмас, деган хулосага келган ва фаол ишларни деярли тўхтатган.

«Bloomberg» манбаларига кўра, ушбу ташаббус аслида «Газпром»дан чиққан эмас. 2022 йил октябр ойида Россия президенти Владимир Путин ушбу ғоя ҳақида оммавий чиқиш қилган. Унга кўра, мазкур марказ йилига 55 миллиард куб метр газ узатиши мумкин эди.

Бу миқдор «Шимолий оқим» газ қувурларининг қувватига тенг эди. Лойиҳанинг амалга оширилиши Қора денгиз орқали янги қувурлар ётқизишни талаб қиларди, аммо Путин бу йўл Европага газ етказиб беришда иқтисодий жиҳатдан фойдалироқ ва ишончлироқ бўлади, деб ҳисоблаган.

«Газпром» менежерлари эса президент Путиннинг бу ташаббусни омма олдида илгари сурганидан ҳайратда қолган. Шунга қарамай, компаниянинг экспорт билан шуғулланувчи бўлими лойиҳани ишлаб чиқишга киришган. Дастлаб Туркия томонидан ҳам қизиқиш бўлган ва Москва 2022–2023 йилларда музокаралар тез орада якунланади, деб таъкидлаган. Бироқ амалда лойиҳа ҳеч қандай аниқ босқичга ўта олмади.

«Bloomberg» маълумотларига кўра, тафсилотлар аниқлаштирилган сари «Газпром»нинг лойиҳа бўйича қизиқиши пасая борди. Туркия бу марказ орқали газни мустақил сотишни истаган, Россия эса фақат етказиб берувчи сифатида иштирок этишни маъқулламаган.

Бундан ташқари, Туркиянинг Европага газ экспорти учун мавжуд бўлган қувурларининг ўтказиш қуввати чекланган. Айниқса, Греция ва Болгария йўналишидаги қувурлар орқали катта ҳажмда газ узатиш имконияти йўқ. Бу эса тўлақонли нарх белгиловчи газ ҳаби яратиш истиқболларини сезиларли даражада пасайтирган.