Фото: Niklas Elmehed © Nobel Prize Outreach

2025 йилги Адабиёт бўйича Нобель мукофоти венгр ёзувчиси Ласло Краснахоркайга топширилди. Ушбу мукофот ёзувчининг «қиёмат даҳшати шароитида санъатнинг кучини яна бир бор тасдиқлаган ишончли ва башоратли ижоди учун» берилди.

Ласло Краснахоркай Марказий Европанинг буюк эпик ёзувчилари анъанасини давом эттирувчи ижодкор сифатида эътироф этилди. Унинг асарлари Франц Кафкадан то Томас Бернхардгача бўлган адабий анъаналар руҳида, абсурдизм ва ғаройиблик элементлари билан тўлган. Шу билан бирга, ёзувчи ўз ижодида Шарқ фалсафаси ва тафаккурига хос сукунат ва тафаккурга тўла услубни ҳам намоён этади.

Краснахоркайнинг адабий мероси инсоният тақдири, маънавий изланиш ва муҳолифат ичидаги умид ҳақидаги чуқур фалсафий мулоҳазалар билан тўла бўлиб, у замонавий адабиётда ўзининг ноёб ўрнини мустаҳкамлаган.

Ласло Краснахоркай — 1954 йил 5 январь куни Венгриянинг Гюла шаҳрида туғилган машҳур ёзувчи ва романист. У постмодерн адабиётнинг йирик намояндаларидан бири бўлиб, асарларида инсон руҳияти, маънавий изтироб ва цивилизация инқирози мавзуларини терен фалсафий ифода билан ёритади.

Краснахоркайнинг илк романи — «Sátántangó» (1985) уни жаҳон адабиётида танитган. Шунингдек, «The Melancholy of Resistance» ва «War and War» каби асарлари ҳам адабий жамоатчилик томонидан юқори баҳоланган. У The Man Booker International Prize (2015) соҳиби бўлиб, асарлари кўплаб тилларга таржима қилинган.

Эслатиб ўтамиз, Жанубий Кореялик ёзувчи Хан Ганг 2024 йилги адабиёт бўйича Нобель мукофотига лойиқ кўрилган эди. Мукофот унга тарихий жароҳатларга қарши курашадиган ва инсон ҳаётининг мўртлигини очиб берадиган таъсирли шеърий насри учун берилганди.