Foto: AFP

AQSH prezidenti Jo Bayden Isroil va “Hizbulloh” oʻrtasida oʻt ochishni toʻxtatish toʻgʻrisidagi kelishuv harbiy harakatlarni doimiy toʻxtatish uchun moʻljallanganligini aytdi.

Ushbu sulh bitimi Bayden mojaroga chek qoʻyish taklifiga erishilganidan bir necha soat oʻtib kuchga kirdi va minglab odamlarning oʻlimiga sabab boʻlgan deyarli 14 oylik janglarni toʻxtatishga vaʼda berdi.

“Livan-Isroil chegarasidagi janglar tugaydi. Bu jangovar harakatlarni butunlay toʻxtatish uchun moʻljallangan. Ikkala tomonning tinch aholisi tez orada oʻz uylariga xavfsiz tarzda qaytib, uylari, maktablari, fermer xoʻjaliklari, bizneslari va hayotlarini tiklashni boshlaydilar”, — dedi Bayden seshanba kuni kechqurun kelishuvni eʼlon qilish jarayonida.

Livan parlamenti spikeri Nabih Berri “Hizbulloh” nomidan kelishuv muzokaralarida ishtirok etmoqda. Livan muvaqqat bosh vaziri Najib Mikati Baydenga “Hizbulloh” va Isroil oʻrtasidagi jangovar harakatlarni tugatish boʻyicha kelishuvni olqishlagan. Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanyahu AQSH prezidentiga uning hukumati sulhni maʼqullaganini va Isroil uni amalga oshirishda oʻz harakat erkinligini saqlab qolishini tushuntirgan.

Oʻt ochishni toʻxtatish kelishuvi doirasida Isroil keyingi 60 kun ichida oʻz kuchlarini Livan janubidan asta-sekin olib chiqib ketadi va Livan armiyasi hamda davlat xavfsizlik kuchlari hududga joylashtiriladi.

AQSH va Fransiya rahbarlari kelishuvning toʻliq bajarilishini taʼminlash uchun harakat qilishini maʼlum qildi. Shuningdek, mintaqadagi barqarorlik va farovonlikni oshirish uchun Livan Qurolli Kuchlari salohiyatini oshirish hamda butun Livanda iqtisodiy rivojlanish boʻyicha xalqaro saʼy-harakatlarga rahbarlik qilish va qoʻllab-quvvatlash majburiyatini oldi.

Livan Gʻazodagi falastinliklar bilan birdamlik uchun 2023-yil 8-oktyabrda Isroilga zarba berishni boshlab, transchegaraviy hujumlar bir necha oy davom etdi. Oʻtgan oy boshida Isroil janubiy Livanga bostirib kirgan edi. Janglar boshlanganidan beri kamida 3768 livanlik halok boʻlib, 15699 nafari yaralandi.

Davom etayotgan jang

Kutilayotgan oʻt ochishni toʻxtatishdan oldin Isroilning Livanni bombardimon qilishlari seshanba kuni ham davom etdi. Isroil harbiy samolyotlari Bayrutning janubiy chekkalariga zarba berdi. Bayden yaqin orada oʻt ochishni toʻxtatishga qaror qilganini aytganidan soʻng bir necha daqiqada Isroil hujumlari davom etgan.

“Bayden nutqini tugatgandan soʻng besh daqiqa yoki undan koʻproq vaqt oʻtgach, Bayrutda kuchli portlashlar eshitildi. Isroil shimolida yana sirenalar yangradi”, — deya xabar berdi “Al Jazeera” jurnalisti.

Avvalroq Isroil harbiylari atigi 120 soniya ichida shahardagi 20 ta nishonga bitta zarba berilganini aytgan edi.

Livan Sogʻliqni saqlash vazirligiga tayanib, Milliy axborot agentligining xabar berishicha, Isroilning Bayrutdagi koʻchirilganlar yashaydigan binoga uyushtirgan hujumi oqibatida yetti kishi halok boʻldi va 37 kishi yaralangan. Avvalroq, Livan Sogʻliqni saqlash vazirligi Isroilning dushanba kuni uyushtirgan hujumlarida mamlakat janubida kamida 31 kishi halok boʻlganini maʼlum qilgandi.

Oq uydan xabar bergan “Al Jazeera” jurnalisti Bayden seshanba kuni Gʻazodagi oʻt ochishni toʻxtatish haqida gapirmagan. Shunga qaramay, murojaat davomida Bayden hokimiyatdagi soʻnggi kunlarida Turkiya, Misr, Qatar, Isroil va boshqalar bilan Gʻazoda oʻt ochishni toʻxtatishga erishish uchun yana bir bor harakat qilishga vaʼda bergan.