Samarqanddagi Buyuk ipak yoʻli xalqaro turizm markazida oʻtayotgan CITES CoP20 doirasida Oʻzbekiston Respublikasi ekologik oʻzgarishlar Atlasi taqdimoti boʻlib oʻtdi.

Davlat organlari, xalqaro tashkilotlar, ilmiy institutlar va ekspertlar hamjamiyati vakillari ishtirok etgan tadbir Oʻzbekiston Respublikasi ekologik oʻzgarishlar Atlasining milliy miqyosda ishga tushirilishiga bagʻishlandi. Loyiha Markaziy Osiyo davlatlarining atrof-muhit holatini monitoring qilish hamda quruqlik va suv ekotizimlaridagi oʻzgarishlarni modellashtirish uchun zamonaviy GIS texnologiyalaridan foydalanish boʻyicha salohiyatini rivojlantirishga qaratilgan.

- Ekologik oʻzgarishlar Atlasining ishga tushirilishi ekologik maʼlumotlarning shaffofligini oshirish va milliy monitoring tizimini mustahkamlash yoʻlida muhim qadam hisoblanadi, — deydi Ekologiya va iqlim oʻzgarishi milliy qoʻmitasi raisi oʻrinbosari Jusipbek Kazbekov. — Eko-Atlas yer va suv resurslari, bioxilma-xillik, iqlim oʻzgarishi va atrof-muhitning boshqa asosiy komponentlari haqida toʻliq, ilmiy asoslangan maʼlumotlarni birlashtiradi. U uzoq muddatli tendensiyalar, oʻzgarishlar omillari va muammoli hududlar haqida aniq tasavvur beradi. Bu esa siyosat ishlab chiqish va milliy strategiyalarni rejalashtirish uchun nihoyatda muhim.

Anjuman doirasida Oʻzbekiston oʻrmon ekotizimlarining ekologik tasnifi boʻyicha ilmiy ishlanmalarni tanishtirish, zamonaviy texnologiyalarning noyob turlar yashash muhitini muhofaza qilishdagi imkoniyatlarini koʻrsatish va tabiatni asrash borasidagi milliy hamda xalqaro hamkorlikni mustahkamlash maqsadida “Tabiiy loyihalar: bioxilma-xillikni saqlash uchun oʻrmonlarning ekologik tasnifi” mavzusida tadbir boʻlib oʻtdi.

Unda soʻz olganlar tabiiy resurslarni baholash, ekotizimlarni monitoring qilish va ulardan barqaror foydalanish jarayonida ilmiy yondashuvning muhimligini taʼkidladilar. Shuningdek, mutaxassislar ekologik tasnifning ilmiy asoslanganligi tabiatni barqaror boshqarish va bioxilma-xillikni samarali himoya qilish uchun juda muhim ekanini qayd etishdi.

“Yashil loyiha” instituti tomonidan ishlab chiqilgan oʻrmonlarning ekologik tasnifi metodologiyasi Oʻzbekistondagi oʻrmon ekotizimlariga bagʻishlangan birinchi kompleks raqamli ilmiy platformaga aylandi.

CITES CoP20 davomida oʻtkazilgan “Chiziqli giyena xavf ostida” mavzusidagi sayd-ivent Oʻzbekiston Respublikasi tomonidan Tojikiston Respublikasi bilan hamkorlikda tashkil etildi va chiziqli giyenani saqlab qolish boʻyicha zudlik bilan choralar koʻrish va xalqaro hamkorlikni kuchaytirish zarurligiga bagʻishlandi.

Chiziqli giyena — ekotizimlarning asosiy “sanitarlari”dan biri boʻlib, kasalliklarning oldini olish va tabiiy muvozanatni saqlashda muhim rol oʻynaydi. Biroq ekologik ahamiyatiga qaramay, bu tur global ekologik kun tartibida yetarlicha yoritilmagan.

Munozaralar davomida taʼkidlanganidek, ushbu turni global darajada qayta baholash nafaqat bioxilma-xillikni saqlash, balki zoonoz kasalliklar tarqalish xavfini kamaytirish uchun ham zarurdir.

Xalqaro anjuman doirasida bugun “Oʻzbekistonda iqlim oʻzgarishi va ekotizim resurslaridan barqaror boʻlmagan foydalanish oqibatida bioxilma-xillikning yomonlashuvi hamda mintaqaning ekologik va milliy xavfsizligini taʼminlash” mavzusida sayd-event boʻlib oʻtmoqda.

Abdulaziz YOʻLDOSHEV, “Xalq soʻzi”.